Nowe mierniki do budżetu zadaniowego opracowali eksperci z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Określają one kryteria dla zadań, tak aby odpowiadały różnym potrzebom.
Nowe mierniki wykonalności zadań mają być uzupełnieniem mierników oddziaływania rezultatu i produktu na wszystkich trzech poziomach nowej klasyfikacji budżetowej, czyli na poziomie zadania, programu i funkcji strategicznych. Chodzi o określenie kryteriów dla zadań, tak aby odpowiadały na odmienne potrzeby poszczególnych grup. Użytkownik chce otrzymać jak najwięcej dóbr i usług o jak najlepszej jakości, czyli z jego punktu widzenia najważniejsza jest skuteczność i jakość wykonania zadania.
Podatnik chce zapłacić jak najmniejsze podatki, czyli dąży do tego, aby dana usługa była dostarczana przy jak najniższych kosztach. Z jego punktu widzenia najważniejsza więc będzie efektywność. Natomiast obywatel ocenia wpływ realizowanych zadań administracji rządowej na sytuację społeczno-gospodarczą państwa, np. czy zmniejszają się stopa bezrobocia i liczba popełnianych przestępstw oraz zwiększa przeciętna długość życia. Jak powiedział Gazecie Prawnej p.o. dyrektora departamentu, dr Tomasz Strąk, najprościej wytłumaczyć nowe mierniki, podając przykład.
– Jeżeli dla funkcji państwa: edukacja – jednym z priorytetów będzie likwidacja ekonomicznych barier edukacyjnych, to miernikiem oddziaływania (określanym z punktu widzenia obywatela) mógłby być np. odsetek młodzieży z rodzin ubogich, która osiągnęła wykształcenie średnie. Dla tak określonego priorytetu możliwe byłoby zdefiniowanie programu o nazwie przykładowo Ograniczanie ekonomicznych barier edukacyjnych, a w jego ramach zadanie Stypendia dla dzieci i młodzieży – tłumaczył Tomasz Strąk.
Dla zadania będą określone mierniki produktu z dwóch punktów widzenia: z punktu widzenia użytkownika będzie to liczba dzieci, które otrzymały stypendium w wyznaczonym terminie i w wysokości zgodnej z założeniami, natomiast z punktu widzenia podatnika – koszty funkcjonowania systemu stypendialnego lub liczba dzieci, które otrzymały stypendium. Na poziomie programu określone zostaną mierniki rezultatu: z punktu widzenia podatnika będą to koszty związane z obsługą systemu pomocy dzieciom i młodzieży z ubogich rodzin, a z punktu widzenia obywatela – odsetek osób korzystających z pomocy państwa w ogólnej liczbie uczniów.
Warto pamiętać, że mierniki w systemie budżetowania zadaniowego stanowią jedną z istotnych jego części. Są to bowiem kryteria, które muszą być spełnione, aby można było uznać, że dane zadanie zostało właściwie wykonane. Stanowią one również trzon systemu odpowiedzialności, ponieważ za niewykonane zadanie będzie odpowiadała konkretna osoba, z imienia i nazwiska.
ŁUKASZ ZALEWSKI
lukasz.zalewski@infor.pl