Zdobycie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych nie jest proste. Przekonują się o tym zarówno ci, którzy chcą zdobyć uprawnienia zdając egzamin, jak i ci, którzy uzyskują odpowiednie wykształcenie po to, by otrzymać certyfikat bez konieczności zdawania egzaminu.
W tym drugim przypadku trzeba jednak sprawdzić, czy uczelnia, na której studiuje księgowy, posiada prawo do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych. Jeśli nie, lepiej szybko ją zmienić, zwłaszcza że uprawnienia takie mają głównie państwowe uniwersytety, uczelnie i instytuty. Jednostek tych jest 31. Natomiast spośród licznych prywatnych szkół wyższych uprawnienia te posiadają zaledwie trzy uczelnie. W praktyce prowadzi to do licznych absurdów. Wszystkiemu winne są przepisy rozporządzenia ministra finansów z dnia 18 lipca 2002 r. w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz.U. nr 120, poz. 1022 z późn. zm.).
Nierówne wymagania...
– W księgowości pracuję już 20 lat. Od 10 lat pełnię funkcję głównego księgowego. Obecnie kończę studia magisterskie o specjalności zarządzanie finansami i rachunkowość. Nie otrzymam jednak certyfikatu księgowego bez egzaminu, bo według rozporządzenia studiuję na niewłaściwej uczelni – twierdzi księgowy Maciej Harczuk.
Kryteria dotyczące wydawania certyfikatu, ustalone przez resort finansów, budzą wiele wątpliwości. Nie dają szans doświadczonym księgowym. Ci nie mogą zdobyć uprawnień bez konieczności zdawania egzaminu i to także wtedy, gdy posiadają wieloletnią praktykę.
Problemu nie dostrzega jednak Ministerstwo Finansów. Zdaniem resortu przepis, zgodnie z którym stosowne wykształcenie ma być zdobyte w jednostkach organizacyjnych uprawnionych do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych ma na celu zagwarantowanie, że osoby uzyskujące certyfikat księgowy bez egzaminu posiadają wiedzę teoretyczną na odpowiednio wysokim poziomie.
...oburzają księgowych
Jednak zdaniem księgowych posiadających długoletnie doświadczenie, wymagania te są absurdalne. Zrównują one wykształcenie wyższe, zdobyte w jednostkach, które nie mają prawa do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych z wykształceniem średnim.
– Dlaczego osoby, które uzyskały wykształcenie wyższe magisterskie o specjalności rachunkowość na renomowanych uczelniach, które nie mają uprawnień do nadawania tytułu doktora nauk ekonomicznych, nie mogą otrzymać certyfikatu księgowego? Osoby takie oraz osoby z wykształceniem średnim muszą zdawać dodatkowy egzamin, czyli są traktowane tak samo – twierdzi jeden z rozgoryczonych księgowych.
Podobnego zdania jest radca prawny Monika Drab-Grotowska, wykładowca na kursach przygotowujących do egzaminu na usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych. Jej zdaniem nie ma racjonalnego uzasadnienia dla tego typu ograniczeń dla absolwentów większości szkół niepaństwowych. Nie można z góry zakładać, że są oni gorzej przygotowani od absolwentów szkół państwowych.
– Umiejętności jednych i drugich osób i tak zweryfikuje późniejsza praca z klientem i wykonywanie zawodu na własny rachunek – dodaje nasza rozmówczyni.
Przepisy trzeba zmienić
Zdaniem praktyków egzamin powinien dotyczyć tylko tych osób, które mają niewielką praktykę w księgowości i wykształcenie średnie lub wykształcenie wyższe niekierunkowe. Dla osób, które mają wykształcenie wyższe magisterskie o kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość i mają praktykę w księgowości, certyfikat powinien być nadawany automatycznie.
Przepisy należy zatem zmienić. Resort finansów nie przewiduje jednak kolejnych zmian, poza niewielkimi udogodnieniami, które najprawdopodobniej wejdą w życie już w lipcu.
GDZIE STUDIOWAĆ, ŻEBY ZDOBYĆ CERTYFIKAT
Uczelnie, których ukończenie pozwala zdobyć certyfikat bez zdawania egzaminu
Prywatne uczelnie
• Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach
• Wyższa Szkoła Ubezpieczeń i Bankowości w Warszawie
• Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Kozmińskiego w Warszawie
Uniwersytety
• Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II
• Uniwersytet Gdański
• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
• Uniwersytet Łódzki
• Uniwersytet im. Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie
• Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Uniwersytet Opolski
• Uniwersytet Szczeciński
• Uniwersytet Warszawski
• Uniwersytet w Białymstoku
Wyższe szkoły techniczne
• Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Akademia Morska w Gdyni
• Politechnika Częstochowska
• Politechnika Gdańska
• Politechnika Łódzka
• Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego
• Politechnika Śląska w Gliwicach
• Politechnika Warszawska
• Politechnika Wrocławska
Akademie ekonomiczne
• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach
• Akademia Ekonomiczna w Krakowie
• Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu
• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Wyższe szkoły rolnicze
• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Akademia Rolnicza w Szczecinie
Placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk
• Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa w Warszawie
• Instytut Nauk Ekonomicznych w Warszawie
Instytuty naukowo-badawcze
• Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie
• Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle ORGMASZ w Warszawie
• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w Warszawie
POSTULUJEMY
Ministerstwo Finansów powinno zmienić przepisy rozporządzenia dotyczące uznawania wykształcenia zdobytego wyłącznie na uczelniach mających uprawnienia do nadawania tytułu doktora nauk ekonomicznych przy ubieganiu się o certyfikat księgowego bez konieczności zdawania egzaminu.
Agnieszka Pokojska