Jakie problemy powstają w transakcjach z unijnymi kontrahentami

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej polscy przedsiębiorcy często współpracują z kontrahentami unijnymi. Po dwóch latach praktycznego stosowania przepisów polscy podatnicy wciąż napotykają problemy podatkowe wynikające z takich transakcji.
Najwięcej trudności sprawia rozliczanie podatku od towarów i usług z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy (WDT), wewnątrzwspólnotowego nabycia (WNT) oraz importu usług.

Bardzo często w WNT i imporcie usług zachodzi sytuacja, kiedy polski podatnik otrzymuje fakturę od swego dostawcy unijnego z dużym opóźnieniem. Związane jest to z odmiennymi przepisami obowiązującymi w krajach UE i kontrahenci unijni nie są zobowiązani do stosowania polskich przepisów dotyczących terminu wystawiania faktur. Rodzi to problemy u polskiego odbiorcy z ustaleniem właściwego terminu powstania obowiązku podatkowego.

Jeszcze gorszą praktyką kontrahentów unijnych jest niewystawianie w ogóle faktur potwierdzających dokonanie transakcji sprzedaży. Wtedy polski podatnik musi odgadnąć datę powstania obowiązku podatkowego oraz oszacować podstawę opodatkowania. Niestety, późniejsze korekty deklaracji w takich przypadkach są nieuniknione.

Nierzadko kontrahent unijny w transakcjach wewnątrzwspólnotowych mimo podania przez polskiego nabywcę numeru identyfikacji podatkowej PL, nalicza VAT obowiązujący w jego kraju. Niestety, w tym przypadku polski kontrahent musi jako podstawę opodatkowania w WNT przyjąć kwotę brutto.

Podobna sytuacja istnieje, gdy kontrahent unijny niewłaściwie rozpozna miejsce opodatkowania w przypadku świadczenia usług. Kontrahent unijny nalicza VAT obowiązujący w jego kraju pomimo że podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia VAT z tytułu tej usługi jest firma polska. Wtedy kontrahent w Polsce jako podstawę opodatkowania w imporcie usług musi przyjąć kwotę brutto.

Z kolei polski kontrahent dokonujący WDT często ma kłopoty z właściwym udokumentowaniem tej transakcji. Wynika to z tego, że kontrahent unijny nie potwierdza odbioru towaru na dokumentach lub czyni to z dużym opóźnieniem. Wiąże się to z korektami po stronie polskiego dostawcy. Również na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych powstają problemy podatkowe wynikające ze współpracy z kontrahentami unijnymi.

Na pewno największą bolączką polskich podatników jest sporządzanie szczególnej dokumentacji podatkowej, która jest obowiązkowa przy transakcjach z podmiotami powiązanymi. Ma ona zapobiec przerzucaniu dochodów w obrocie międzynarodowym. Często polscy kontrahenci nie znajdują zrozumienia u swoich dostawców bądź odbiorców, kiedy występują do nich o dodatkowe dokumenty, informacje, analizy. Nie otrzymując ich, nie są w stanie sporządzić kompletnej dokumentacji i przez to są narażeni na konsekwencje ze strony organów podatkowych.
Należałoby również wspomnieć w tym miejscu o problemach polskich płatników, którzy, chcąc zastosować zwolnienie z pobrania podatku od dywidend, muszą posiadać certyfikat rezydencji od spółki otrzymującej dywidendy. Z treści przepisów wynika, że płatnik nie musi posiadać wymaganego certyfikatu w momencie wypłaty. Często płatnicy ryzykują i stosują zwolnienie, a w razie braku certyfikatu zmuszeni są do dokonania korekt i dopłacenia podatku.

Ewa Flor
starszy konsultant podatkowy w BDO Polska
Księgowość
Od 1 lutego 2026 r. obligatoryjny KSeF dla podatników czynnych i zwolnionych z VAT. Znamy plany Ministerstwa Finansów
07 maja 2024

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Jak rozliczyć kartę podarunkową dla pracownika? Podatki, składki, księgowanie
07 maja 2024

Karty podarunkowe to coraz popularniejszy benefit pracowniczy. Najczęściej wręcza się go okazjonalnie jako prezent świąteczny. To też narzędzie doceniania, które można wykorzystywać z innych okazji: jubileuszy, Dnia Dziecka, Dnia Kobiet, świąt branżowych czy jako specjalne nagrody pracownicze. Sprawdź, czy karty podarunkowe wiążą się z obowiązkiem podatkowym i jak je rozliczyć. 

Transport drogowy 2024 – zmiana przepisów dot. pojazdów wynajmowanych
07 maja 2024

Gotowy jest projekt ustawy, który umożliwi przewoźnikom prowadzącym działalność na terytorium Polski na czasowe korzystanie z pojazdu najmowanego, zarejestrowanego na terytorium innego państwa UE. Do tej pory nasz kraj nie dopuszczał takiej możliwości, obecnie chcemy dostosować polskie prawo do unijnego. Najmowanie pojazdów niesie ze sobą szereg korzyści, które mogą poprawić elastyczność operacyjną firm transportowych. 

Ceny prądu w górę o 30% a gazu o 15% - od lipca 2024 r. w Polsce. Jak wpłynie to na inflację?
07 maja 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska szacuje, że na mocy projektowanej ustawy o bonie energetycznym (zakładającej częściowe "odmrożenie" cen za energię elektryczną i gaz), od 1 lipca 2024 r. dla odbiorców taryfowanych rachunki za energię elektryczną mogą wzrosnąć o 29 proc., a za gaz o 15 proc. - o ile zajdzie odpowiednie obniżenie cen w taryfach. Proponowanie przez MKiŚ częściowe odmrożenie cen prądu i gazu podbije ścieżkę inflacji o ok. 1 pp., a CPI w grudniu może wynieść ok. 5,5 proc. - oceniają ekonomiści ING. Zdaniem ministra finansów Andrzeja Domańskiego działania osłonowe w zakresie cen energii (np. bon energetyczny) spowodują, że średnioroczna inflacja CPI w Polsce może być niższa przynajmniej o 1 pkt proc. w 2024 r. i o ok. 0,9 pkt. proc. w 2025 r. niż zakładają prognozy zawarte w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa.

Dwadzieścia lat unijnego VAT-u w Polsce. Prof. Modzelewski: ciszej nad tą trumną
07 maja 2024

Czy unijna wersja VAT jest aż tak patologiczna, że państwa członkowskie były skazane na masową grabież środków publicznych? Zdaniem prof. Modzelewskiego nie, bo część państw UE umiejętnie implementowała dyrektywę VAT. Ale – zdaniem Profesora – nam się to nie udało.

Preferencje w podatku u źródła - NSA orzeka na niekorzyść podatników
07 maja 2024

Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach zapadłych pod koniec 2023 r. (sygn. II FSK 27/23, II FSK 28/23, II FSK 29/23) oddalił trzy skargi kasacyjne w sprawach rozstrzygniętych przez WSA w Lublinie na niekorzyść podatników i zgodził się z sądem pierwszej instancji w kwestii odmowy wydania opinii o stosowaniu preferencji w podatku u źródła (WHT). W lutym 2024 r. NSA opublikował pisemne uzasadnienia tych wyroków. Wnioski płynące z ich analiz potwierdzają nieprzychylne stanowisko organów podatkowych w kwestii możliwości korzystania ze zwolnienia WHT przez spółki holdingowe oraz fundusze inwestycyjne.

Dofinansowanie z PFRON 2024 do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego - wyższe kwoty od lipca
07 maja 2024

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje kolejną nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Tym razem ma nastąpić wzrost wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego finansowanego ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), a także zmiana wysokości dotacji celowej z budżetu państwa na realizację tego zadania. Ta nowelizacja ma wejść w życie od lipca 2024 r. razem ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Pieniądze wpłyną na konto do 1 sierpnia. Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2023 r. ZUS przypomina, że pozostały już ostatnie dni.
06 maja 2024

Termin rozliczenia składki zdrowotnej za 2023 r. upłynie 20 maja. Po wykazaniu nadpłaty płatnikowi będzie przysługiwał zwrot. Pieniądze wpłyną na konto do 1 sierpnia.

Zapomniałeś o złożeniu deklaracji PIT lub zapłaceniu podatku w terminie? Ratunkiem będzie czynny żal
02 maja 2024

Zapomniałeś o złożeniu deklaracji podatkowej PIT lub zapłaceniu podatku w terminie? Złóż czynny żal, dzięki temu możesz uniknąć kary. Aby czynny żal był skuteczny, musisz wypełnić obowiązki wobec naczelnika urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego, w szczególności złożyć zaległe deklaracje podatkowe lub zapłacić w całości należności publicznoprawne, wraz z odsetkami.

Sprzedałeś towar i organizujesz dostawę? Ale czy wiesz, jak wystawić fakturę i jaką stawkę VAT zastosować? Uważaj na pułapki w VAT.
02 maja 2024

Sprzedałeś towar i organizujesz dostawę? Ale czy wiesz, jak wystawić fakturę i jaką stawkę VAT zastosować? Gdy koszt transportu obciąża kupującego, po stronie sprzedawcy powstaje obowiązek udokumentowania transakcji i to jego obciążą konsekwencje błędu.

pokaż więcej
Proszę czekać...