Nasza firma wykonuje usługę polegającą na sortowaniu materiałów - zlecaną przez niemieckiego kontrahenta na terytorium Polski. Nie dysponujemy informacjami dotyczącymi tego, co następnie się dzieje z posortowanym materiałem. Jaką stawką VAT powinniśmy obciążać niemieckiego kontrahenta?
Wymienione usługi podlegają opodatkowaniu w Polsce stawką właściwą dla towarów, które są sortowane.
Przed przystąpieniem do określenia właściwej w omawianej sytuacji stawki VAT należy rozważyć, czy wskazane w pytaniu usługi podlegają opodatkowaniu w Polsce. Miejscem świadczenia jest siedziba świadczącego usługę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi – miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności. W przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności – miejsce stałego zamieszkania.
Od zasady tej kolejne przepisy przewidują wyjątki. Jednym z nich jest przepis art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. d) ustawy, przewidujący, że miejscem opodatkowania usług na ruchomym majątku rzeczowym jest miejsce, gdzie usługi te są faktycznie świadczone. Jednocześnie przepis art. 28 ust. 7 ustawy przewiduje możliwość opodatkowania tych usług w państwie członkowskim podatnika będącego nabywcą tych usług.
Nie jest do końca jasne, czy wskazane w pytaniu usługi polegające na sortowaniu materiałów można uznać za usługi na rzeczach ruchomych. O ile bowiem w przypadku usług tzw. przerobu uszlachetniającego czy usług remontowych kwestia ich zakwalifikowania do usług na rzeczach ruchomych nie podlega dyskusji, o tyle w omawianym przypadku można mieć pewne wątpliwości. Tym niemniej względy celowościowe oraz praktyka pierwszych miesięcy obowiązywania ustawy wskazują, że pojęcie usług na rzeczach ruchomych należy rozumieć szeroko i objąć nim wszelkie usługi, które są związane z majątkiem rzeczowym nabywcy usług. Oznacza to, że przedmiotowe usługi polegające na sortowaniu materiałów można uznać za usługi na ruchomym majątku rzeczowym i skorzystać z wyłączenia ich opodatkowania w Polsce na podstawie art. 28 ust. 7 ustawy.
Nie dotyczy to jednak omawianego przypadku. Jednym z warunków stosowania przepisu art. 28 ust. 7 ustawy jest bowiem wywiezienie towarów będących przedmiotem usług na ruchomym majątku rzeczowym poza terytorium Polski. Co więcej, musi to nastąpić, nie później niż w terminie 30 dni od wykonania na nich usług (art. 28 ust. 8 ustawy). Aczkolwiek nie wynika to wprost z przepisów ustawy, nie ulega wątpliwości, że ewentualny ciężar dowodowy wykazania faktu wywiezienia ich z terytorium kraju spoczywa na podatniku świadczącym usługi na ruchomym majątku rzeczowym.
Z treści pytania wynika, że nie posiadają Państwo informacji na temat dalszego losu posortowanych towarów. Mając to na uwadze należy dojść do wniosku, że w takiej sytuacji nie jest możliwe wyłączenie tych usług z opodatkowania w Polsce na podstawie art. 28 ust. 7 ustawy.
W celu ustalenia obowiązującej stawki podatku konieczne jest prawidłowe sklasyfikowanie świadczonej usługi na gruncie przepisów PKWiU. Należy zauważyć, iż przepisy te nie wymieniają sortowania jako odrębnego rodzaju usług. Z objaśnień do PKWiU (pkt 5.3.6.) wynika, że: współdziałanie w procesie produkcji nie tworzące bezpośrednio nowych dóbr ma miejsce przede wszystkim wtedy, gdy jedna jednostka (przedsiębiorstwo) na zlecenie drugiej jednostki (przedsiębiorstwa) uszlachetnia wyrób dostarczony przez zamawiającego lub świadczy podobną usługę przemysłową. W PKWiU wyodrębnione zostały pewne klasy dla tego typu porozumień produkcyjnych. Są to zwłaszcza usługi związane z wyrobami włókienniczymi w dziale 17 i wyrobami metalowymi w dziale 28, a także usługi poligraficzne w dziale 22. W ramach innych klas zostały w PKWiU wyodrębnione kategorie dla usług związanych ze współdziałaniem w procesie produkcji, przykładowo jako współdziałanie przy wytwarzaniu produktów mięsnych, przy przetwórstwie warzyw i przy impregnowaniu drewna.
We wszystkich pozostałych wypadkach, gdy brak odpowiedniej, wyodrębnionej podkategorii, usługi współdziałania w procesie produkcji świadczone na zlecenie producenta zalicza się do grupowania, w którym sklasyfikowany jest uszlachetniany (poddany obróbce) wyrób.
Zasady powyższe obowiązują również w przypadku sortowania materiałów. Tym samym należy uznać, że świadczone przez Państwa usługi sortowania materiałów są opodatkowane w Polsce stawką właściwą dla materiałów będących przedmiotem świadczonych usług.
• art. 27, art. 28 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy