W stanie faktycznym sprawy, niemiecka spółka Gaz de France Deutschland GmbH, wypłacała dywidendę jedynemu udziałowcowi, którym była francuska spółka Gaz de France - Berliner Investissement SA. Od wypłacanej dywidendy potrącany była podatek od dochodów kapitałowych oraz podatek solidarnościowy. Niemieckie władze podatkowe odmówiły spółce Gaz de France - Berliner Investissement SA prawa do zwolnienia z podatku źródłowego otrzymywanej dywidendy wskazując, iż spółka ta działa w formie spółki société par actions simplifiée, która nie została wymieniona w załączniku do tzw. dyrektywy Parent - Subsidiary. Dyrektywa ta ma na celu przeciwdziałanie podwójnemu opodatkowaniu dywidend wypłacanych pomiędzy spółkami w ramach Unii Europejskiej.
Spółka Gaz de France - Berliner Investissement SA. zaskarżyła decyzję niemieckich władz podatkowych, wskazując, iż jej prawo do zwolnienia podatkowego wynika w tym przypadku z wykładni celowościowej dyrektywy Parent - Subsidiary. Sąd krajowy rozstrzygający w sprawie postanowił zawiesić postępowanie i skierował do ETS następujące pytania prejudycjalne:
„1) Czy art. 2 lit. a) [dyrektywy 90/435] w związku z lit. f) załącznika do [tej] dyrektywy [...] należy interpretować w ten sposób, że francuska spółka istniejąca w formie „société par actions simplifiée” jeszcze przed 2005 r. może być również uważana za „spółkę państwa członkowskiego” w rozumieniu tej dyrektywy, a zyski, które uzyskała w 1999 r. w wyniku wypłaty zysków przez jej niemiecką spółkę zależną, należy zwolnić od podatku pobieranego u źródła zgodnie z art. 5 ust. 1 dyrektywy [90/435]?
2) W przypadku udzielenia na pytanie pierwsze odpowiedzi przeczącej - czy art. 2 lit. a) [dyrektywy 90/435] w związku z lit. f) załącznika do [tej] dyrektywy [...] narusza postanowienia art. 43 WE i 48 WE lub art. 56 ust. 1 WE, art. 58 ust. 1 lit. a) WE i art. 58 ust. 3 WE, w zakresie w jakim artykuł ten w związku z art. 5 ust. 1 dyrektywy 90/435 przyznaje wprawdzie zwolnienie zysków wypłaconych przez niemiecką spółkę zależną od podatku pobieranego u źródła w przypadku francuskiej spółki dominującej w formie société anonyme, société en commandite par actions lub société à responsabilité limitée, lecz nie przyznaje go w przypadku francuskiej spółki dominującej w formie société par actions simplifiée?”.
Odpowiadając na powyższe pytania Europejski Trybunał Sprawiedliwości podkreślił, iż dyrektywa Parent - Subsidiary, która wprowadza zwolnienie od podatku źródłowego dywidend wypłacanych na rzecz spółek wskazanych w jej załączniku, ogranicza kompetencje państwa członkowskiego do opodatkowania zysków wypłacanych przez spółki mające siedzibę na jego terytorium. W związku z powyższym zasada pewności prawa sprzeciwia się uznaniu katalogu spółek wskazanych w załączniku tej dyrektywy Parent - Subsidiary, jako zaledwie wskazówki dla określania zakresu jej stosowania. Tym samym Europejski Trybunał Sprawiedliwości potwierdził zamknięty charakter katalogu spółek wymienionych w dyrektywie Parent - Subsidiary, wobec których państwa członkowskie mają obowiązek stosować wskazane w dyrektywie zwolnienie podatkowe.
Jednocześnie Europejski Trybunał Sprawiedliwości podkreślił, iż państwa członkowskie mają prawo wprowadzać mechanizmy służące zapobieganiu lub złagodzeniu podwójnego opodatkowania dywidend wypłacanych na rzecz spółek, nie wymienionych w załączniku dyrektywy Parent - Subsidiary.
Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 1 października 2009 r. w sprawie Gaz de France - Berliner Investissement SA przeciwko Bundeszentralamt für Steuern, (C 247/08).
Katarzyna Szymańska
Asystent doradcy podatkowego, Taxways Sp. z o.o.