RADA
Wartość początkową środka trwałego stanowi cena jego nabycia. Do wyceny faktury importowej należy zastosować kurs celny zamieszczony w dokumencie SAD.
UZASADNIENIE
Wartość początkową kupionego środka trwałego stanowi cena nabycia, która zdefiniowana jest w art. 28 ust. 2 i 8 ustawy o rachunkowości.
Cena ta obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia środka trwałego, do dnia bilansowego lub przyjęcia go do używania.
Według ustawy o rachunkowości operacje gospodarcze wyrażone w walutach obcych należy ująć w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na ten dzień, chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs. Wynika z tego, że dla celów bilansowych w przypadku importu zastosowanie ma kurs z dokumentu SAD. Zobowiązanie z tytułu importu należy więc wykazać w księgach rachunkowych w kwocie wynikającej z faktury dostawcy przeliczonej na złotówki po kursie zastosowanym w dokumencie SAD. Ustalona w ten sposób kwota zobowiązania, po podwyższeniu jej o naliczone cło, ewentualnie o podatek akcyzowy oraz inne obciążenia, stanowi rzeczywistą cenę zakupu środka trwałego.
Inaczej kwestia wyceny uregulowana jest w przepisach podatkowych. Według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Brak w tych przepisach bezpośredniego odniesienia do importu. Oznacza to, że według przepisów podatkowych zastosować należy kurs średni NBP.
W zależności więc od przyjętego sposobu rozliczania różnic kursowych (według updop lub według uor) spółka stosuje kurs średni lub kurs celny. Niestety, taka alternatywa jest możliwa tylko w przypadku rozliczeń podatkowych. Jeśli do ustalania różnic kursowych wybrano metodę podatkową, to z rachunkowego punktu widzenia taki sposób wyceny jest nieprawidłowy. W takiej sytuacji spółka powinna dokonać odrębnej wyceny dla celów bilansowych oraz dla celów podatkowych.
Co to jest cena nabycia
Cena nabycia środka trwałego to cena obejmująca kwotę należną sprzedającemu:
• pomniejszona o:
- podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy (podlegające odliczeniu),
- rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski, w tym dodatnie różnice kursowe;
• powiększona o:
- obciążenia o charakterze publicznoprawnym - w przypadku importu,
- koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem środka trwałego do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu,
- koszty transportu, załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu,
- ujemne różnice kursowe.
Przykład
Spółka kupiła od kontrahenta z Turcji (import) maszynę o wartości 50 000 USD. Kurs dolara zastosowany w zgłoszeniu celnym wynosił 2,3162 PLN/USD. W polityce rachunkowości spółki zapisano, że do wyceny transakcji wynikających z importu zastosowanie ma kurs przyjęty w dokumencie SAD.
Zgłoszenie celne zawierało ponadto następujące dane:
• naliczone cło - 5000 zł,
• VAT - 26 578 zł.
Oprócz kosztów wykazanych w dokumencie SAD spółka poniosła wydatki związane z transportem maszyny w wysokości 1500 zł netto.
Ewidencja księgowa
1. Import środka trwałego:
a) ustalenie zobowiązania wobec dostawcy
50 000 USD × 2,3162 PLN/USD = 115 810 zł
Wn „Rozliczenie zakupu” 115 810
Ma „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi 115 810
b) cło
Wn „Rozliczenie zakupu” 5 000
Ma „Rozrachunki publicznoprawne” 5 000
- w analityce „Rozrachunki z UC”
c) VAT podlegający rozliczeniu
Wn „VAT naliczony” 26 578
Ma „Rozrachunki publicznoprawne” 26 578
- w analityce „Rozrachunki z UC”
2. Rozliczenie zakupu środka trwałego:
Wn „Środki trwałe w budowie” 120 810
Ma „Rozliczenie zakupu” 120 810
3. Uregulowanie zobowiązania wobec dostawcy. Kurs sprzedaży USD w banku obsługującym spółkę wynosił 2,3325 PLN/USD:
50 000 USD × 2,3325 PLN/USD = 116 625 zł
Wn „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi” 116 625
Ma „Rachunek bankowy” 116 625
4. Rozliczenie różnic kursowych:
50 000 USD × (2,3162 - 2,3325) = -815 zł
Ponieważ uregulowanie zobowiązania nastąpiło przed oddaniem środka trwałego do używania, różnice kursowe (ujemne) zwiększyły jego wartość. Gdyby na tej transakcji powstały dodatnie różnice kursowe - wartość środka trwałego uległaby zmniejszeniu.
Wn „Środki trwałe w budowie” 815
Ma „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi” 815
5. Faktura za transport maszyny:
Wn „Rozliczenie zakupu” 1 500
Wn „VAT naliczony” 330
Ma „Rozrachunki z dostawcami krajowymi” 1 830
6. Zwiększenie wartości środka trwałego o koszty transportu:
Wn „Środki trwałe w budowie” 1 500
Ma „Rozliczenie zakupu” 1 500
7. Przyjęcie środka trwałego do używania:
Wn „Środki trwałe” 123 125
Ma „Środki trwałe w budowie” 123 125
Tak ustalona wartość początkowa środka trwałego stanowi podstawę do naliczania odpisów amortyzacyjnych
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• art. 4 ust. 4, art. 28 ust. 2 i 8, art. 30 ust. 2, art. 31 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• art. 9b i 15a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238
Wioletta Chaczykowska
księgowa z licencją MF