Liczba świadczeń wypłacanych Polakom przebywającym w krajach UE wciąż będzie rosnąć. Wiek emerytalny będą osiągać kolejne roczniki polskiej emigracji stanu wojennego - wskazuje Krzysztof Pater, były minister polityki społecznej.
W ubiegłym roku do pięciu wytypowanych jednostek ZUS wpłynęło w sumie 48,4 tys. wniosków o przyznanie rent i emerytur podlegających zasadom koordynacji na podstawie unijnych przepisów. To prawie 20 proc. więcej niż rok wcześniej. Najwięcej, bo aż 22 tys. wniosków, pochodziło od osób, które zdecydowały się na powrót do Polski po zakończeniu aktywności zawodowej. Natomiast 16,8 tys. takich dokumentów złożyli Polacy mieszkający w krajach UE oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Osoby obecnie mieszkające w Niemczech złożyły 7,7 tys. wniosków. Zaledwie 1,3 tys. wniosków wpłynęło od osób mieszkających w krajach, które posiadają umowy dwustronne z Polską o zabezpieczeniu społecznym.
Krzysztof Pater zwraca uwagę, że w niektórych krajach sposób ustalenia wysokości emerytury zależy od ogólnego stażu ubezpieczeniowego. W takim przypadku sprawą niezwykle ważną jest doliczenie lat pracy w Polsce. Na przykład emerytura osoby, która ma 20 lat stażu pracy w jednym z krajów UE, a 15 lat w Polsce, jest ustalana na podstawie łącznego stażu pracy. Później świadczenie to jest dzielone proporcjonalnie, a każdy kraj swoje świadczenie wypłaca osobno.
Poważnym problemem osób ubiegających się o takie świadczenia jest brak znajomości przepisów dotyczących ich przyznawania w krajach, w których przebywały. Osoby takie nie wiedzą, kiedy i na jakich zasadach mogą się o nie ubiegać.
- Osoby składające wnioski o takie świadczenia powinny zwrócić szczególną uwagę na identyfikatory, takie jak np. numer ubezpieczenia, pozwalające na odnalezienie ich w systemie ubezpieczeń innego państwa - mówi Ewa Podkówka, naczelnik Wydziału Realizacji Umów Międzynarodowych Oddziału ZUS w Opolu.
Tłumaczy, że ubezpieczeni powinni też przekazać ZUS wszelką posiadaną dokumentację świadczącą o okresach zatrudnienia i ubezpieczenia oraz zamieszkania na terenie państw członkowskich.
Zasady te dotyczą także osób, które kilka lat pracowały na budowach w dawnych krajach RWPG. W ubiegłym roku takich wniosków złożono 7,8 tys. Najwięcej osób ubiega się o otrzymanie świadczenia z Czech (2,6 tys.) oraz Niemiec (2 tys.), gdzie polskie firmy prowadziły budowy i zatrudniały pracowników z Polski.
Wzrasta nie tylko liczba wniosków, ale także kwota wypłat. W ubiegłym roku liczba wypłat wzrosła o 16,7 proc., a kwota wypłaconych świadczeń o 27,9 proc.