Spółki, które zdecydowały się na powrót na podatkową księgę przychodów i rozchodów w trakcie roku, mogą mieć problemy z przeprowadzeniem inwentaryzacji. Warto zauważyć, że zmiany w ustawie o rachunkowości, które na to pozwalają, zostały opublikowane i weszły w życie w sierpniu. Aby można było powrócić na podatkową księgę jeszcze w 2008 roku, trzeba było zamknąć księgi na 31 sierpnia.
Spółki, które sporządzają sprawozdania finansowe na koniec roku obrotowego, mają trzy miesiące na inwentaryzację określonych składników majątku (np. uzgodnienie sald). Tego czasu nie mają podmioty, które zdecydowały się na rezygnację z ksiąg rachunkowych w trakcie roku.
Inwentaryzacja należności
Według Arkadiusza Lenarcika, kierownika zespołu w Europejskim Centrum Audytu, o ile policzenie rzeczowych składników majątku czy też uzyskanie potwierdzeń sald rachunków bankowych nie nastręcza specjalnych trudności, o tyle uzyskanie potwierdzeń sald należności od kontrahentów w tak krótkim okresie jest zadaniem problematycznym.
- Uzgodnienie sald odbywa się najczęściej w formie pisemnej poprzez wysłanie do kontrahenta pisma z prośbą o potwierdzenie salda - twierdzi nasz rozmówca. Dodaje, że jest to jednak sposób czasochłonny. Ekspert twierdzi, że przedsiębiorstwo może ten proces usprawnić poprzez potwierdzanie sald drogą internetową (należy wtedy wydrukować wiadomość od kontrahenta i dołączyć ją do dokumentacji inwentaryzacyjnej) albo telefonicznie (konieczne jest sporządzenie notatki służbowej z takiej rozmowy).
- Jeżeli próby uzyskania potwierdzenia salda nie powiodły się, to salda takie podlegają inwentaryzacji poprzez weryfikację z dowodami źródłowymi oraz zapisami w księgach rachunkowych - uważa Arkadiusz Lenarcik.
Ekspert uważa również, że możliwe jest sporządzenie wiarygodnego sprawozdania finansowego w terminach wskazanych przez ustawodawcę w nowelizacji ustawy o rachunkowości.
Weryfikacja zapasów
Z kolei Hanna Kobus starszy konsultant w TPA Horwath Horodko Audit zwraca uwagę, że oprócz aktywów pieniężnych oraz należności weryfikacji podlegają również zapasy. Inwentaryzacja ta przeprowadzana jest drogą spisu z natury. Z uwagi na bardzo krótki okres pomiędzy ogłoszeniem nowelizacji ustawy a koniecznością zamknięcia ksiąg jednostki mogą mieć problemy z przygotowaniem i przeprowadzeniem takiego spisu. W takiej sytuacji mogą powołać się na art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości.
- Zgodnie z tym przepisem, jeżeli przeprowadzenie spisu z natury z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe, inwentaryzacji dokonuje się drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej wartości tych składników - podkreśla nasza rozmówczyni. W związku z tym podmioty powinny wybrać taki sposób inwentaryzacji zapasów, który zapewni właściwe ustalenie ich wartości. Hanna Kobus podkreśla, że należy przede wszystkim sprawdzić ich istnienie oraz ewentualną utratę wartości. Jeżeli nie wystąpiła duża rotacja zapasów, można przeprowadzić spis w terminie późniejszym i ustalić stan na dzień bilansowy przez dopisanie lub odpisanie przychodów i rozchodów.
UPRAWNIENIE DO ZMIANY ZASAD EWIDENCJI
Spółki, które w 2007 roku nie osiągnęły przychodów w kwocie 4533 tys., jeszcze w 2008 roku mogły zrezygnować z prowadzenia ksiąg rachunkowych. Warunkiem było zamknięcie ksiąg rachunkowych na 31 sierpnia i rozpoczęcie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów od 1 września.
AGNIESZKA POKOJSKA
agnieszka.pokojska@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 1 i 2 ustawy z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz.U. nr 144, poz. 900).
• Art. 27 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).