Zawarliśmy umowę dostawy towarów. Dostawy dokonaliśmy zgodnie z umową. Odbiorca towarów do chwili obecnej nie uiścił należności za otrzymane towary. Wystąpiliśmy o zasądzenie nakazu zapłaty. Jak zaewidencjonować koszty postępowania sądowo-egzekucyjnego?
RADA
Poniesione koszty postępowania sądowo-egzekucyjnego zwiększają roszczenia sporne. Zasądzone koszty sądowe zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych.
UZASADNIENIE
Przez koszty postępowania sądowego i windykacyjnego należy rozumieć koszty windykacyjne, koszty postępowania sądowego (wpis, opłata kancelaryjna, wydatki, które mogą dotyczyć m.in. należności świadków, biegłych i tłumaczy itp.), koszty wynagrodzenia pełnomocnika procesowego, koszty nadania klauzuli wykonawczej oraz koszty egzekucji komorniczej. Wierzyciel w pozwie wnosi żądanie o zwrot kosztów procesowych przez dłużnika, a sąd orzeka o ich przysądzeniu. Wierzyciel, gdy dłużnik nie spłaca zobowiązania, ma trzy możliwości do wyboru:
• sam windykuje wierzytelność,
• korzysta – za stosownym wynagrodzeniem – z usług firmy windykacyjnej albo
• sprzedaje wierzytelność firmie windykacyjnej.
Jeżeli dłużnik, wbrew wezwaniom wierzyciela lub firmy windykacyjnej nie spłaca długu, a wierzyciel nie chce sprzedać wierzytelności poniżej jej wartości, to roszczenie kieruje się na drogę postępowania sądowego za pośrednictwem firmy windykacyjnej lub kancelarii prawnej. W przypadku wygrania sprawy ma on możliwość komorniczego wyegzekwowania wierzytelności.
UWAGA!
Koszty postępowania sądowo-egzekucyjnego odnoszą się do wykonania zarówno zobowiązań pieniężnych, jak i zobowiązań niepieniężnych.
Ewidencja księgowa kosztów postępowania sądowo-egzekucyjnego u wierzyciela
Wierzyciel powinien pomniejszyć należności kwestionowane przez dłużnika oraz te należności, z których zapłatą dłużnik zalega, a ich spłata w kwocie wynikającej z umowy nie jest prawdopodobna. Od wartości wątpliwych należy dokonać odpisów aktualizujących zgodnie z art. 35b ust. 1–5 ustawy o rachunkowości.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład
Spółka z o.o. „Lawenda” złożyła pozew w sądzie o należność w kwocie 60 000 zł. Po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty i uzyskaniu klauzuli wykonalności sąd skierował sprawę do komornika celem jej wyegzekwowania.
Sąd zasądził wierzycielowi:
• 12 000 zł odsetek za zwłokę,
• 3000 zł kosztów postępowania sądowego.
Koszty adwokackie wyniosły 3660 zł, w tym 1660 zł VAT.
Ewidencja księgowa
1. Zaewidencjonowanie odsetek za zwłokę:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 12 000
Ma „Przychody finansowe” 12 000
2. Przeksięgowanie należności dochodzonych na drodze sądowej na konto należności spornych:
Wn „Roszczenie sporne” 72 000
Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 72 000
3. Opłacenie przez wierzyciela kosztów postępowania sądowego:
Wn „Roszczenia sporne” 3 000
Ma „Rachunek bankowy” 3 000
4. Dokonanie odpisu aktualizującego wartość należności:
a) należność główna
Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 60 000
Ma „Odpisy aktualizujące” 60 000
b) koszty sądowe
Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 3 000
Ma „Odpisy aktualizujące” 3 000
c) odsetki za zwłokę
Wn „Koszty finansowe” 12 000
Ma „Odpisy aktualizujące” 12 000
5. Otrzymanie pomyślnego prawomocnego nakazu zapłaty należności wraz z zasądzonym zwrotem kosztów procesu przez dłużnika oraz z odsetkami za zwłokę:
a) przeksięgowanie zasądzonej należności do rozrachunków z odbiorcami
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 72 000
Ma „Roszczenia sporne” 72 000
b) przeksięgowanie zasądzonych kosztów postępowania
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 3 000
Ma „Roszczenia sporne” 3 000
6. Faktura od radcy prawnego za zastępstwa procesowe:
Wn „Usługi obce” 3 000
Wn „VAT naliczony” 1 660
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 4 660
7. Zapłata należności przez dłużnika wraz z kwotą należnych odsetek oraz kwotą zasądzonych kosztów procesu:
Wn „Rachunek bankowy” 75 000
Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 75 000
8. Odwrócenie zbędnego odpisu aktualizującego wartość wyegzekwowanej należności:
a) należność główna oraz koszty sądowe
Wn „Odpisy aktualizujące” 63 000
Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 63 000
b) odsetki
Wn „Odpisy aktualizujące” 12 000
Ma „Przychody finansowe” 12 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• art. 35b ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
• art. 15 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
Krzysztof Jan Majczyk
doradca podatkowy