RADA
Jeśli kredyt służy finansowaniu bieżącej działalności, to różnicę odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach przez okres, którego pobrana kwota dotyczy. Jeżeli natomiast zaciągnięto kredyt inwestycyjny, to wartość potrąconej prowizji i pobranych z góry odsetek zwiększa koszt inwestycji.
UZASADNIENIE
Wszelkie zobowiązania ujmuje się w momencie ich powstania w wartości nominalnej. Dlatego mimo wpływu na rachunek bankowy kwoty niższej niż wynikająca z umowy, zobowiązanie z tytułu kredytu musi wykazywać wartość nominalną (wynikającą z umowy).
W pytaniu nie określono, w jakim celu zaciągnięto kredyt. Jeżeli zgodnie z umową kredytową bank pobrał prowizję oraz odsetki z góry, pomniejszając w ten sposób wartość faktycznie przekazanych środków, to ewidencja w księgach rachunkowych potrąconych kwot zależy właśnie od rodzaju kredytu.
Jeśli zaciągnięto kredyt inwestycyjny (np. w związku z budową środka trwałego), to prowizja i odsetki zwiększą nakłady poniesione na tę inwestycję w okresie jej trwania. Jeżeli natomiast zaciągnięto kredyt obrotowy służący sfinansowaniu bieżącej działalności, to kwotę prowizji oraz pobranych z góry odsetek rozlicza się w czasie za pośrednictwem konta „Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” w korespondencji z kontem „Koszty finansowe”. Rozliczanie następuje w równych ratach przez okres, którego pobrana kwota dotyczy.
Przykład 1
Spółka zaciągnęła krótkoterminowy kredyt inwestycyjny służący sfinansowaniu budowy środka trwałego. Wartość udzielonego kredytu wynosi 230 000 zł. Zgodnie z umową kredytową bank z góry potrącił naliczone odsetki oraz prowizję w łącznej wysokości 25 000 zł. W związku z tym na rachunek bankowy spółki wpłynęła kwota pomniejszona o potrącone koszty, tj. 205 000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Wpływ kredytu na rachunek bankowy:
Wn„Rachunek bankowy” 205 000
Ma„Kredyt bankowy” 205 000
2. Zwiększenie wartości kredytu o potrącone koszty:
Wn„Środki trwałe w budowie” 25 000
Ma„Kredyt bankowy” 25 000
3. Spłata kredytu:
Wn„Kredyt bankowy” 230 000
Ma„Rachunek bankowy” 230 000
4. Zakończenie inwestycji, przyjęcie środka trwałego do ewidencji. Łączna wartość nakładów poniesionych w związku z budową wynosi 350 000 zł:
Wn„Środki trwałe” 350 000
Ma„Środki trwałe w budowie” 350 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 2
Spółka zaciągnęła krótkoterminowy (na 14 miesięcy) kredyt obrotowy na sfinansowanie bieżącej działalności. Wartość udzielonego kredytu wynosi 150 000 zł. Zgodnie z umową kredytową bank z góry potrącił naliczone odsetki oraz prowizję w łącznej wysokości 13 000 zł. W związku z tym na rachunek bankowy spółki wpłynęła kwota pomniejszona o potrącone koszty, tj. 137 000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Wpływ kredytu na rachunek bankowy:
Wn„Rachunek bankowy” 137 000
Ma„Kredyt bankowy” 137 000
2. Zwiększenie wartości kredytu o potrącone koszty:
Wn„Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” 13 000
Ma„Kredyt bankowy” 13 000
3. Spłata pierwszej raty kredytu:
Wn„Kredyt bankowy” 10 714
Ma„Rachunek bankowy” 10 714
4. Zaliczenie do kosztów części odsetek i prowizji przypadającej na dany okres. Miesięczna wartość do odniesienia w koszty:
13 000 zł : 14 miesięcy = 929 zł
Wn„Koszty finansowe” 929
- w analityce „Prowizje i odsetki od kredytu”
Ma„Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” 929
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Rozliczanie potrąconych kosztów kredytu za pośrednictwem konta „Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” wynika z art. 39 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli na podstawie umowy wartość otrzymanych finansowych składników aktywów jest niższa od zobowiązania zapłaty za nie, to różnica stanowi czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie. Oczywiście przy tej klasyfikacji należy również kierować się zasadą istotności. Jeśli więc wartość potrąconych kosztów jest nieistotna z punktu widzenia danej jednostki i nie zniekształci wyniku finansowego spółki, można ją odnieść bezpośrednio w koszty w dniu poniesienia.
Jeżeli na dzień bilansowy konto rozliczeń międzyokresowych wykazuje saldo do rozliczenia w następnym roku obrotowym, to wartość tego salda należy wykazać w aktywach bilansu według następującego podziału:
- pozycja A.V.2 „Długoterminowe inne rozliczenia międzyokresowe”,
- pozycja B.IV „Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe”
- w zależności od tego, czy dotyczą one rat pożyczki, które będą spłacane po upływie 12 miesięcy, czy w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.
Zobowiązanie z tytułu kredytu jest wykazywane w pasywach bilansu w kwocie, która będzie podlegać spłacie, również z podziałem na zobowiązania długo- i krótkoterminowe:
- pozycja B.II.2 lit. a) „Zobowiązania długoterminowe wobec pozostałych jednostek z tytułu kredytów i pożyczek”,
- pozycja B.III.2 lit. a) „Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek z tytułu kredytów i pożyczek”.
- art. 28 ust. 11 pkt 2, art. 39 ust. 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
Wioletta Chaczykowska
księgowa z licencją MF