Od 1 stycznia 2006 r. zmianie uległy uregulowania dotyczące głównych księgowych zatrudnionych w jednostkach sektora finansów publicznych (art. 45 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych; dalej: ustawa o finansach publicznych). W jednostkach tych kluczową rolę w prowadzeniu rachunkowości, dysponowaniu środkami pieniężnymi i wykonywaniu wstępnej kontroli finansowej odgrywa główny księgowy jednostki (w jednostkach samorządu terytorialnego - skarbnik).
Do końca 2005 r. głównym księgowym mógł być obywatel Polski mający pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzystający z pełni praw publicznych, który nie był skazany prawomocnie za przestępstwa:
- przeciwko mieniu,
- przeciwko obrotowi gospodarczemu,
- przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego,
- przeciwko wiarygodności dokumentów lub
- za przestępstwo karne skarbowe;
oraz który ukończył:
- ekonomiczne jednolite studia magisterskie, ekonomiczne wyższe studia zawodowe, uzupełniające ekonomiczne studia magisterskie lub ekonomiczne studia podyplomowe i posiada co najmniej 3-letnią praktykę w księgowości, lub
- średnią, policealną lub pomaturalną szkołę zawodową o kierunku rachunkowość i posiada co najmniej 6-letnią praktykę w księgowości.
Od 1 stycznia 2006 r. zmianie uległy uregulowania dotyczące głównych księgowych zatrudnionych w jednostkach sektora finansów publicznych (art. 45 ustawy o finansach publicznych).
Obecnie głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza obowiązki i odpowiedzialność w zakresie:
- prowadzenia rachunkowości jednostki,
- wykonywania dyspozycji środkami pieniężnymi,
- dokonywania wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym,
- dokonywania wstępnej kontroli kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych.
Głównym księgowym może być osoba, która spełnia następujące warunki:
- ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, chyba że przepisy odrębne uzależniają zatrudnienie w jednostce sektora finansów publicznych od posiadania obywatelstwa polskiego,
- ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,
- nie była prawomocnie skazana za przestępstwa: przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, przeciwko wiarygodności dokumentów lub za przestępstwo karne skarbowe (art. 45 ust. 2 ustawy o finansach publicznych).
Ustawowym wymogiem kwalifikacyjnym zatrudnienia osoby na stanowisku głównego księgowego jest ukończenie przez kandydata ekonomicznych jednolitych studiów magisterskich, ekonomicznych wyższych studiów zawodowych, uzupełniających ekonomicznych studiów magisterskich lub ekonomicznych studiów podyplomowych i posiadanie co najmniej 3-letniej praktyki w księgowości.
Głównym księgowym w jednostce budżetowej może zostać również osoba, która ukończyła średnią policealną lub pomaturalną szkołę zawodową o kierunku rachunkowość i posiada co najmniej 6-letnią praktykę w księgowości.
Zapamiętaj!
Uprawnienia do zajmowania stanowiska głównego księgowego posiada również kandydat wpisany do rejestru biegłych rewidentów albo taki, który posiada świadectwo kwalifikacyjne uprawniające go do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych lub certyfikat księgowego.
Przepisy dotyczące głównego księgowego stosuje się odpowiednio do głównego księgowego budżetu państwa, głównego księgowego części budżetowej oraz skarbnika (głównego księgowego budżetu jednostki samorządu terytorialnego).
Wynagrodzenie pracowników jednostek sfery budżetowej uzależnione jest bezpośrednio od zajmowanego przez pracownika stanowiska. Do poszczególnych stanowisk pracy przypisane są bowiem dodatkowe składniki wynagrodzenia związane z pełnieniem przez pracownika określonych funkcji. Pracownik zatrudniony np. na stanowisku głównego księgowego, który nie spełnia określonych przepisami wymagań, a dodatkowo pobiera z tego tytułu dodatek do wynagrodzenia, otrzymuje go bezprawnie.
Podstawa prawna
- Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 984)