Jeśli polska spółka udziela pożyczki spółce z siedzibą w UE, nie musi płacić podatku od czynności cywilnoprawnych. Umowę trzeba jednak podpisać poza granicami Polski.
Zawarcie umowy pożyczki podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Umowa z udziałowcem
Czasami określenie istnienia obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych budzi wątpliwości. Dotyczyć one mogą sytuacji, kiedy spółka z o.o., której jedynym udziałowcem jest inna spółka, ale z siedzibą w jednym z krajów unijnych, zdecyduje się udzielić pożyczki właśnie temu udziałowcowi. W takiej sytuacji należy brać pod uwagę kryterium miejsca wykonywania umowy. Jeśli prawo wynikające z umowy pożyczki zostało wykonane za granicą i powiększa majątek podmiotu mającego siedzibę za granicą, to obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej w Polsce w ogóle nie powstanie.
Jeżeli więc spółka polska zechce udzielić pożyczki swojemu jedynemu udziałowcowi – spółce z siedzibą w jednym z krajów członkowskich UE, to dokonana czynność cywilnoprawna nie będzie spełniać przesłanek określonych w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji obowiązek podatkowy w zakresie tego podatku nie powstanie.
Ważne miejsce świadczenia
Niektórzy podatnicy są zdania, że możliwe wtedy będzie skorzystanie ze zwolnienia na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z zakwalifikowaniem pożyczki jako usługi pośrednictwa finansowego zwolnionej na mocy ustawy o VAT. Jednak brak obowiązku w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w oparciu o taką argumentację budzi zastrzeżenia. Przypomnijmy, że zwalnia się od niego te czynności, w których przynajmniej jedna ze stron z tytułu jej dokonania jest opodatkowana VAT lub jest z niego zwolniona (z pewnym wyjątkiem).
Tymczasem zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Wynika stąd, że opodatkowaniu VAT podlegają jedynie usługi wykonane na terytorium RP.
Za granicą zwolnione
Miejsce wykonania usługi dla celów VAT należy ustalać w oparciu o przepisy ustawy o VAT dotyczące miejsca świadczenia przy świadczeniu usług. Usługa świadczona przez spółkę na rzecz swego zagranicznego udziałowca należy do usług, których miejsce świadczenia, jak również opodatkowania bądź zwolnienia z podatku następuje poza granicami Polski. Skoro więc usługa ta zostanie uznana za wykonaną poza terytorium RP, nie będzie miał zastosowania art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W efekcie nie dojdzie do wykonania czynności opodatkowanej VAT bądź zwolnionej z opodatkowania. Dlatego w tym przypadku przepis dotyczący zwolnienia ze względu na to, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, nie będzie miał zastosowania. Dla zwolnienia z podatku liczy się to, że usługa została wykonana za granicą.
Edyta Wereszczyńska