Biegły rewident - kto to?
Biegły rewident to zawód zaufania publicznego regulowany ustawowo i podlegający ochronie prawnej. Osoba wykonująca ten zawód posiada uprawnienia w zakresie wykonywania czynności rewizji finansowej i jest zobowiązana do przestrzegania zasad etyki zawodowej, a także określonych standardów wykonywania zawodu.
Główne wymagania dotyczące postępowania kwalifikacyjnego są regulowane przez ustawę o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, a także przez rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów.
Czym zajmuje się biegły rewident?
Do głównych zadań biegłego rewidenta należy przeprowadzanie badań sprawozdań finansowych, w trakcie których biegły rewident poddaje analizie przedstawione dane finansowe, które stanowią podstawę do wydawania przez niego opinii na temat poprawności sporządzonego sprawozdania.
Dodatkowo biegły rewident może również świadczyć usługi obejmujące m.in.:
- przegląd sprawozdań finansowych,
- usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych i podatkowych,
- wykonywanie ekspertyz lub opinii ekonomiczno-finansowych,
- prowadzenie postępowań likwidacyjnych i upadłościowych,
- szkolenia z zakresu rachunkowości i podatków,
- inne usługi atestacyjne określone przepisami prawa, zastrzeżone dla biegłego rewidenta.
Tytuł biegłego rewidenta w połączeniu z odpowiednim doświadczeniem zawodowym uprawnia także do wnioskowania o wpis na listę biegłych sądowych z zakresu rachunkowości.
Katalog usług świadczonych przez biegłych rewidentów jest bardzo szeroki i nie ogranicza się wyłącznie do wspomnianych wyżej przykładów. Jako osoba posiadająca wszechstronną wiedzę z zakresu rachunkowości, finansów, prawa czy zarządzania, biegły rewident sprawdzi się również w roli specjalisty wysokiego szczebla, osoby pełniącej funkcje nadzorcze i zarządcze jak również jako doradca biznesowy.
Kto może zostać biegłym rewidentem?
Zgodnie z przepisami ustawy kandydat na biegłego rewidenta musi spełnić szereg określonych warunków. Osoba chcąca ubiegać się o ten tytuł powinna zatem:
- korzystać z pełni praw publicznych oraz mieć pełną zdolność do czynności prawnych,
- mieć nieposzlakowaną opinię i swoim dotychczasowym postępowaniem, w tym w trakcie postępowania kwalifikacyjnego, dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu biegłego rewidenta,
- nie być skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
- ukończyć studia wyższe (postępowanie kwalifikacyjne może już zacząć w trakcie studiów) i władać językiem polskim,
- odbyć roczną praktykę w księgowości i 2-letnią aplikację lub 3-letnią aplikację,
- zdać egzaminy z wiedzy teoretycznej i egzamin dyplomowy,
- złożyć ślubowanie.
Jak zdobyć uprawnienia biegłego rewidenta?
Proces kwalifikacyjny na biegłego rewidenta składa się z kilku etapów.
Pierwszym z nich jest zgłoszenie o przystąpieniu do postępowania kwalifikacyjnego.
Następnie należy zdać 10 egzaminów pisemnych, których zakres tematyczny obejmuje takie obszary wiedzy, jak: rachunkowość finansowa i zarządcza, ekonomia i finanse, zarządzanie ryzykiem i kontrola wewnętrzna, prawo gospodarcze, cywilne i podatkowe, rewizja finansowa, etyka i niezależność biegłego.
Kandydat musi również odbyć:
a) roczną praktykę w zakresie rachunkowości w państwie UE oraz co najmniej dwuletnią aplikację w firmie audytorskiej (zarejestrowanej w państwie UE) pod kierunkiem biegłego rewidenta zarejestrowanego w dowolnym państwie UE lub
b) trzyletnią aplikację w firmie audytorskiej (zarejestrowanej w państwie UE) pod kierunkiem biegłego rewidenta zarejestrowanego w dowolnym państwie UE.
Kolejnym krokiem jest egzamin dyplomowy.
Po zdaniu egzaminu dyplomowego należy złożyć ślubowanie przed Prezesem Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, oraz złożyć wniosek i uzyskać wpis do rejestru biegłych rewidentów.
W przypadku egzaminów z wiedzy istnieje możliwość uzyskania zaliczenia wybranych egzaminów lub wszystkich egzaminów jeżeli kandydat w tym zakresie zdał egzaminy uniwersyteckie lub równorzędne lub jeżeli kandydat ukończył studia wyższe w Rzeczypospolitej Polskiej lub zagraniczne studia wyższe uznawane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędne, których program kształcenia został zrealizowany zgodnie z umową zawartą między uczelnią a Komisją Egzaminacyjną,
Istnieje również możliwość zdobycia uprawnień przewidziana dla osób, które posiadają uprawnienia do wykonywania zawodu biegłego rewidenta, uzyskane w innym państwie UE lub w kraju trzecim.
Kiedy biegły rewident może rozpocząć wykonywanie zawodu?
Możliwość rozpoczęcia wykonywania zawodu biegłego rewidenta powstaje po uzyskaniu wpisu do rejestru biegłych rewidentów, który prowadzony jest przez Polską Izbę Biegłych Rewidentów (PIBR), będącą samorządem zawodowym zrzeszającym wszystkich biegłych rewidentów w Polsce. Po uzyskaniu wpisu do rejestru biegłych, istnieje kilka form wykonywania zawodu. Decyzja dotycząca wyboru jednej z nich leży po stronie biegłego rewidenta i wymaga zgłoszenia do PIBR.
Biegły rewident może wykonywać zawód jako:
1) osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny
rachunek,
2) wspólnik firmy audytorskiej,
3) osoba fizyczna pozostająca w stosunku pracy z firmą audytorską,
4) osoba fizyczna która zawarła umowę cywilnoprawną z firmą audytorską.
Dodatkowo, zgodnie z wymogami prawa, każdy biegły rewident, niezależnie od tego, czy wykonuje swój zawód czy nie, chcąc zachować tytuł, jest zobowiązany by stale podnosić swoje kwalifikacje zawodowe. Obowiązek obligatoryjnego doskonalenia zawodowego, powstaje z pierwszym dniem roku następującego po roku, w którym biegły rewident został wpisany do rejestru i polega na odbywaniu szkoleń, których program kształcenia ma na celu podnoszenie poziomu i aktualizację wiedzy lub umiejętności związanych z wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta, w szczególności z zakresu rachunkowości i badania sprawozdań finansowych.
Droga do zdobycia tytułu biegłego rewidenta jest długa i wymaga spełnienia szeregu wymogów. Sama praca wiąże się z dużą odpowiedzialnością i wymaga zdobycia wszechstronnej wiedzy z wielu dziedzin, a także dalszego doskonalenia zawodowego już po zdobyciu tytułu.
Jaki cechy powinien mieć kandydat na biegłego rewidenta?
Przede wszystkim powinien mieć zmysł analityczny. Powinna to być bardzo dokładna i dociekliwa osoba. Ale też i taka, która cechuje się dużą otwartością na ludzi. Dlaczego? To praca przede wszystkim u klienta, wymaga osobistego kontaktu z innymi osobami. Czasem trzeba nie tylko wykonać audyt, ale też wyjaśnić że daną czynność/procedurę klienci wykonują źle. A wiadomo, nikt nie lubi krytyki. Dlatego biegły rewident powinien też być po trochu… psychologiem: potrafić „sprzedać i uargumentować” wnioski. Dodatkowo osoba chcącą ubiegać się o tytuł biegłego rewidenta powinna cechować się ambicją i ciągłą chęcią rozwoju, a także zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności oraz rangi wykonywanego zawodu, bo biegły rewident to zawód poważny i poważany. I nic nie wskazuje na to, by mogło to ulec zmianie. Co prawda trudno dziś cokolwiek gwarantować, ale wydaje się że (na chwilę obecną) zawód biegłego rewidenta daje gwarancje zatrudnienia.
Podsumowując, pomimo wszelkich trudności w drodze do zawodu, tytuł biegłego rewidenta pozwala na zdobycie interdyscyplinarnego doświadczenia, które niewątpliwie może pomóc na rynku pracy, jak również pozwala na osiągnięcie wysokiej satysfakcji z wykonywanego zawodu, uchodzącego za jeden z najbardziej elitarnych w świecie finansów. Czy warto zostać biegłym rewidentem? Moim zdaniem: Tak.
Ilu jest biegłych rewidentów i firm audytorskich w Polsce?
Zgodnie z raportem Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (PANA) za 2021 rok, na koniec 2021 roku na listach PANA było w Polsce:
- 1364 firm audytorskich,
- 5238 biegłych rewidentów,
- 2745 biegłych rewidentów deklarujących wykonywanie zawodu.
Beata Ostój-Korabik, Senior Associate, Roedl & Partner - Oddział w Krakowie
Ile zarabia biegły rewident?
Jak ustaliła redakcja portalu infor.pl, nie ma oficjalnych danych pokazujących (choćby przeciętny) poziom wynagrodzeń biegłych rewidentów. Zatem można się opierać jedynie o ankiety, które przeprowadzają różne podmioty, w tym firmy konsultingowe, czy np. portale publikujące ofert pracy.
Portal wynagrodzenia.pl prowadzony przez firmę Sedlak & Sedlak wskazuje, że mediana miesięcznego wynagrodzenia całkowitego na stanowisku biegłego rewidenta wynosi 5 620 zł brutto. Mediana - to wartość dzieląca wszystkie dane na dwa równe zbiory. Poniżej i powyżej mediany znajduje się dokładnie po 50% zgromadzonych w badaniu wyników. Jak wyjaśnia Sedlak & Sedlak, w przypadku badania wynagrodzeń znaczy to, że połowa badanych zarabia poniżej mediany a połowa powyżej.
Dane te pochodzą z Dane pochodzą z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak (aktualizacja styczeń 2022 r.) na próbie 67 biegłych rewidentów.
Z danych tych wynika, że połowa biegłych rewidentów otrzymuje miesięczne wynagrodzenie między 4 550 zł brutto do 9 580 zł brutto. Natomiast grupa 25% najlepiej opłacanych biegłych rewidentów może liczyć na miesięczne wynagrodzenie powyżej 9 580 zł brutto.
Portal praca.pl wskazuje natomiast, że miesięczne wynagrodzenie biegłego rewidenta kształtuje się w przedziale 10 000 zł - 20 000 zł.
Z ankiety przeprowadzonej przez portal pracuj.pl w 2018 roku wynikało, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie zasadnicze biegłego rewidenta (bez premii, dodatków i świadczeń pozapłacowych) wynosiło wtedy 8900 zł brutto.