O czym warto pamiętać przy zamykaniu ksiąg rachunkowych

Celem sprawozdania finansowego jest rzetelnie i jasno przedstawić sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki. Przygotowując sprawozdania finansowe, należy pamiętać, że są one przeznaczone przede wszystkim dla użytkowników zewnętrznych, którzy nie mają wglądu do ksiąg.

Księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości obejmują:
- dziennik,
- księgę główną,
- księgi pomocnicze,
- zestawienia obrotów i sald księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,
- wykaz składników aktywów i pasywów.
 
Przed ich zamknięciem każdy element zbioru zapisów księgowych powinien być dokładnie sprawdzony pod względem merytorycznym i formalnym.
Podstawę do sporządzenia rzetelnego i jasnego sprawozdania finansowego stanowią rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco prowadzone księgi rachunkowe. O tym, kiedy nasze księgi odpowiadają tym wymogom, informuje tabela 1.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przed sporządzeniem sprawozdania finansowego należy:
- uzgodnić salda kont księgi pomocniczej z saldami kont księgi głównej,
- sporządzić zestawienie zapisów na kontach pomocniczych w jednostkach pieniężnych, jeżeli jednostka w ciągu roku prowadzi konta pomocnicze w jednostkach naturalnych,
- uzgodnić obroty zestawienia obrotów i sald z obrotami dziennika lub dziennika częściowego,
- sporządzić zestawienie sald wszystkich kont ksiąg pomocniczych,
- sporządzić zestawienie sald inwentaryzowanej grupy składników aktywów na dzień inwentaryzacji,
- wydrukować wszystkie księgi rachunkowe nie później niż na koniec roku obrotowego.

Podstawowe czynności związane z zamknięciem ksiąg

Jednostka w ramach procesu zamykania ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdania finansowego musi wykonać odpowiednie, określone ustawą czynności. Przedstawia je tabela 2.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ominięcie którejkolwiek z tych czynności może spowodować, że nasze księgi, a w konsekwencji również sprawozdanie finansowe, nie będą rzetelne.
 
Elementy składowe sprawozdania finansowego dla jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej wymienione są w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej.
Są to:
1. Bilans
2. Rachunek wyników
3. Informacja dodatkowa

UWAGA!
Jednostki prowadzące działalność gospodarczą w rachunku wyników powinny odrębnie wykazać koszty i przychody oraz wynik finansowy z działalności statutowej w stosunku do działalności gospodarczej. W bilansie wyodrębnia się wartość środków majątkowych fundacji przeznaczonych na działalność gospodarczą.
Często niedocenionym, ale wbrew pozorom bardzo istotnym elementem składowym sprawozdania finansowego jest informacja dodatkowa. W rozporządzeniu MF zawarty został minimalny zakres informacji, który jednostka musi umieścić w tej części sprawozdania finansowego. Przedstawia je tabela 3. Informacje te zapewniają, że sprawozdanie finansowe staje się użyteczne dla jego odbiorcy. Jest to coś w rodzaju przewodnika, który wyjaśnia, skąd pochodzą dane wykazane w bilansie i rachunku zysków i strat.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

UWAGA!
W tabeli 3 przedstawiono tylko minimalny zakres wymaganych informacji. Jednostka może podać inne i/lub bardziej szczegółowe informacje, które uznaje za użyteczne i zapewniające jasność sprawozdania finansowego.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawy prawne:
- ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
- rozporządzenie Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej - Dz.U. Nr 137, poz. 1539; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 11, poz. 117

Gyöngyvér Takáts

Księgowość
Od 1 lutego 2026 r. obligatoryjny KSeF dla podatników czynnych i zwolnionych z VAT. Znamy plany Ministerstwa Finansów
07 maja 2024

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Jak rozliczyć kartę podarunkową dla pracownika? Podatki, składki, księgowanie
07 maja 2024

Karty podarunkowe to coraz popularniejszy benefit pracowniczy. Najczęściej wręcza się go okazjonalnie jako prezent świąteczny. To też narzędzie doceniania, które można wykorzystywać z innych okazji: jubileuszy, Dnia Dziecka, Dnia Kobiet, świąt branżowych czy jako specjalne nagrody pracownicze. Sprawdź, czy karty podarunkowe wiążą się z obowiązkiem podatkowym i jak je rozliczyć. 

Transport drogowy 2024 – zmiana przepisów dot. pojazdów wynajmowanych
07 maja 2024

Gotowy jest projekt ustawy, który umożliwi przewoźnikom prowadzącym działalność na terytorium Polski na czasowe korzystanie z pojazdu najmowanego, zarejestrowanego na terytorium innego państwa UE. Do tej pory nasz kraj nie dopuszczał takiej możliwości, obecnie chcemy dostosować polskie prawo do unijnego. Najmowanie pojazdów niesie ze sobą szereg korzyści, które mogą poprawić elastyczność operacyjną firm transportowych. 

Ceny prądu w górę o 30% a gazu o 15% - od lipca 2024 r. w Polsce. Jak wpłynie to na inflację?
07 maja 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska szacuje, że na mocy projektowanej ustawy o bonie energetycznym (zakładającej częściowe "odmrożenie" cen za energię elektryczną i gaz), od 1 lipca 2024 r. dla odbiorców taryfowanych rachunki za energię elektryczną mogą wzrosnąć o 29 proc., a za gaz o 15 proc. - o ile zajdzie odpowiednie obniżenie cen w taryfach. Proponowanie przez MKiŚ częściowe odmrożenie cen prądu i gazu podbije ścieżkę inflacji o ok. 1 pp., a CPI w grudniu może wynieść ok. 5,5 proc. - oceniają ekonomiści ING. Zdaniem ministra finansów Andrzeja Domańskiego działania osłonowe w zakresie cen energii (np. bon energetyczny) spowodują, że średnioroczna inflacja CPI w Polsce może być niższa przynajmniej o 1 pkt proc. w 2024 r. i o ok. 0,9 pkt. proc. w 2025 r. niż zakładają prognozy zawarte w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa.

Dwadzieścia lat unijnego VAT-u w Polsce. Prof. Modzelewski: ciszej nad tą trumną
07 maja 2024

Czy unijna wersja VAT jest aż tak patologiczna, że państwa członkowskie były skazane na masową grabież środków publicznych? Zdaniem prof. Modzelewskiego nie, bo część państw UE umiejętnie implementowała dyrektywę VAT. Ale – zdaniem Profesora – nam się to nie udało.

Preferencje w podatku u źródła - NSA orzeka na niekorzyść podatników
07 maja 2024

Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach zapadłych pod koniec 2023 r. (sygn. II FSK 27/23, II FSK 28/23, II FSK 29/23) oddalił trzy skargi kasacyjne w sprawach rozstrzygniętych przez WSA w Lublinie na niekorzyść podatników i zgodził się z sądem pierwszej instancji w kwestii odmowy wydania opinii o stosowaniu preferencji w podatku u źródła (WHT). W lutym 2024 r. NSA opublikował pisemne uzasadnienia tych wyroków. Wnioski płynące z ich analiz potwierdzają nieprzychylne stanowisko organów podatkowych w kwestii możliwości korzystania ze zwolnienia WHT przez spółki holdingowe oraz fundusze inwestycyjne.

Dofinansowanie z PFRON 2024 do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego - wyższe kwoty od lipca
07 maja 2024

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje kolejną nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Tym razem ma nastąpić wzrost wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego finansowanego ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), a także zmiana wysokości dotacji celowej z budżetu państwa na realizację tego zadania. Ta nowelizacja ma wejść w życie od lipca 2024 r. razem ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Pieniądze wpłyną na konto do 1 sierpnia. Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2023 r. ZUS przypomina, że pozostały już ostatnie dni.
06 maja 2024

Termin rozliczenia składki zdrowotnej za 2023 r. upłynie 20 maja. Po wykazaniu nadpłaty płatnikowi będzie przysługiwał zwrot. Pieniądze wpłyną na konto do 1 sierpnia.

Zapomniałeś o złożeniu deklaracji PIT lub zapłaceniu podatku w terminie? Ratunkiem będzie czynny żal
02 maja 2024

Zapomniałeś o złożeniu deklaracji podatkowej PIT lub zapłaceniu podatku w terminie? Złóż czynny żal, dzięki temu możesz uniknąć kary. Aby czynny żal był skuteczny, musisz wypełnić obowiązki wobec naczelnika urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego, w szczególności złożyć zaległe deklaracje podatkowe lub zapłacić w całości należności publicznoprawne, wraz z odsetkami.

Sprzedałeś towar i organizujesz dostawę? Ale czy wiesz, jak wystawić fakturę i jaką stawkę VAT zastosować? Uważaj na pułapki w VAT.
02 maja 2024

Sprzedałeś towar i organizujesz dostawę? Ale czy wiesz, jak wystawić fakturę i jaką stawkę VAT zastosować? Gdy koszt transportu obciąża kupującego, po stronie sprzedawcy powstaje obowiązek udokumentowania transakcji i to jego obciążą konsekwencje błędu.

pokaż więcej
Proszę czekać...