Gazeta Prawna po raz kolejny poddała analizie propozycje Ministerstwa Finansów dotyczące reformy systemu podatkowego. Dziś zajęliśmy się ryczałtem VAT, jaki miałby obowiązywać od przyszłego roku zamiast dzisiejszej karty podatkowej i ryczałtu ewidencjonowanego.
Ryczałt VAT zgodnie z obietnicami MF przedstawionymi w założeniach reformy systemu podatkowego miał być po pierwsze, rekompensatą dla podatników, którzy obecnie korzystają z uproszczonych form opodatkowania w podatku dochodowym. Po drugie, ryczałt VAT miał uprościć zasady rozliczania podatku od towarów i usług dla małych podatników, głównie poprzez zniesienie obowiązku posiadania kasy fiskalnej.
Eksperci po analizie przepisów, które ryczałt VAT wprowadzą, doszli do wniosku, że cele, jakie miały zostać zrealizowane, będzie trudno osiągnąć. Poza ewentualnymi korzyściami budżetowymi ciężko odnaleźć korzyści, jakie mieliby osiągnąć podatnicy – ocenili specjaliści. Trudno dopatrzeć się korzyści z likwidacji ryczałtu oraz karty w zamian za możliwość wyboru ryczałtu VAT.
Preferencja dla małych
Ryczałt VAT, zgodnie z projektem MF, będą mogli wybrać podatnicy będący osobami fizycznymi, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej 35 000 euro (dziś jest to około 140 000 zł). Warto podkreślić, że ryczałt będzie mógł być stosowany tylko przez podatników świadczących wyłącznie usługi na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami VAT. Oznacza to, że z tej formy nie skorzysta żaden podatnik, który swoje usługi sprzedaje firmom, nawet jeśli ma to miejsce jeden raz (np. gdy taksówkarz wystawi tylko jedną fakturę na firmę, a nie na konkretną osobę). Wcześniej o wyborze tej formy będzie trzeba poinformować naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca kwartału poprzedzającego kwartał, od którego podatnik będzie stosował ryczałt. Zatem ryczałt VAT będzie przysługiwał tylko małym podatnikom.
Stawki mogą rosnąć
Stawki ryczałtu VAT zostały określone przez resort finansów na poziomie 200 i 500 zł w zależności od branży, w jakiej działa podatnik. Ważne jest to, że stawki te będą wzrastać w zależności od liczby osób, które podatnik będzie zatrudniał. Jeśli zatrudniona będzie 1 osoba, ryczałt wzrośnie o 20 proc. Gdy zatrudnione będą już 2 osoby, ryczałt wzrośnie o 40 proc.
W wywiadzie udzielonym GP minister finansów Zyta Gilowska (opublikowanym 11 kwietnia) wyjaśniała, że stawki ryczałtu nie są wysokie, a podwyższanie ryczałtu wraz ze wzrostem zatrudnienia jest uzasadnione. – Jeśli działalność nabiera cech biznesowych, to konieczne jest przejście na pełne ewidencjonowanie obrotów – argumentowała wicepremier.
Warto zauważyć, że stawki ryczałtu są wyższe od tych, o których początkowo mówiło ministerstwo. Miały one wynosić 200-250 zł.
To będzie wybór na dłużej
Podatnicy, którzy zdecydują się na wybór ryczałtu VAT, będą musieli wziąć pod uwagę fakt, że zrezygnowanie z niego nie będzie łatwe. Będzie można to zrobić nie wcześniej niż od rozliczenia za okres rozliczeniowy następujący po upływie 8 kwartałów (czyli po dwóch latach), w trakcie których podatnik rozliczał się w tej formie. O rezygnacji z ryczałtu, również będzie trzeba zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego.
Ponadto ryczałt wprowadzi pewne ograniczenia, których przy normalnych rozliczeniach VAT nie ma. Przykładem może być fakt, że podatnik, który wybierze opodatkowanie w formie ryczałtu, nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego oraz do wykazywania w fakturach kwoty podatku.
Ponadto na podatniku objętym ryczałtem VAT będą spoczywać pewne obowiązki. Będzie on musiał prowadzić dzienną ewidencję obrotów; składać kwartalne skrócone deklaracje podatkowe; bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, wpłacać podatek za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym miesiącu, za który płacony będzie ryczałt.
Powrót po 3 latach
Jak już wspomniano, podatnik będzie mógł zrezygnować z ryczałtu VAT. Będzie mógł również utracić do niego prawo. Nastąpi to począwszy od rozliczenia za okres rozliczeniowy, następujący po kwartale, w którym podatnik przekroczy kwotę obrotów rocznych w wysokości 35 000 euro. Ryczałt utracą również podatnicy, którzy zaczną świadczyć usługi lub dostarczać towary nieobjęte ryczałtem.
Podatnik, który utracił prawo do rozliczania się w formie ryczałtu lub z niej zrezygnował, będzie mógł dopiero po upływie 3 lat, licząc od końca kwartału, w którym utracił to prawo lub z niego zrezygnował, ponownie korzystać z tej formy opodatkowania. W tym przypadku również będzie musiał o tym fakcie pisemnie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego.
Ewa Matyszewska
ewa.matyszewska@infor.pl