Jak zakwalifikować podatkowo sprowadzenie towaru z kraju UE dla kontrahenta polskiego, gdy faktura jest wystawiona przez podmiot z kraju trzeciego (amerykański)?
Jakim rodzajem transakcji (WNT, import) jest transakcja, w której sprzedającym jest firma z siedzibą spoza Unii (USA), nabywcą – kontrahent polski, towar przysyłany jest bezpośrednio z kraju UE (Czechy)? Podmiot amerykański deklaruje na fakturze, że towar jest pochodzenia czeskiego, a dokumenty przewozowe, magazynowe świadczą o przemieszczeniu towaru wewnątrz Unii.
Opisana w pytaniu transakcja nie spełnia kryteriów tak wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jak i importu towarów.
Jedną z niezbędnych przesłanek dla uznania transakcji za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jest status dostawcy jako podatnika lub podatnika podatku od wartości dodanej w znaczeniu ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W opisanym przypadku podmiot amerykański nie jest ani podatnikiem zgodnie z art. 15 ustawy, ani też podatnikiem podatku od wartości dodanej, czyli podmiotem zarejestrowanym do celów VAT w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej. Brak tej przesłanki uniemożliwia zakwalifikowanie przedmiotowej transakcji do kategorii nabyć wewnątrzwspólnotowych.
Podobnie niezbędne dla uznania danej transakcji za import towarów jest spełnienie warunku przywozu towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Polski. Przy tym terytorium państwa trzeciego rozumiane jest jako terytorium niewchodzące w skład Wspólnoty (art. 2 pkt 5 ustawy). W opisanym przypadku towary są przewożone z terytorium jednego państwa członkowskiego (Czechy) na terytorium innego państwa członkowskiego (Polska), co znajduje potwierdzenie w dokumentach magazynowych i przewozowych towaru. Oznacza to, że warunek przewidziany w przywołanym przepisie (przywóz towarów do Polski spoza Unii) również nie jest spełniony. Nie można zatem zakwalifikować przedmiotowej transakcji do kategorii importu.
Stosownie do art. 2 pkt. 1 VI Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/ECC), podmiot amerykański w opisanej sytuacji wykonuje czynności opodatkowane na terytorium jednego z państw członkowskich Unii. Prowadząc działalność gospodarczą wypełnia też wymogi przewidziane w art. 4 VI Dyrektywy niezbędne do przyznania mu statusu podatnika.
Dla prawidłowego rozliczenia opisanej w pytaniu transakcji podmiot amerykański powinien zarejestrować się do celów VAT w transakcjach wewnątrzwspólnotowych w kraju dokonywania dostawy (Czechy) i ewentualnie – w zależności od czeskich uregulowań prawnych w tym zakresie – ustanowić przedstawiciela podatkowego w Czechach. Po stronie podmiotu amerykańskiego wystąpi w takim przypadku wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów zwolniona z VAT z zachowaniem prawa do odliczenia bądź objęta stawką 0% (w zależności od rozwiązań przyjętych w tym zakresie w Czechach na podstawie art. 28c pkt A (a) VI Dyrektywy). Po stronie polskiego kontrahenta wystąpi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, do rozliczenia którego będzie zobowiązany stosownie do polskich przepisów prawnych.
• art. 2 pkt 5 i art. 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
Izabella Mazurek
prawnik