Czy fiskus może zwlekać ze zwrotem nadpłaty podatku dochodowego
Wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku mogą złożyć podatnicy, u których powstała nadpłata lub którzy kwestionują zasadność lub wysokość podatku pobranego przez płatnika. Wniosek o stwierdzenie nadpłaty powinien mieć formę podobną do innych wniosków składanych w urzędach, a zatem musi zawierać m.in. wskazanie naczelnika urzędu skarbowego, zakres żądania, podstawę prawną oraz uzasadnienie.
Powstanie nadpłaty
Definicja nadpłaty została określona w art. 72 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Zgodnie z Ordynacją podatkową nadpłatą może być kwota nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku, kwota podatku pobrana nienależnie przez podatnika lub w wysokości większej od należnej. Nadpłatą jest także kwota zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta za niewykonanie obowiązków (obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu) określono to zobowiązanie nienależnie lub w wysokości większej od należnej. Za nadpłatę uważa się także kwotę zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wyższej wysokości niż należna. Zgodnie z art. 72 par. 2 Ordynacji na równi z nadpłatą (a więc tak jak nadpłatę) traktuje się także część wpłaty, która została zaliczona na poczet odsetek za zwłokę, jeśli ta wpłata dotyczyła zaległości podatkowej.
JAK UBIEGAĆ SIĘ O NADPŁATĘ
Krok 1. Ustal właściwość miejscową
Sprawdź, który organ podatkowy jest właściwy do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Może to być naczelnik urzędu skarbowego, jeśli podatki są wpłacane na rachunek urzędu skarbowego, lub wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta lub marszałek województwa, gdy podatek jest wpłacany na konto jednostki samorządu terytorialnego (np. podatek od nieruchomości).
Krok 2. Złóż wniosek
Jeśli kwestionujesz zasadność pobrania podatku przez płatnika lub uważasz że został pobrany w wyższej wysokości niż należna lub został pobrany nienależnie, złóż wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.
Krok 3. Ustal, czy masz zaległości podatkowe
Sprawdź, czy nadpłata zostanie zaliczona na poczet zaległości podatkowych czy zostanie zwrócona. Z tej ostatniej możliwości urząd skorzysta, jeśli podatnik nie ma zaległości podatkowych oraz bieżących zobowiązań podatkowych.
Krok 4. Sprawdź, kiedy otrzymasz nadpłatę
Sprawdź, kiedy dostaniesz zwrot nadpłaconego podatku. W przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych wynikającego z zeznania rocznego termin zwrotu wynosi trzy miesiące od złożenia zeznania.
A zatem z nadpłatą mamy do czynienia przede wszystkim w sytuacji, gdy podatek został zapłacony w wyższej wysokości lub gdy podatnik w ogóle nie był zobowiązany do jego zapłaty.
Złożenie wniosku
Generalnie przepis art. 75 Ordynacji określa podmioty uprawnione do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty oraz sytuacje, w których można wystąpić o stwierdzenie nadpłaty.
Wniosek o stwierdzenie nadpłaty można złożyć m.in. wtedy, gdy podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo uważa, że zapłacił więcej niż powinien, czyli więcej niż wynika z przepisów. Przepisy określają szczególne sytuacje, w których podatnicy mają takie prawo.
Z uprawnienia mogą skorzystać podatnicy, których zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie zobowiązania podatkowego, jeśli w zeznaniu rocznym, deklaracji podatku akcyzowego, deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy podatnicy wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości wyższej i wpłacili podatek albo wykazali nadpłatę niższą od należnej. Ordynacja określa również inne przypadki, w których można złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty. Wszystkie one wiążą się jednak z zapłatą podatku w wyższej wysokości niż należna lub z nienależną zapłatą podatku.
Korekta deklaracji
Ponadto z art. 75 par. 3 Ordynacji wynika, że w sytuacji gdy powstała nadpłata oraz podatnicy wykazali podatek w wyższej wysokości lub podatek nienależny w deklaracjach lub zeznaniach, to składając wniosek o stwierdzenie nadpłaty, muszą również złożyć korektę tego zeznania lub deklaracji.
Możliwa jest więc sytuacja, kiedy podatnik był zobowiązany zapłacić podatek, ale nie miał obowiązku złożenia deklaracji podatkowej, np. wtedy, gdy zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa. Jeśli w takiej sytuacji podatnik nadpłacił podatek lub zapłacił podatek nienależny, również może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty.
Wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatnicy są zobowiązani składać do naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Zgodnie z art. 75 par. 7 Ordynacji minister finansów określił, w drodze rozporządzenia, właściwość miejscową organów podatkowych, uwzględniając w szczególności rodzaj podatku i przypadki poboru podatku przez płatnika.
Postępowanie wszczęte wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty kończy się najczęściej wydaniem decyzji organu podatkowego o stwierdzeniu nadpłaty w określonej wysokości lub odmową stwierdzenia nadpłaty.
PRZYKŁAD: KOREKTA DEKLARACJI
W wyniku błędnego obliczenia podatku przez podatnika powstała u niego nadpłata. Podatnik zamierza wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. Ma jednak wątpliwości, czy powinien złożyć również korektę deklaracji. Jeśli podatnik wykazał błędną kwotę podatku w deklaracji, powinien złożyć korektę deklaracji wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty i pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.
Elementy wniosku
Wniosek o stwierdzenie nadpłaty powinien zawierać elementy, które najczęściej zawierają podania. A zatem należy w nim wskazać przede wszystkim: kto składa wniosek (najczęściej podatnik) i do kogo (naczelnik urzędu skarbowego) oraz o co wnosi.
Sam wniosek powinien posiadać np. następujące brzmienie: Na podstawie art. 72 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60) zwracam się z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty w podatku (rodzaj podatku) za okres (należy podać okres) w wysokości (określić nadpłatę).
Po tym stwierdzeniu należy podać uzasadnienie wniosku, a zatem opisać sytuację, która spowodowała zapłatę podatku w wyższej wysokości lub zapłatę podatku nienależnego. Po opisaniu sytuacji można jeszcze raz zwrócić się o stwierdzenie nadpłaty w określonej wysokości oraz o przeniesienie nadpłaty do rozliczenia za następny (lub następne) okres rozliczeniowy lub o jej zwrot.
PRZYKŁAD: WNIOSEK O STWIERDZENIE NADPŁATY
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
We wniosku o zwrot napłaty podatnik musi opisać sytuację, która spowodowała zapłatę podatku w wyższej wysokości lub zapłatę podatku nienależnego
Nadpłata może być zwrócona w sytuacji, gdy podatnik nie ma zaległych i bieżących zobowiązań podatkowych. W takiej sytuacji można wskazać we wniosku, że chcemy, aby podatek był zaliczony na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Przykładowo, jeśli wniosek o stwierdzenie nadpłaty dotyczy rozliczenia za kwiecień, to można wnioskować o zaliczenie nadpłaty na poczet rozliczenia danego podatku za maj.
Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 76 par. 1 Ordynacji nadpłaty podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych. Jeśli takich zaległości nie ma, urząd zalicza nadpłatę na bieżące zobowiązania podatkowe. Musi jednak w tej sytuacji wydać postanowienie, na które podatnik może złożyć zażalenie. Przykładowo podatnik, który zapłacił podatek dochodowy w wyższej wysokości niż należny za maj, a w VAT ma bieżące zobowiązania podatkowe, to organ podatkowy z urzędu zaliczy nadpłatę na poczet zobowiązania podatkowego w VAT.
WŁAŚCIWOŚĆ W PODATKU DOCHODOWYM
Organami właściwymi miejscowo w sprawach stwierdzenia nadpłaty podatków na wniosek podatnika, pobranych przez płatników, są:
l naczelnicy urzędów skarbowych, jeżeli podatki są wpłacane na rachunki urzędów skarbowych, właściwi ze względu na: a) miejsce zamieszkania płatnika, jeżeli płatnik jest osobą fizyczną, b) adres siedziby płatnika, jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, c) miejsce prowadzenia działalności przez płatnika, jeżeli nie można ustalić właściwości ze względu na siedzibę
l wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa, jeżeli podatki są wpłacane na rachunek jednostki samorządu terytorialnego - właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby płatnika.
Łukasz Zalewski
lukasz.zalewski@infor.pl
Podstawa prawna
l Art. 72-80 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
l Par. 16 rozporządzenia ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. nr 165, poz. 1371 z późn. zm.).