Leasing to bardzo popularna forma pozyskiwania środków trwałych, które następnie są wykorzystywane w działalności gospodarczej. Podatkowo leasing może się opłacać, jednak trzeba pamiętać, że obecnie ustawodawca jasno precyzuje zasady opodatkowania takich umów.
Opłaty leasingowe
Definicja ogólna stanowi, że kosztem uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Zasada ogólna znajduje jednak doprecyzowanie w przepisach wprost odnoszących się do umów leasingu. Zgodnie z nimi opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego. Zaś dla korzystającego będą stanowić odpowiednio koszt uzyskania przychodów.
Cesja nie pozbawia kosztów
Bardzo ciekawą sytuacją jest cesja leasingu. Z interpretacji organów podatkowych wynika, że zasadniczo taka sytuacja nie ma wpływu na prawo do kosztów uzyskania przychodów. Organy wskazują, że dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy umowy leasingowe zawarte między finansującym a korzystającym zawierają zapisy dotyczące możliwości przeniesienia przedmiotów leasingu na inny podmiot. A ponadto zgodnie z art. 519 par. 1 k.c. nastąpi nabycie prawa do korzystania z przedmiotów leasingu, a tym samym przejęcie praw i obowiązków wynikających z tych umów przez inny podmiot (pismo Urzędu Skarbowego w Jeleniej Górze z 20 marca 2007 r., nr PDIII423/1/239/06).
Trzeba mieć jednak na uwadze, że dla organów podatkowych sam fakt dokonania umowy cesji w tym przypadku nie będzie oznaczać automatycznego przeniesienia przywilejów podatkowych. Jak wskazano w jednej z interpretacji, kodeks cywilny w przypadku umowy leasingu dopuszcza możliwość przejęcia przez nowego korzystającego wszystkich praw i obowiązków poprzedniego korzystającego bez rozwiązywania umowy leasingowej. Ale w ocenie fiskusa nie oznacza to, że dokonana cesja będzie miała analogiczne skutki na gruncie prawa podatkowego. Przystąpienie do umowy leasingu nowego korzystającego oznacza, iż w pełni uzasadniona staje się konieczność zbadania, czy na dzień cesji umowa ta stanowi dla tego podmiotu podatkową umowę leasingową. Nie można mówić o kontynuacji podatkowej umowy leasingowej w sytuacji, gdy korzystającym został nowy podatnik i przystępuje on do umowy, której okres obowiązywania jest już krótszy, niż w momencie podpisywania jej przez pierwszego korzystającego (pismo Izby Skarbowej w Warszawie z 14 maja 2007 r., nr 1401/BP-I/4210-27/07/KST). Dlatego podatnicy, którzy chcą lub są zmuszeni do dokonania cesji leasingu, powinni pamiętać o takim skonstruowaniu umowy, aby na gruncie prawa podatkowego pozwoliła na kontynuację prawa do rozliczania kosztów związanych z leasingiem.
Zakup po zakończeniu umowy
Umowa leasingu pozwala też na zastosowanie korzystniejszych zasad opodatkowania w sytuacji, gdy po zakończeniu umowy korzystający nabywa dotychczasowy przedmiot leasingu. Jest to bardzo popularne, zwłaszcza w leasingu samochodów.
Zgodnie z art. 17c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, finansujący przenosi na korzystającego własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, będących przedmiotem tej umowy przychodem ze sprzedaży jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży. Kosztem uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży jest zaś rzeczywista wartość netto.
Regulacje te stanowią preferencję podatkową, bo zazwyczaj cena zawarta w umowie jest mimo wszystko niższa od rynkowej. A organy podatkowe mogą zastosować niekorzystne dla podatników zasady określenia przychodu według wysokości wartości rynkowej, tylko jeżeli cena ta jest niższa od hipotetycznej wartości netto środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Sporne odliczenie VAT od paliwa
Wskazując na korzyści związane z umową leasingu nie można nie wspomnieć na koniec o możliwości rozliczenia VAT od paliwa, a właściwie na jeden jej aspekt związany z ograniczeniem prawa do odliczania VAT od paliwa nabywanego do aut, w tym również leasingowanych. Problem dotyczy m.in. podatników, którzy auta wzięli w leasing przed 1 maja 2004 r., a po wejściu w życie nowej ustawy o VAT zostali pozbawieni korzystniejszego rozliczenia VAT, przy zakupie paliwa do nich.
Sądy administracyjne stanęły w tej sprawie po stronie podatników. I uznają, że obowiązujące od 1 maja 2004 r. przepisy art. 17 ust. (2) Szóstej Dyrektywy przewidują wyraźne uprawnienie podatnika do odliczania podatku naliczonego zawartego w dokonywanych zakupach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Ograniczenie odliczania
Jedynym ograniczeniem prawa do odliczania podatku naliczonego są przesłanki sformułowane w art. 17 ust. (6) Szóstej Dyrektywy. W ocenie sądu podatnicy mogą, powołując się bezpośrednio na art. 17 ust. (2) Szóstej Dyrektywy, odliczać podatek naliczony przy zakupach paliwa do środków transportu wykorzystywanych przy opodatkowanej działalności gospodarczej niezależnie od ograniczeń prawa krajowego zawartych w art. 86 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz niezależnie od granic takich ograniczeń wyznaczonych przez uchylone przepisy art. 25 ust. 1 pkt 3a ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (np. postanowienie WSA w Krakowie z 17 maja 2007 r., sygn. akt I SA/Kr 603/06, niepublikowany). W sprawie skierowane zostało pytanie do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
CO MUSI ZNALEŹĆ SIĘ W UMOWIE
Zgodnie z przepisami co do zasady warunkiem niezbędnym dla skutecznego rozliczenia kosztów uzyskania przychodów umowa leasingu:
- musi być zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne.
- musi być zawarta na okres co najmniej 10 lat, gdy przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości,
- stanowić, że suma ustalonych opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
SŁOWNIK
UMOWA LEASINGU - dla celów podatku dochodowego od osób prawnych to umowa nazwana w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej finansującym, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej korzystającym podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty.
ALEKSANDRA TARKA
Podstawa prawna
- Art. 17a-17l ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).