rada
Od stycznia 2007 r. z podatkowego punktu widzenia moment potrącenia kosztów zależy od tego, czy są to koszty bezpośrednio czy pośrednio związane z osiąganymi przychodami.
uzasadnienie
Jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeśli koszty te dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych.
Odpisy czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów mogą następować stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczenia powinien być uzasadniony charakterem rozliczanych kosztów, z zachowaniem zasady ostrożności.
Koszty w rozumieniu ustawy o rachunkowości
Koszty, w rozumieniu ustawy o rachunkowości, określone są jako uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości.
Zmniejszenia korzyści ekonomicznych następują w formie:
- zmniejszenia wartości aktywów,
- zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzają do zmniejszenia kapitału własnego,
- zwiększenia niedoboru kapitału własnego w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Jeśli koszty dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych, to „zawiesza się” je na koncie czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Sposób i okresy rozliczania kosztów w czasie powinny być określone w polityce rachunkowości jednostki.
Koszty rozliczane w czasie ewidencjonuje się na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” w korespondencji z kontem „Rozliczenie kosztów”. Czas i sposób rozliczania kosztów powinien być uzasadniony charakterem rozliczanych kosztów, z zachowaniem zasady ostrożności.
Koszty można zatem rozliczać m.in.:
- miesięcznie, dzieląc wartość na 12 miesięcy, i odnosić w koszty taką samą kwotę odpowiednio do każdego roku, tj. bieżącego i następnego,
- ustalając wartość dotyczącą roku bieżącego, tj. 2007, oraz następnego, tj. 2008, i jednorazowo odnieść część kosztów dotyczących 2007 r., a w styczniu 2008 r. część kosztów dotyczącą tego roku - jeśli odpisywane kwoty nie są istotne z punktu widzenia jednostki.
Koszty w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
Od 2007 r. w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych koszty uzyskania przychodów zostały zdefiniowane jako koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Dla jednostek prowadzących księgi rachunkowe koszty zostały podzielone na koszty bezpośrednie i pośrednie.
Tabela. Moment potrącenia kosztów
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład
W pierwszym kwartale 2007 r. w jednostce miały miejsce następujące zdarzenia gospodarcze:
- 15 stycznia 2007 r. spółka złożyła deklarację na podatek od nieruchomości za 2007 r. w wysokości 24 000 zł,
- 20 lutego 2007 r. jednostka naliczyła odpis na ZFŚS za 2007 r. w wysokości 30 000 zł,
- zawarto umowę ubezpieczenia majątku, której okres ubezpieczenia rozpoczął się 1 marca 2007 r. i trwa do 28 lutego 2008 r. Wartość opłaconej składki wynosi 36 000 zł.
Spółka ewidencjonuje i rozlicza koszty tylko na kontach zespołu 4. Kwoty powyższych operacji uznano za istotnie wypływające na wynik finansowy jednostki.
Ewidencja księgowa
1. Zarachowanie naliczonego podatku od nieruchomości do kosztów działalności operacyjnej:
Wn „Koszty według rodzajów” 24 000
- w analityce „Podatki i opłaty”
Ma „Rozrachunki publicznoprawne” 24 000
2. Przeniesienie kosztów podatku od nieruchomości do rozliczenia w czasie:
Wn „Rozliczenia międzyokresowe czynne” 24 000
- w analityce „Podatek od nieruchomości”
Ma „Rozliczenie kosztów” 24 000
3. Opłacenie w styczniu, z rachunku bankowego, miesięcznej raty podatku od nieruchomości:
Wn „Rozrachunki publicznoprawne” 2 000
Ma „Rachunek bankowy” 2 000
4. Odpisanie w styczniu części kosztów dotyczących podatku od nieruchomości:
Wn „Rozliczenie kosztów” 2 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe czynne” 2 000
- w analityce „Podatek od nieruchomości”
Analogicznie w następnych miesiącach.
5. Naliczenie w lutym odpisu na ZFŚS za 2007 r. i zaksięgowanie w koszty działalności operacyjnej:
Wn „Koszty według rodzajów” 30 000
- w analityce „Świadczenia na rzecz pracowników - odpis na ZFŚS”
Ma „Fundusze specjalne”
- w analityce „ZFŚS” 30 000
6. Przeniesienie kosztów naliczonego odpisu na ZFŚS do rozliczenia w czasie:
Wn „Rozliczenia międzyokresowe czynne” 30 000
- w analityce „Odpis na ZFŚS”
Ma „Rozliczenie kosztów” 30 000
7. Odpisanie kosztów dotyczących ZFŚS za styczeń i luty:
Wn „Rozliczenie kosztów” 5 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe czynne” 5 000
- w analityce „Odpis na ZFŚS”
8. Przekazanie na wyodrębniony rachunek bankowy ZFŚS 75% odpisu za 2007 r.:
Wn „Rachunek bankowy ZFŚS” 22 500
Ma „Rachunek bankowy” 22 500
9. Zaksięgowanie kosztów ubezpieczenia majątku do kosztów działalności operacyjnej 36 000 zł:
Wn „Koszty według rodzajów” 36 000
- w analityce „Ubezpieczenia”
Ma „Pozostałe rozrachunki” 36 000
- w analityce „Rozrachunki z ubezpieczycielami”
10. Przeniesienie kosztów ubezpieczeń do rozliczenia w czasie:
Wn „Rozliczenia międzyokresowe czynne” 36 000
Ma „Rozliczenie kosztów” 36 000
11. Odpisanie części kosztów ubezpieczenia majątku za marzec 2007 r.:
(36 000 zł : 12 miesięcy) × 1 miesiąc = 3000 zł
Wn „Rozliczenie kosztów” 3 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe czynne” 3 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
W przypadku gdy kwoty poniesionych przez jednostkę kosztów istotnie wpływają na wynik finansowy jednostki, należy je potraktować jako koszty do rozliczenia w czasie i zaewidencjonować na koncie „Rozliczenia międzyokresowe czynne”. Następnie zgodnie z zapisami zawartymi w polityce rachunkowości jednostki należy sukcesywnie dokonywać odpisów w wynik bieżącego okresu.
W myśl przepisów podatkowych jednostka może jednorazowo zaliczyć koszty pośrednie do kosztów podatkowych w takiej wysokości, jaka dotyczy danego roku podatkowego. Jeśli jednak jednostka, w swoich zasadach rachunkowości, ustali sposób rozliczania kosztów zgodnie z zapisami ustawy o rachunkowości, wówczas będzie odpisywać koszty w wysokości odpowiadającej kosztom danego okresu.
Podstawa prawna:
- art. 3 ust. 1 pkt 31, art. 39 ust. 1 i 3-4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
- art. 15 ust. 1, art. 15 ust. 4-4e ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. Nr 217, poz. 1589 i Nr 251, poz. 1847
Joanna Gawrońska
biegły rewident