W spółce z o.o. wykorzystywanych jest kilkanaście samochodów. W celu obniżenia kosztów ich eksploatacji zarząd podjął decyzję o montażu do tych samochodów instalacji gazowych. Czy wydatek na ten cel może być bezpośrednio zaliczony do kosztów czy też jako ulepszenie zwiększy wartość początkową samochodów (które stanowią własność naszej spółki)?
Zasady postępowania w przypadku dokonania wydatków na udoskonalenie środków trwałych zawarte są w art. 16g ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W myśl tego przepisu, jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, to wartość początkową tych środków powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie. Dotyczy to również przypadków nabycia części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3500 zł. W dalszej części przepis ten stanowi, że środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.
Nie ma wątpliwości, że montaż instalacji gazowej do samochodu powoduje wzrost jego wartości użytkowej (zmniejsza koszty eksploatacji). Aby odpowiedzieć na pytanie, czy tego rodzaju wydatek należy traktować jako ulepszenie, powinno się znać jego wartość. W zdecydowanej większości przypadków koszt montażu instalacji gazowej nie będzie przekraczał kwoty 3500 zł, co oznacza, że wydatek ten może być bezpośrednio zaliczony do kosztów. Jednak w przypadku niektórych modeli samochodów i instalacji najnowszych generacji wydatki z tego tytułu mogą przekroczyć tę kwotę. W takim przypadku należy o ich wysokość podwyższyć wartość początkową samochodu.
W przypadku liniowej metody amortyzacji zwiększy to wysokość dokonywanych odpisów amortyzacyjnych już od następnego miesiąca. Nieco bardziej skomplikowana jest sytuacja w przypadku amortyzacji dokonywanej metodą degresywną (dopuszczalną w przypadku użytkowania samochodów ciężarowych). Zasady dokonywania odpisów reguluje w tym przypadku art. 16k u.p.d.o.p. Zgodnie z tym przepisem odpisów amortyzacyjnych można dokonywać od wartości początkowej maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3–6 i 8 Klasyfikacji oraz środków transportu (z wyjątkiem samochodów osobowych, o których mowa w art. 16 ust. 3a):
• w pierwszym podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w wykazie, podwyższonych – co do zasady – o współczynnik nie wyższy niż 2,0,
• w następnych latach podatkowych od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania; począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych metodą liniową.
Wydaje się, że w przypadku degresywnej metody amortyzacji wartość ulepszenia wpłynie na wysokość odpisów amortyzacyjnych dopiero od kolejnego roku podatkowego. Przepis nakazuje bowiem obliczanie odpisów od wartości podatkowych od wartości początkowej (pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne) ustalonej na początek kolejnych lat ich używania.
Konrad Piłat
Podstawa prawna:
art. 16g ust. 13, art. 16k ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.).