Organy podatkowe nie są jednomyślne przy wydawaniu interpretacji przepisów regulujących opodatkowanie diet za wykonywanie niektórych obowiązków społecznych i obywatelskich. Chodzi w tym przypadku o art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm., dalej ustawa o PIT). Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 2280 zł.
Niektóre organy podatkowe uważają, że diety wypłacane związkowcom nie powinny korzystać ze zwolnienia przewidzianego w ustawie. Takie stanowisko zajęła np. Izba Skarbowa w Opolu (pismo nr PF-II/41171-0021/06, z 8 grudnia 2006 r.). W wyjaśnieniach tych stwierdzono m.in., że pełnienia funkcji we władzach związków zawodowych nie należy utożsamiać z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich. Jak podkreślono, działacze związków nie reprezentują całej społeczności, natomiast reprezentują pewną grupę zawodową. Nie sprawują także funkcji publicznych, gdyż nie zawiadują sprawami państwowymi i nie uczestniczą w działaniu instytucji publicznej. Wobec tego płatnik dokonujący wypłat przewodniczącemu związków zawodowych z tytułu diet zobowiązany jest pobrać zaliczkę na podatek pomniejszoną o koszty uzyskania przychodów oraz o składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz chorobowe.
Po opublikowaniu przez Gazetą Prawną interpretacji Izby Skarbowej w Opolu do redakcji GP przesłano osiem interpretacji podatkowych różnych urzędów skarbowych. Z interpretacji tych - generalnie - wynika, że diety wypłacane związkowcom jednak mogą być uznane za zwolnione z opodatkowania. I tak np. Drugi Urząd Skarbowy w Katowicach podkreślił, że pełnienie obowiązków społecznych lub obywatelskich oznacza wykonywanie zadań publicznych i państwowych. Ustawowe zwolnienie dotyczy więc również diet wypłacanych działaczom związkowym (wyjaśnienia nr DP III-825/401/2000, z 20 lipca 2000 r.). Jednocześnie urząd zaznaczył, że niektóre osoby pełniące obowiązki społeczne i obywatelskie, niezależnie od diet, otrzymują za wykonywanie tych czynności wynagrodzenia. Wynagrodzenia te stanowią przychód i są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie o PIT.
Także Urząd Skarbowy Warszawa-Wola stwierdził, że diety na pokrycie wydatków z tytułu pełnienia obowiązków społecznych przewodniczącego zrzeszenia związków zawodowych są zwolnione z PIT (wyjaśnienia nr US.40RPŁ /415/35/2006 z 28 czerwca 2006 r.). Podobnie Trzeci Urząd Skarbowy w Lublinie uznał, że diety wypłacane przewodniczącemu rady związków zawodowych korzystają ze zwolnienia podatkowego (wyjaśnienia nr D-2 /415-14/07).
Korzystne dla działaczy związkowych interpretacje wydały również: Urząd Skarbowy Wrocław-Krzyki (wyjaśnienia nr PD II/415/1/114/06 z 22 listopada 2006 r.), Urząd Skarbowy Kraków-Śródmieście (wyjaśnienia nr PB2/415-66/06/AS z 6 listopada 2006 r.), Urząd Skarbowy Łódź-Widzew (wyjaśnienia nr IX-005/351/Z/K/06 z 20 lutego 2007 r.), Pierwszy Urząd Skarbowy w Rzeszowie (wyjaśnienia nr I US XVII /415/135/06 z 27 listopada 2006 r.) i Urząd Skarbowy Poznań-Śródmieście (wyjaśnienia nr ZD/415-56/06 z 22 grudnia 2006 r.).
Krzysztof Tomaszewski