RAPORT
Podatnicy, którzy nabyli spadki w okresie 13 maja-31 grudnia 2006 r., nie mają szans na skorzystanie ze zwolnienia od podatku spadkowego, które zostało wprowadzone na mocy nowelizacji ustawy od 1 stycznia 2007 r. Orzecznictwo sądów administracyjnych nie jest już bowiem rozbieżne. Sądy w całym kraju podzielają pogląd wyrażony w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 czerwca 2008 r. (sygn. akt II FSK 722/08, prawomocny), który jest niekorzystny dla podatników.
Istota sporu
Istotą sporu o tzw. stare spadki jest to, od kiedy należy stosować zwolnienie od podatku, które dotyczy nabycia własności rzeczy i praw majątkowych przez członków najbliższej rodziny: od 1 stycznia 2007 r., kiedy weszła w życie nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, czy od 13 maja 2006 r. Do sporów by nie doszło, gdyby nie przepisy nowelizacji, które zostały sformułowane bardzo niefortunnie. Artykuł 3 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. nr 222, poz. 1629) nakazywał bowiem stosować nowe zwolnienie od podatku do spadków nabytych po wejściu w życie nowelizacji, a art. 3 ust. 2 tej samej ustawy nowelizującej mówił, że zwolnienie stosuje się do spadków nabytych po 12 maja 2006 r. Gdy organy podatkowe odmówiły stosowania zwolnienia do spadków nabytych po 12 maja 2006 r., podatnicy zaczęli składać skargi do WSA. W orzecznictwie pojawiły się wyroki korzystne dla podatników (np. WSA w Bydgoszczy z 3 grudnia 2007 r., sygn. akt I SA/Bd 658/0) oraz niekorzystne. Spór rozstrzygnął przywoływany wyrok NSA uchylający m.in. korzystny wyrok bydgoski. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, dotyczy nabycia własności rzeczy i praw majątkowych, które nastąpiło po 31 grudnia 2006 r.
Obecne orzecznictwo
Sprawdziliśmy dostępne wyroki WSA w kraju (np. WSA w Warszawie, sygn. akt III SA/Wa 2002/08, WSA w Gliwicach, sygn. akt I SA/Gl 844-847/08, WSA w Krakowie, sygn. akt I SA/Kr 548/08) i okazało się, że są one takie same, czyli niekorzystne dla podatników, którzy nabyli spadki (liczy się data śmierci spadkodawcy) po 12 maja 2006 roku, a przed 1 stycznia 2007 r. Wydaje się zatem, że spór został rozwiązany. Podatnicy, którzy po wyroku WSA w Bydgoszczy mieli nadzieję na to, że sąd przyzna im prawo do zwolnienia od podatku, obecnie nie mają szans na wygraną w sądzie.
Zgodnie z art. 4a. ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) ze zwolnienia korzystają małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierbowie, rodzeństwo, ojczymowie i macochy, którzy nabyli własność rzeczy lub praw majątkowych w drodze spadku od 1 stycznia 2007 r., po spełnieniu ustawowych warunków.
ZWOLNIENIE Z PODATKU SPADKÓW DLA CZŁONKÓW NAJBLIŻSZEJ RODZINY - KALENDARIUM
12 maja 2006 r. - data graniczna zastosowania zwolnienia od podatku od spadków dla członków najbliższej rodziny (art. 3 ust. 2 ustawy nowelizującej ustawę o podatku od spadków i darowizn)
1 stycznia 2007 r. - wejście w życie nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, która przewiduje zwolnienie od podatku spadków nabytych przez członków najbliższej rodziny
26 stycznia 2007 r. - stanowisko Ministerstwa Finansów, w którym resort uznał, że zwolnienie ma zastosowanie do spadków nabytych od 1 stycznia 2007 r.
13 listopada 2007 r. - wyrok WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 1344/07), zwolnienie należy stosować do spadków nabytych po 12 maja 2006 r.
28 listopada 2007 r. - wyrok WSA w Bydgoszczy (sygn. akt SA/Bd 692/07), sąd stwierdził, że zwolnienie należy stosować do spadków nabytych po 12 maja 2006 r.
19 grudnia 2007 r. - wyrok WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1375/07), niekorzystny dla podatników
12 czerwca 2008 r. - wyrok NSA (sygn. akt II FSK 722/08) - zwolnienie ma zastosowanie do spadków nabytych od 1 stycznia 2007 r.