rada
W księgach rachunkowych wpłaconą kwotę ujmujemy według kursu średniego NBP z dnia wystawienia dowodu KP przez firmę słowacką. Różnice kursowe ustalamy na dzień rozliczenia transakcji.
uzasadnienie
Celem dokonanej na rzecz kontrahenta wpłaty w Słowacji może być:
l zaliczka na poczet dostaw,
l zabezpieczenie realizacji kontraktu.
Zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości operacje gospodarcze wyrażone w walutach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia.
Tabela. Stosowanie kursów walutowych
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Różnice kursowe dotyczące aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych, z wyjątkiem odnoszących się do inwestycji długoterminowych, środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych, powstałe na dzień ich wyceny oraz przy zapłacie należności i zobowiązań w walutach obcych, zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych.
W czasie ewidencji księgowej operacji wyrażonych w walutach obcych należy pamiętać o tym, że ustawa o rachunkowości reguluje, co powinien zawierać dowód księgowy opiewający na waluty obce:
l Przeliczenie ich wartości na walutę polską według kursu obowiązującego w dniu przeprowadzenia operacji gospodarczej. Wynik przeliczenia zamieszcza się bezpośrednio na dowodzie, chyba że system przetwarzania danych zapewnia automatyczne przeliczenie walut obcych na walutę polską, a wykonanie tego przeliczenia potwierdza odpowiedni wydruk.
l Zapisów dotyczących operacji wyrażonych w walutach obcych dokonuje się w sposób umożliwiający ustalenie kwoty operacji w walucie polskiej i obcej.
Zapłata zaliczki
Zaliczka jest to część należności wpłacona kontrahentowi z góry na poczet przyszłej dostawy. Strony umowy powinny ustalić przy rozliczeniu finansowym, z której dostawy towarów nastąpi potrącenie wpłaconej zaliczki, np. pierwszej czy ostatniej. Wówczas spółka powinna w trakcie ustalania różnic kursowych powstałych przy zapłacie zobowiązania za nabyte towary odejmować kwotę zapłaconej zaliczki.
Gdyby nie doszło do realizacji dostawy towarów, zaliczka powinna być zwrócona przez kontrahenta słowackiego. W dniu wpływu zwrotu zaliczki na rachunek bankowy spółki należy ustalić różnicę kursową między kursem z dnia wystawienia dowodu KP na Słowacji a kursem kupna euro przez bank z dnia jej wpływu na rachunek bankowy.
Przykład 1
1. Pobranie z banku do kasy walutowej 4000 euro z przeznaczeniem na zaliczkę dla pracownika. Kurs banku stosowany przy sprzedaży euro - 3,50 PLN/EUR:
4000 euro × 3,50 PLN/EUR = 14 000 zł
Wn „Kasa walutowa” 14 000
Ma „Rachunek bankowy” 14 000
2. Wypłata z kasy walutowej zaliczki dla pracownika w kwocie 4000 euro - wycena według kursu przyjęcia waluty do kasy:
Wn „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 14 000
Ma „Kasa walutowa” 14 000
3. Rozliczenie zaliczki przez pracownika, dotyczące wpłaty na rzecz kontrahenta (KP wystawione w Słowacji) - wycena według kursu średniego ustalonego przez NBP dla euro z dnia wystawienia KP w Słowacji, tj. 3,60 PLN/EUR:
Wn „Rozliczenie zakupu - zaliczki” 14 400
Ma „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 14 400
4. Ustalenie dodatniej różnicy kursowej powstałej przy rozliczeniu zaliczki pracownika:
4000 euro × (3,60 PLN/EUR - 3,50 PLN/EUR) = 400 zł
Wn „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 400
Ma „Przychody finansowe”
- w analityce „Różnice kursowe” 400
5. Dostawa towarów. Wartość faktury wynosi 8500 euro. Kurs średni NBP z dnia wystawienia faktury - 3,55 PLN/EUR:
8500 euro × 3,55 PLN/EUR = 30 175 zł
Wn „Rozliczenie zakupu” 30 175
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 30 175
6. Przyjęcie towarów do magazynu:
Wn „Towary” 30 175
Ma „Rozliczenie zakupu” 30 175
7. Rozliczenie zaliczki i ustalenie różnicy kursowej:
4000 euro (3,55 PLN/EUR - 3,60 PLN/EUR) = -200 zł
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 14 200
Wn „Koszty finansowe” 200
Ma „Rozliczenie zakupu” 14 400
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Zabezpieczenie wykonania umowy
Kaucja, która stanowi zabezpieczenie wykonania umowy, według zasad ogólnych podlega zwrotowi po rozliczeniu transakcji. Strony umowy mogą w trakcie jej realizacji zmienić to postanowienie i uwzględnić kwotę kaucji przy rozliczeniu finansowym ostatniej dostawy towarów. W obu przypadkach spółka ustali różnice kursowe na zasadach przedstawionych przy omówieniu zaliczki na poczet dostaw.
Przykład 2
1. Pobranie z banku do kasy walutowej 4000 euro z przeznaczeniem na zaliczkę dla pracownika. Kurs banku stosowany przy sprzedaży euro - 3,40 PLN/EUR:
4000 euro × 3,40 PLN/EUR = 13 600 zł
Wn „Kasa walutowa” 13 600
Ma „Rachunek bankowy” 13 600
2. Wypłata z kasy walutowej zaliczki dla pracownika w kwocie 4000 euro - wycena według kursu przyjęcia waluty do kasy:
Wn „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 13 600
Ma „Kasa walutowa” 13 600
3. Rozliczenie zaliczki przez pracownika, dotyczące wpłaty na rzecz kontrahenta (KP wystawione w Słowacji) - wycena według kursu średniego ustalonego przez NBP dla euro z dnia wystawienia KP w Słowacji, tj. 3,35 PLN/EUR:
4000 euro × 3,35 PLN/EUR = 13 400 zł
Wn „Należności z tytułu kaucji” 13 400
Ma „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 13 400
4. Ustalenie ujemnej różnicy kursowej powstałej przy rozliczeniu zaliczki pracownika:
4000 euro × (3,35 PLN/EUR - 3,40 PLN/EUR) = -200 zł
Wn „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 200
Ma „Koszty finansowe”
- w analityce „Różnice kursowe” 200
5. Dostawa towarów. Wartość faktury końcowej - 8000 euro. Kurs średni NBP z dnia wystawienia faktury - 3,45 PLN/EUR:
8000 euro × 3,45 PLN/EUR = 27 600 zł
Wn „Rozliczenie zakupu” 27 600
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 27 600
6. Przyjęcie towarów do magazynu:
Wn „Towary” 27 600
Ma „Rozliczenie zakupu” 27 600
7. Zwrot kaucji. Kurs kupna banku, z którego usług korzysta jednostka - 3,50 PLN/EUR:
4000 euro × 3,50 PLN/EUR = 14 000 zł
Wn „Rachunek bankowy” 14 000
Ma „Należności z tytułu kaucji” 14 000
8. Ustalanie różnic kursowych od kaucji:
4000 euro × (3,50 PLN/EUR - 3,35 PLN/EUR) = 600 zł
Wn „Należności z tytułu kaucji” 600
Ma „Przychody finansowe” 600
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
l art. 21 ust. 3, art. 23 ust. 3, art. 30 ust. 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
Teresa Fołta
biegły rewident