Projektowane rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (projekt z 2 lutego 2012 r.) ma na celu zastąpienie dotychczas obowiązującego rozporządzenia.
Jak wyjaśnia resort pracy w uzasadnieniu do projektu, konieczność przygotowania nowego rozporządzenia wynika z licznych wcześniejszych nowelizacji, jak również z konieczności uwzględnienia w przepisach rozporządzenia zmian ustawowych, które rozszerzyły możliwość ubiegania się o zasiłek macierzyński.
Aktualnie prawo do zasiłku macierzyńskiego związane jest nie tylko z prawem do urlopu macierzyńskiego czy urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Wprowadzenie w Kodeksie pracy nowych regulacji umożliwiło ubezpieczonym pracownikom pobieranie zasiłku macierzyńskiego także w przypadku korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego czy urlopu ojcowskiego.
Adekwatnie, osobom ubezpieczonym chorobowo, niebędącym pracownikami, również przysługuje zasiłek macierzyński przez okres równorzędny. Jednocześnie rozporządzenie zostaje doprecyzowane w zakresie zasad dokumentowania prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka podczas pobytu za granicą. Dodatkowo w rozporządzeniu wprowadza się nowy wniosek ZUS Z-3b stanowiący bardzo uproszczoną wersję wniosku ZUS-Z-3a, przeznaczony dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, osób z nimi współpracujących i osób duchownych.
W zakresie wprowadzonych ułatwień, projektowana regulacja dopuszcza możliwość udokumentowania faktów skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka lub jego kopią potwierdzoną za zgodność z oryginałem.
Kolejną zmianą wychodzącą naprzeciw ubezpieczonym jest zmiana w zakresie dokumentowania niemożności zapewnienia innego zatrudnienia w przypadku rozwiązania umowy o pracę z pracownicą w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. W świetle aktualnie obowiązujących przepisów, jednym z dowodów jest zaświadczenie powiatowego urzędu pracy o braku propozycji innego zatrudnienia.
Dotychczasowa regulacja rodziła duże wątpliwości wśród zobowiązanych podmiotów, utrudniając jednocześnie ciężarnej uzyskanie przysługujących jej świadczeń. W projektowanej regulacji proponuje się zastąpienie zaświadczenia PUP oświadczeniem zainteresowanej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma możliwość zweryfikowania faktu podjęcia zatrudnienia przez osobę składającą takie oświadczenie.
Usunięto z projektu rozporządzenia wzór asygnaty zastępczej, karty zasiłkowej oraz listy płatniczej. Oznacza to, że płatnicy stosujący w praktyce dotychczas obowiązujące wzory druków mogą się nimi posługiwać pomocniczo lub wybrać inną formę dokumentowania prawidłowości wypłaty zasiłków.
Dodatkowo konieczność wprowadzenia zmian wynika z wejścia z życie ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 171, poz. 1016), na mocy której ubezpieczeni - osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami posługują się w postępowaniach przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych identyfikatorem numerycznym PESEL, zamiast dotychczasowymi dwoma identyfikatorami (NIP i PESEL).