Zmiany zawarte w rozporządzeniu (WE) nr 70/2009 z dnia 23 stycznia 2009 roku od dnia 1 stycznia 2009 roku określają nowe ujęcie i wycenę nieruchomości w trakcie budowy, mających stanowić w przyszłości element inwestycji.
Wraz z rozporządzeniem w życie weszły znowelizowane przepisy dotyczące nieruchomości inwestycyjnych (MSR 40 - Nieruchomości inwestycyjne). Przepisy te zgodnie z ustawą o rachunkowości dotyczą wszystkich jednostek zobligowanych do stosowania Międzynarodowych Standardów Rachunkowości.
Przed zmianą aktywa te mogły być ujęte jedynie w kategorii rzeczowe aktywa trwałe. Natomiast obecnie, w świetle obowiązującego rozporządzenia, istnieje konieczność ujęcia tych aktywów w grupie inwestycji.
Zmiana wprowadza jednocześnie nowy sposób wyceny dla tego rodzaju aktywów. W przypadku nieruchomości w trakcie budowy występują dwie metody wyceny - według kosztów oraz według modelu wartości godziwej. Znowelizowane przepisy MSR 40 - Nieruchomości inwestycyjne odnoszą się szczegółowo do kwestii wyceny.
Wycena nieruchomości inwestycyjnych >>
Nieruchomości w trakcie budowy zaleca się wyceniać teraz przede wszystkim według wartości godziwej. Rozporządzenie umożliwia jednak dokonanie wyceny również według kosztów - w dwóch następujących przypadkach:
1) Wycena według kosztów dotyczyć może tych nieruchomości, dla których nie jest możliwe ustalenie ich wartości godziwej w trakcie budowy, jednak przewiduje się możliwość ujęcia ich wyceny w wartości godziwej po zakończeniu prac.
2) Wycena według kosztów możliwa jest w sytuacji braku możliwości wyceny takiej nieruchomości według wartości godziwej nawet po zakończeniu jej budowy. Sytuację tę reguluje wówczas MSR 16 - Rzeczowe aktywa trwałe.
Model wyceny według kosztu dopuszczalny jest dla obu opisanych sytuacji. Wszystkie pozostałe, zarówno nieruchomości inwestycyjne jak również nieruchomości w trakcie budowy, zaliczone do inwestycji należy wycenić zgodnie z jedną z metod wiernie odzwierciedlającą ich wartość. MSR nie przewiduje braku możliwości wyceny tych aktywów w wartości godziwej, jeśli we wcześniejszych ujęciach były one wyceniana według tej metody. Jednostki nie mogą twierdzić, iż utraciły możliwość stosowania tej metody dla aktywa, które zostało uprzednio wycenione według wartości godziwej.
Nowelizacja anuluje paragraf 9d, 22 i 57e poprzedniego rozporządzenie dotyczące ujęcia, wyceny i przeniesienia nieruchomości w trakcie budowy. Wprowadzone zostały doprecyzowania w paragrafie 48,53 i 54 dające jasny i precyzyjny obraz ujęcia nieruchomości jako inwestycji.
NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE
Nieruchomości, które nie są użytkowane przez jednostkę w prowadzonej działalności gospodarczej. Posiadane są w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych w formie przychodów z czynszów lub wzrostu wartości rynkowej, względnie obie te korzyści.
WYCENA WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ
Wartość, która odpowiada rzeczywistej wartości rynkowej, choć zawsze należy pamiętać, że dopóki nie dochodzi do transakcji kupna-sprzedaży, nawet cena rynkowa stanowi wartość hipotetyczną. MSR nr 40 zaleca, aby ustalając wartość godziwą nieruchomości inwestycyjnej, jednostka korzystała z usług wykwalifikowanego, niezależnego rzeczoznawcy.
WYCENA WEDŁUG KOSZTÓW
Wartość poniesionych w przeszłości kosztów lub przekazanych innych dóbr w momencie wytworzenia, przypisana do danego składnika aktywów.
Przykład
Jednostka posiada nieruchomość w trakcie budowy, która w przyszłości zostanie przeznaczona na inwestycje. Budowa została rozpoczęta 1 lipca 2008 i do końca roku pochłonęła 1 000 000 zł. W roku 2009 dalszy tok prac spowodował zwiększenie kosztów budowy o kolejne 2 000 000 zł. 31 grudnia 2009 roku wartość godziwa tej nieruchomości wynosiła 4 000 000 zł (wycena rzeczoznawcy). Prace potrwają co najmniej do 2011 roku. Jak ujęta zostanie nieruchomość i koszty z nią związane na dzień 31 grudnia 2009 roku?
I moment bilansowy - sytuacja na 31.12.2008r. (rozpoczęcie inwestycji niefinansowej)
1.Koszty poniesione na budowę nieruchomości
Wn „Środki trwałe w budowie” 1 000 000
Ma „Zobowiązania” 1 000 000
II moment bilansowy 31.12.2009r.( kontynuacja budowy i przekwalifikowanie)
1. Poniesienie kosztów na dalszą budowę nieruchomości w ciągu 2009 roku
Wn „Środki trwałe w budowie” 2 000 000 (Sp. 1 000 000)
Ma „Zobowiązania” 2 000 000
2. Przekwalifikowanie nieruchomości z rzeczowych aktywów trwałych do inwestycji
Wn „Inwestycje w nieruchomości” 3 000 000 ( nowelizacja MSR 40)
Ma „Środki trwałe w budowie” 3 000 000
3. Aktualizacja wyceny wg wartości godziwej
Wn „Aktualizacja wyceny” 1 000 000
Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 1 000 000
Powyższe opracowanie dotyczy nowelizacji MSR 40 obowiązujące od dnia 1 stycznia 2009 roku.
Jarosław Rajczakowski
Doktorant KNoP
SGH w Warszawie