Ewidencja księgowa przebiega podobnie jak w przypadku zwykłej sprzedaży, z tą różnicą, że przeprowadzana jest przez konto „Pozostałe rozrachunki”. W momencie otrzymania potwierdzenia wpływu środków pieniężnych na rachunek wierzyciela konto „Pozostałe rozrachunki” rozliczane jest w korespondencji z kontem „Rozrachunki z dostawcami”. Po sprzedaży zajętych towarów komornik powinien dostarczyć dłużnikowi kopię faktury, na podstawie której sprzedaż ta zostanie ujęta w jego księgach oraz wykazana w deklaracji podatkowej za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy.
uzasadnienie
Dokonując sprzedaży majątku dłużnika w ramach egzekucji, organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży towarów. Kopię faktury otrzymuje dłużnik. Fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.
Faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży przez organ egzekucyjny lub komornika powinna zawierać co najmniej:
l imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
l numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy;
l dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako „FAKTURA VAT”; podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym;
l nazwę towaru lub usługi;
l jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług;
l cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
l wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
l stawki podatku;
l sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług, z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;
l kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
l wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu;
l kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie;
l nazwę i adresy organów egzekucyjnych - jako sprzedawcę wpisuje się w fakturze nazwę i adres dłużnika, przy czym za podpisy osób uprawnionych do wystawienia faktury uważa się podpisy kierowników organów egzekucyjnych (lub osób przez nich upoważnionych).
Kopię faktury organ egzekucyjny przekazuje dłużnikowi, natomiast drugą kopię zachowuje w swojej ewidencji. Sprzedaż tę dłużnik zobowiązany jest ująć w swojej ewidencji za miesiąc, w którym sprzedaż ta została dokonana, zapisami:
Wn „Pozostałe rozrachunki”,
Ma „Sprzedaż towarów”,
Ma „VAT należny”.
Rozchód towarów według cen zakupu (nabycia) ewidencjonujemy:
Wn „Koszt własny sprzedanych towarów”,
Ma „Towary”.
W momencie otrzymania potwierdzenia wpływu środków pieniężnych ze sprzedaży na rachunek bankowy wierzyciela zapisy w księgach będą następujące:
Wn „Rozrachunki z dostawcami”,
Ma „Pozostałe rozrachunki”.
Przykład 1
W ramach egzekucji komorniczej wierzytelności wraz z odsetkami na kwotę 110 000 zł komornik zajął w styczniu towary dłużnika o wartości księgowej 130 000 zł, które następnie sprzedał, uzyskując kwotę 122 000 zł. W imieniu dłużnika komornik wystawił dla nabywcy towarów fakturę VAT:
l wartość netto - 100 000 zł,
l VAT - 22 000 zł.
Dłużnik otrzymał od komornika kopię faktury dopiero w marcu, w związku z tym musiał dokonać korekty deklaracji VAT za styczeń, uwzględniając w niej sprzedaż towarów dokonaną przez komornika. W wyniku egzekucji komorniczej wierzytelność została spłacona w całości, natomiast nadwyżka ze sprzedaży towarów w wysokości 12 000 zł została przelana na konto dłużnika.
Ewidencja księgowa
1. Sprzedaż towarów przez komornika i otrzymanie kopii faktury:
- wartość brutto - 122 000 zł
- wartość netto - 100 000 zł
- VAT - 22 000 zł
Wn „Pozostałe rozrachunki” 122 000
Ma „Sprzedaż towarów” 100 000
Ma „VAT należny” 22 000
2. Rozchód towarów według cen zakupu (nabycia) - 130 000 zł:
Wn „Koszt własny sprzedanych towarów” 130 000
Ma „Towary” 130 000
3. Potwierdzenie wpływu środków pieniężnych z tytułu sprzedaży towarów na rachunek wierzyciela - 110 000 zł:
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 110 000
Ma „Pozostałe rozrachunki” 110 000
4. Wpływ nadwyżki środków pieniężnych ze sprzedaży towarów na rachunek bankowy dłużnika:
Wn „Rachunek bankowy” 12 000
Ma „Pozostałe rozrachunki” 12 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 2
W ramach egzekucji komorniczej wierzytelności wraz z odsetkami na kwotę 55 000 zł komornik zajął w styczniu będący własnością dłużnika samochód osobowy o wartości księgowej netto 50 000 zł. Wartość początkowa samochodu wynosi 60 000 zł, dotychczasowe umorzenie - 10 000 zł. Samochód został sprzedany przez komornika za kwotę 45 000 zł. W związku z tym, że dłużnikowi przy zakupie samochodu osobowego nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego oraz że samochód był użytkowany dłużej niż pół roku, komornik wystawił w imieniu dłużnika dla nabywcy samochodu fakturę VAT na wartość 45 000 zł, uwzględniając na podstawie powyższych danych zwolnienie z VAT, i przesłał kopię faktury do dłużnika. Dłużnik zaewidencjonował sprzedaż w rejestrze VAT w styczniu. W wyniku tej sprzedaży zobowiązanie wobec wierzyciela zmniejszyło się do kwoty 10 000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Sprzedaż samochodu osobowego, będącego własnością dłużnika:
Wn „Pozostałe rozrachunki” 45 000
Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 45 000
2. Wyksięgowanie sprzedanego środka trwałego:
- wartość początkowa - 60 000 zł
- umorzenie - 10 000 zł
- wartość księgowa netto - 50 000 zł
Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 50 000
Wn „Umorzenie” 10 000
Ma „Środki trwałe” 60 000
3. Potwierdzenie wpływu środków pieniężnych z tytułu sprzedaży towarów na rachunek wierzyciela - 45 000 zł:
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 45 000
Ma „Pozostałe rozrachunki” 45 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
l art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
l § 12 i 24 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 95, poz. 798; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 102, poz. 860
Małgorzata Kawczyńska
główna księgowa, finalistka konkursu Księgowy Roku 2005