Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości do środków trwałych zalicza się m.in. maszyny i urządzenia, które w dniu przyjęcia do użytkowania są kompletne i zdatne do takiego użytku, a przewidywany okres ich eksploatacji jest dłuższy niż 12 miesięcy. Nie wskazują one zatem warunku związanego z wartością początkową środka trwałego. Z kolei art. 32 ust. 6 ustawy o rachunkowości mówi, że w przypadku gdy wartość początkowa środka trwałego jest niska, można dokonać jednorazowego odpisu umorzeniowego od tego składnika. Ustawa o rachunkowości nie wskazuje, jaka to powinna być kwota – powinna być ona indywidualnie określona w zasadach (polityce) rachunkowości.
Zgodnie z prawem podatkowym do środków trwałych podlegających amortyzacji zaliczane są składniki majątkowe stanowiące własność lub współwłasność podatnika, zdatne do użytku o przewidywanym okresie użytkowania na potrzeby jednostki, także powyżej roku. Tu również nie ma wskazania wartości początkowej środka trwałego. Jednak na podstawie art. 16d ust. 1 ustawy o CIT (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.). można nabycie takich składników majątkowych zaliczyć jednorazowo do kosztów – jako zużycie materiałów.
Można też takie składniki wprowadzić do ewidencji środków trwałych i amortyzować albo jednorazowo, albo rozkładając tę amortyzację w czasie (art. 16f ust. 3 ustawy o CIT). W analizowanej sytuacji oba sposoby postępowania są prawidłowe. Wybierając jeden z nich, należy się kierować m.in. informacjami o posiadanych środkach trwałych, osobach za nie odpowiedzialnych czy potencjalnych przyszłych nakładach na nie.
PRZYKŁAD 1
Zaliczenie zakupu do kosztów
Spółka ABC nabyła maszynę za 3200 zł + 736 zł VAT. Podjęto decyzję, iż mimo planowanego ponadrocznego okresu użytkowania nie będzie ona wprowadzana do ewidencji środków trwałych.
Objaśnienia do schematu:
1. Faktura za maszynę kwota 3976 zł:
a) kwota 3200 zł strona Wn konta „Rozliczenie zakupu”;
b) kwota 736 zł strona Wn konta „VAT naliczony”;
c) kwota 3936 zł strona Ma konta „Rozrachunki z dostawcami”;
2. Rozliczenie zakupu maszyny kwota 3200 zł: strona Wn konta „Zużycie materiałów”, strona Ma konta „Rozliczenie zakupu”.
Amortyzacja samochodu używanego do celów mieszanych
PRZYKŁAD 2
Dokonanie jednorazowego odpisu lub...
Spółka ABC nabyła maszynę za 3200 zł + 736 zł VAT. Podjęto decyzję, że będzie ona wprowadzana do ewidencji środków trwałych i zostanie dokonany jednorazowy odpis amortyzacyjny.
Ewidencja powinna być następująca:
1) Faktura za maszynę kwota 3976 zł:
a) kwota 3200 zł strona Wn konta „Rozliczenie zakupu środków trwałych”;
b) kwota 736 zł strona Wn konta „VAT naliczony”;
c) kwota 3936 zł strona Ma konta „Rozrachunki z dostawcami”;
2) OT – przyjęcie maszyny do użytkowania kwota 3200 zł: strona Wn konta „Środki trwałe – maszyny”, strona Ma konta „Rozliczenie zakupu”;
3) PK – naliczenie odpisu umorzeniowego w bieżącym miesiącu (lub w następnym miesiącu) kwota 3200 zł: strona Wn konta „Amortyzacja”, strona Ma konta „Umorzenie środków trwałych”.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
PRZYKŁAD 3
...rozłożonego w czasie
Spółka ABC nabyła używaną maszynę za 3200 zł + 736 zł VAT. Podjęto decyzję, że będzie ona wprowadzana do ewidencji środków trwałych i zostanie dokonany odpis amortyzacyjny przez 24 miesiące na podstawie art. 16j ustawy o CIT.
Ewidencja powinna być następująca:
1) Faktura za maszynę kwota 3976 zł:
a) kwota 3200 zł strona Wn konta „Rozliczenie zakupu środków trwałych”;
b) kwota 736 zł strona Wn konta „VAT naliczony”;
c) kwota 3936 zł strona Ma konta „Rozrachunki z dostawcami”;
2) OT – przyjęcie maszyny do użytkowania kwota 3200 zł: strona Wn konta „Środki trwałe – maszyny”, strona Ma konta „Rozliczenie zakupu”;
3) PK – naliczenie odpisu umorzeniowego – pierwszy odpis będzie w miesiącu następującym po miesiącu, w którym maszynę przyjęto do użytkowania 133,33 zł (3200 zł/24 miesiące): strona Wn konta „Amortyzacja”, strona Ma konta „Umorzenie środków trwałych”.
dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości UW
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).