Prowizja: Podstawą opodatkowania w przypadku usług pośrednictwa jest kwota prowizji pomniejszona o należny podatek. W przypadku gdy pośrednik świadczy swoje usługi na rzecz zagranicznych kontrahentów, a tym samym kwoty wykazane na fakturach są w walucie obcej, musi dokonać ich przeliczenia na złote i dopiero wówczas określić podstawę opodatkowania.
Jestem podatnikiem podatku VAT. Prowadzę biuro pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Swoje usługi świadczę dla konsumentów w Polsce, ale również na rzecz podmiotów zagranicznych. W jaki sposób powinienem w tej sytuacji ustalić podstawę opodatkowania?
Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje m.in. dla usług pośrednictwa w obrocie nieruchomościami szczególny sposób ustalania podstawy opodatkowania.
Kwestie te reguluje art. 30 ust. 1 ustawy o VAT, który określa, że podstawę opodatkowania czynności maklerskich, czynności wynikających z zarządzania funduszami powierniczymi, czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych usług o podobnym charakterze stanowi – dla prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby świadczącej usługi o podobnym charakterze – kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku.
Wynika z tego, że pośrednik wystawiając fakturę za wykonaną usługę pośrednictwa wykazuje w tej fakturze wartość netto prowizji za wykonaną usługę i dolicza do tego podatek VAT.
Przykład
Jan Kowalski, prowadzący działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, działając w imieniu właściciela sprzedał dom spółce z. o.o. z Radomia, która miała go zaadaptować na siedzibę zarządu spółki. Jan Kowalski, jako podatnik VAT, dla potwierdzenia tej czynności był zobowiązany do wystawienia faktury VAT opiewającej na wartość prowizji w kwocie netto 5000 zł oraz podatek VAT należny 1100 zł (5000 zł × 22%).
Jeśli Czytelnik działający jako pośrednik wystawia fakturę w walucie obcej, powinien kwoty wykazywane na fakturze przeliczyć na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury (§ 37 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług). Takie rozwiązanie przyjmuje się w sytuacji, gdy faktura jest wystawiona w terminie, w którym podatnik był obowiązany do jej wystawienia.
Pośrednik przelicza kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez NBP bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury.
Należy nadmienić, że w przypadku gdy na dzień wystawienia faktury bieżący kurs średni waluty obcej nie został wyliczony i ogłoszony, do przeliczenia stosuje się kurs wymiany ostatnio wyliczony i ogłoszony.
Natomiast w przypadku niewystawienia przez podatnika faktury w terminie, w którym był obowiązany do jej wystawienia, kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień powstania obowiązku podatkowego.
Ewa Michalak
Podstawy prawne
• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 53, poz. 545
• rozporządzenie Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2705