Zajmuję się inwestowaniem na giełdzie. Obecnie zamierzam sprzedać część moich akcji, przy czym będą to zarówno akcje spółki polskiej, notowane na giełdzie warszawskiej, jak i akcje spółek zagranicznych. Czy jest jakaś różnica w opodatkowaniu dochodów ze zbycia tych akcji ze względu na miejsce ich uzyskania?
Podstawowym zagadnieniem, na które należy zwrócić uwagę, jest miejsce uzyskania dochodu. W przypadku sprzedaży akcji spółki polskiej, notowanej na giełdzie warszawskiej, miejscem uzyskania dochodu jest Polska, natomiast w przypadku zbycia akcji spółek zagranicznych, o których mowa w treści listu, dochód uzyskany zostanie najprawdopodobniej za granicą.
Problem ustalenia miejsca uzyskania dochodu ze sprzedaży papierów wartościowych nabrał znaczenia w 2004 r., kiedy to wprowadzono nowy art. 30b ustawy o p.d.o.f. Przepis ten w pierwotnym brzmieniu stanowił, iż od dochodów uzyskanych na terytorium Polski z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podatek dochodowy wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu. W przypadku zaś zysków kapitałowych uzyskanych za granicą obowiązywało opodatkowanie według skali podatkowej. Od tego, czy dochód został uzyskany w Polsce czy też za granicą, zależał zatem sposób opodatkowania – stawką w wysokości 19 proc. lub według skali. Po nowelizacji ustawy o p.d.o.f., od 1 stycznia 2005 r., nie ma już jednak znaczenia, czy autor listu sprzedaje akcje spółki polskiej czy spółek zagranicznych. Obecnie w art. 30b ustawy o p.d.o.f. nie ma już bowiem mowy o tym, że dochód musi być uzyskany na terytorium Polski. A zatem na gruncie ustawy o p.d.o.f. dochód ze sprzedaży obu rodzajów akcji, o których mowa w treści listu, będzie opodatkowany tak samo, to jest według 19-proc. stawki liniowej.
Dochodów z zysków kapitałowych, o których mowa w art. 30b ustawy o p.d.o.f., nie łączy się z pozostałymi dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych ani też z dochodami z działalności gospodarczej opodatkowanymi podatkiem liniowym. W ciągu roku podatkowego nie ma obowiązku wpłacania zaliczek ani też składania deklaracji miesięcznych. Rozliczenia dochodów z zysków kapitałowych dokonuje się na formularzu PIT-38 po zakończeniu roku podatkowego (w terminie do 30 kwietnia).
Przepisy dotyczące opodatkowania zysków kapitałowych definiują dochody z tego tytułu jako różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów. Zasadniczo koszty te będą obejmować:
1) bezpośrednio przypisane do konkretnej transakcji koszty nabycia odpłatnie zbywanego papieru wartościowego oraz
2) koszty poniesione w roku podatkowym, związane z obsługą rachunku przez biuro maklerskie, w celu uzyskania przychodu (koszty: prowizji, w tym prowizji kupna i sprzedaży, związane z prowadzeniem lub założeniem rachunku, koszty transferu, zdeponowania papierów itp. – por. pismo Ministerstwa Finansów z 18 marca 2004 r., nr PB 5/RD-033-2-106/04).
Powyższe zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów znajdują zastosowanie przy ustalaniu dochodu ze zbycia papierów wartościowych, gdy możliwa jest ich identyfikacja i ustalenie dla zbywanych papierów ich rzeczywistej ceny nabycia. Natomiast, jeżeli nie jest możliwa identyfikacja sprzedawanych akcji, należy stosować metodę FIFO, tj. pierwsze przyszło – pierwsze wyszło. Metoda ta ma zastosowanie odrębnie do każdego z posiadanych rachunków, na którym są zdeponowane papiery wartościowe.
W przypadku gdy w wyniku tak przeprowadzonej kalkulacji uzyska się wartość ujemną, różnica jest stratą, o którą można obniżyć dochód uzyskany z tego samego źródła w ciągu kolejnych 5 lat podatkowych. W każdym z tych lat nie można jednak odliczyć jednorazowo więcej niż 50 proc. poniesionej straty. Obowiązek zapłaty podatku nie powstaje, jeżeli sprzedaż dotyczy papierów wartościowych zakupionych przed końcem 2003 r., kiedy to obowiązywało zwolnienie z opodatkowania zysków z giełdy.
Jeżeli autor listu osiąga dochody ze sprzedaży akcji zarówno na terytorium Polski, jak i poza jej granicami, dochody te łączy się i opodatkowuje według powyższych zasad. Trzeba jednak pamiętać, że od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu za granicą. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą.
Anna Żukowska
Podstawa prawna:
art. 30b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.).