Zmieniony system ubezpieczeń społecznych rolników będzie się opierał na miesięcznych, a nie kwartalnych rozliczeniach. Od października br. rolnik nie będzie już musiał opłacać składki za cały kwartał, jeśli faktycznie warunki do objęcia go ubezpieczeniem rolników będzie spełniać tylko przez część kwartału.
Miesięczny wymiar składek
Wskutek wprowadzenia miesięcznego charakteru ubezpieczenia społecznego rolnicy będą podlegać ubezpieczeniu od dnia objęcia ubezpieczeniami na mocy ustawy (lub na wniosek) do dnia, w którym przestaną spełniać warunki do podlegania tym ubezpieczeniom (np. sprzedadzą gospodarstwo rolne lub podejmą pracę, która powoduje obowiązek opłacania składek w ZUS). Oznacza to, że jeśli ubezpieczenia będą trwały krócej niż miesiąc, rolnicy zapłacą składki w wysokości proporcjonalnie obniżonej (tj. za część miesiąca).
Od października br. nie zmieni się jednak termin opłacania składek. Tak jak dotychczas składki za cały kwartał będą musiały zostać opłacone do ostatniego dnia pierwszego miesiąca tego kwartału (np. składki za 3 miesiące I kwartału danego roku muszą zostać opłacone do 31 stycznia tego roku). Gdy rolnik opłaci składki za trzy miesiące kwartału, a jego ubezpieczenie ustanie w trakcie kwartału, KRUS ustali nadpłatę i zaliczy ją na poczet zaległych lub bieżących składek. Jeśli takich nie będzie, KRUS zaliczy nadpłatę na poczet przyszłych składek albo je zwróci - na wniosek lub z urzędu.
Zmiany w systemie ubezpieczeń społecznych rolników - zestawienie tabelaryczne
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Dodatkowa składka
Rolnicy, którzy posiadają gospodarstwa rolne o powierzchni większej niż 50 ha przeliczeniowych, będą od października br. opłacać dodatkową składkę na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Jej wysokość będzie zależeć od wielkości gospodarstwa rolnego i wyniesie:
• 12% emerytury podstawowej - obszar użytków rolnych do 100 ha przeliczeniowych,
• 24% emerytury podstawowej - obszar użytków rolnych powyżej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych,
• 36% emerytury podstawowej - obszar użytków rolnych powyżej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych,
• 48% emerytury podstawowej - obszar użytków rolnych powyżej 300 ha przeliczeniowych.
Wymienione grupy rolników otrzymają z KRUS decyzje w sprawie obowiązku opłacania dodatkowej składki i jej wysokości w terminie do 30 listopada 2009 r. Dodatkową składkę będą musieli opłacać w terminie, w którym opłacają pozostałe składki na ubezpieczenia rolników.
Korzyści dla rolników - przedsiębiorców
Ustawa nowelizująca system ubezpieczeń rolników wprowadza korzystną finansowo zmianę dla rolników (domowników), którzy jednocześnie prowadzą pozarolniczą działalność. Rolnik (domownik rolnika), który jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracuje przy wykonywaniu takiej działalności, może nadal opłacać składki w KRUS, jeśli spełnia warunki określone w art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Składki w KRUS może więc nadal opłacać rolnik (domownik rolnika), który:
• podjął działalność lub współpracę w trakcie ubezpieczenia rolników po co najmniej 3-letnim okresie podlegania temu ubezpieczeniu z mocy ustawy,
• w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności/współpracy złożył w KRUS oświadczenie, że chce kontynuować ubezpieczenie społeczne rolników,
• nie spełnia warunków do objęcia ubezpieczeniami społecznymi w ZUS, np. jako pracownik, zleceniobiorca,
• nie ma prawa do emerytury, renty ani innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych,
• udokumentuje, że należny podatek dochodowy za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekroczył kwoty 2835 zł (warunek nie dotyczy osób, które nie prowadziły działalności w ubiegłym roku).
Do końca września br. rolnik - przedsiębiorca musiał opłacać podwójne składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe i ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie. Od 1 października br. taki rolnik będzie opłacał składkę w podwójnej wysokości tylko na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.
• ustawa z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. Nr 79, poz. 667
Joanna Kalinowska
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych