Czy zwrot zadatku w podwójnej wysokości należy dokumentować fakturą korygującą dla całej zwróconej kwoty, czy też do wysokości otrzymanej uprzednio zaliczki, a pozostałą kwotę traktować jako karę i dokumentować notą księgową?
RADA
Zwrot zadatku w podwójnej wysokości należy udokumentować fakturą korygującą tylko do wysokości zadatku. Na pozostałą część należy wystawić inny dokument (np. notę księgową).
UZASADNIENIE
W Państwa przypadku prawdopodobnie dochodzi do zwrotu zadatku w podwójnej wysokości z powodu, niewywiązania się przez Was, jako sprzedających, z umowy. Reguluje to art. 394 § 1 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że w przypadku gdy brak jest odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju, zadatek dany przy zawarciu umowy ma takie znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego odstąpić od umowy i zachować otrzymany zadatek. Natomiast dający zadatek może żądać sumy dwukrotnie wyższej.
W drugim z wymienionych przypadków, a więc gdy strona obowiązana jest do zapłaty kwoty w wysokości dwukrotności otrzymanego zadatku, kwotę tę, z punktu widzenia podatku VAT, podzielić należy na dwie równe części:
• zwrot zadatku oraz
• odszkodowanie z tytułu niewykonania umowy.
WAŻNE!
Gdy strona obowiązana jest do zapłaty kwoty w wysokości dwukrotności otrzymanego zadatku, kwotę należy rozliczyć jako zwrot zadatku oraz odszkodowanie z tytułu niewykonania umowy.
W części, w jakiej zapłata takiej kwoty stanowi zwrot zadatku, czynność tę należy udokumentować na zasadach ogólnych, obowiązujących przy zwrotach zaliczek (zadatków, przedpłat, rat), a więc w przypadku zadatku udokumentowanego fakturą – fakturą korygującą (por. § 16 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia o fakturach). Na pozostałą część należy wystawić inny dokument (np. notę księgową).
Nie jest w takiej sytuacji prawidłowe wystawienie faktury korygującej na kwotę podwójnego zadatku, nie jest również prawidłowe wystawienie ewentualnej faktury przez podatnika, któremu kwota ta została wypłacona (to drugie potwierdził Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kartuzach w postanowieniu z 7 kwietnia 2005 r., sygn. DF/415-3/05/JM, publ. http://sip.mf.gov.pl/).
• art. 394 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 157, poz. 1316
• § 16 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 95, poz. 798
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy