Samorządowe jednostki budżetowe realizujące dochody budżetowe obowiązane są (podobnie jak państwowe jednostki budżetowe):
- prawidłowo i terminowo ustalać należności z tytułu dochodów budżetu państwa oraz gromadzonych dochodów własnych,
- pobierać wpłaty i terminowo dokonywać zwrotów nadpłat,
- prowadzić ewidencję dochodów budżetowych oraz dochodów własnych według części, działów i rozdziałów określających rodzaj działalności oraz według paragrafów klasyfikacji,
- terminowo wysyłać do zobowiązanych wezwania do zapłaty lub faktury z tytułu świadczonych usług,
- terminowo wysyłać do zobowiązanych upomnienia oraz podejmować w stosunku do nich czynności zmierzające do wykonania zobowiązania w drodze egzekucji,
- w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach umarzać należności nieściągalne bądź podejmować działania określone w odrębnych przepisach.
W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne, do których nie stosuje się przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, przypadające jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym, mogą być umarzane, a ich spłata - odraczana lub rozkładana na raty, na zasadach określonych przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (art. 43 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych). Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa szczegółowe zasady, sposób i tryb udzielania ulg oraz wskazuje organ lub osobę do tego uprawnioną.
Jeżeli starosta wydał decyzję odmowną o umorzeniu należności, jednostka zobowiązania jest do wykazywania tej należności w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniu Rb-N, jako należności wymagalne. Należności wymagalne obejmują bezsporne należności, których termin płatności dla dłużnika minął, a które nie zostały przedawnione ani umorzone. Głównie są to należności wynikające z dostaw towarów i usług, prawomocnych orzeczeń sądów, udzielonych poręczeń i gwarancji.
Podstawy prawne
- Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 984)
- Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 112, poz. 769)