Branie paragonów wspiera uczciwą konkurencję na rynku i zmniejsza szarą strefę
Wydanie paragonu w sklepie, restauracji czy na stacji paliw ma duże znaczenie nie tylko dla kupującego, ale również dla nas wszystkich. W akcji „Weź paragon” chodzi przede wszystkim o to, by sprzedawcy uczciwie rejestrowali sprzedaż na kasach fiskalnych i przestrzegali zasad uczciwej konkurencji. Otrzymanie paragonu to prawo konsumenta i podatnika. Paragon jest potwierdzeniem, że kwota podatku trafiła do budżetu państwa, czyli do naszej wspólnej kasy, a nie do kieszeni nieuczciwego przedsiębiorcy – mówi minister finansów, funduszy i polityki regionalnej Tadeusz Kościński.
Ministerstwo Finansów analizuje mechanizmy występujące w szarej strefie i odnotowuje sygnały o nadużyciach. Jednym z najczęstszych motywów uchylania się od opodatkowania jest nierejestrowanie zawartych transakcji i co za tym idzie - niewydawanie paragonu fiskalnego nieuważnemu klientowi lub zbieranie paragonów fiskalnych, których klient nie zabrał ze sobą. Może to mieć dalsze konsekwencje, czyli wystawianie tzw. „pustych” faktur - właśnie na podstawie niewydanych lub nieodebranych paragonów fiskalnych.
Jak wygląda prawidłowy paragon fiskalny
Główne elementy paragonu fiskalnego wystawionego z kasy rejestrującej to:
- imię i nazwisko lub nazwa podatnika, adres punktu sprzedaży, a w przypadku sprzedaży prowadzonej w miejscach niestałych - adres siedziby lub miejsca zamieszkania podatnika,
- numer identyfikacji podatkowej (NIP) podatnika,
- kolejny numer wydruku,
- data, godzina i minuta sprzedaży,
- oznaczenie "PARAGON FISKALNY",
- nazwa towaru lub usługi, która pozwala na ich jednoznaczną identyfikację,
- cena jednostkowa towaru lub usługi,
- ilość i wartość sumaryczna sprzedaży danego towaru lub usługi z oznaczeniem literowym przypisanej stawki podatku,
- wartość opustów, obniżek lub narzutów, o ile występują,
- wartość sprzedaży brutto i wysokość podatku według poszczególnych stawek podatku z oznaczeniem literowym, po uwzględnieniu opustów, obniżek lub narzutów,
- wartość sprzedaży zwolnionej od podatku z oznaczeniem literowym,
- łączna wysokość podatku,
- łączna wartość sprzedaży brutto,
- oznaczenie waluty sprzedaży, przynajmniej przy łącznej wartości sprzedaży brutto,
- kolejny numer paragonu fiskalnego,
- numer kasy i oznaczenie kasjera - przy więcej niż jednym stanowisku kasowym,
- numer identyfikacji podatkowej (NIP) nabywcy - na żądanie nabywcy,
- centralnie umieszczone logo fiskalne oraz numer unikatowy.
Szczegółowe informacje, co powinien zawierać paragon fiskalny, znajdziesz:
- w rozporządzeniu Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 28 maja 2018 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące (Dz. U. poz. 1206 ),
- w § 25 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. poz. 816 ze zm.),
- w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 maja 2020 r. w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz. U. poz. 957).
Paragony niefiskalne w praktyce
Często spotykaną sytuacją w punktach sprzedaży jest próba wydawania potwierdzenia zapłaty kartą płatniczą jako paragonu.
Warto wiedzieć: wydruk z karty stanowi wyłącznie dowód zapłaty kartą płatniczą lub kredytową i nie zastępuje paragonu fiskalnego.
Innym przykładem nieuczciwego działania przedsiębiorcy jest wydawanie paragonu niefiskalnego w gastronomii. Jako paragon funkcjonuje tu często rachunek lub paragon kelnerski, w którego przypadku wartość podatku VAT z reguły i tak jest pobierana od konsumenta. To on ostatecznie płaci podatek w cenie towaru lub usługi, jednak nie trafia on do budżetu, lecz do kieszeni sprzedawcy. Ma to duże znaczenie z punktu widzenia uczciwej konkurencji, ponieważ osłabia przedsiębiorców, którzy rzetelnie płacą podatki.
Kiedy przedsiębiorca nie wystawia paragonów fiskalnych, traci przez to budżet państwa, a tym samym wszyscy obywatele. Dlatego tak ważne jest branie i wydawanie paragonów fiskalnych – to dowód uczciwego obrotu gospodarczego.
Ostatecznie to klient decyduje o tym, czy bierze paragon fiskalny. Może też łatwo sprawdzić, czy ten, który mu wydał sprzedawca, jest poprawny.
Dlaczego warto brać paragon?
- ułatwiamy sobie złożenie reklamacji,
- mamy możliwość porównania cen,
- wspieramy uczciwą konkurencję,
- mamy pewność, że nie zostaliśmy oszukani,
- zmniejszamy szarą strefę,
- mamy pewność, że sprzedawca stosuje zasady uczciwej konkurencji,
- mamy pewność, że podatek zapłacony przez nas w cenie trafi do budżetu państwa,
- mamy możliwość rachunkowej i rzeczowej kontroli przeprowadzonej transakcji.
Czy mogę otrzymać paragon w wersji elektronicznej, tzw. e-paragon?
Przepisy dopuszczają wydanie paragonu w postaci elektronicznej, tzw. e-paragonu, z kas rejestrujących najnowszego typu, tj. kas on-line i kas rejestrujących mających postać oprogramowania, tzw. kasy wirtualne. Sprzedawca może go przekazać klientowi, za jego zgodą i w sposób z nim uzgodniony.
Uwaga!
Kasy wirtualne posiadają funkcjonalność, dzięki której jest możliwe wystawienie i wydanie nabywcy e-paragonów. Natomiast kasy online oczekują na zmianę regulacji w tym zakresie (projekt rozporządzenia jest obecnie przedmiotem procesu notyfikacji przez Komisję Europejską – termin 28 lipca 2021).
Kto może używać tzw. kas wirtualnych?
Alternatywą dla kas on-line są kasy, które mają postać oprogramowania, tzw. kasy wirtualne. Mogą ich używać podatnicy, którzy wykonują np. działalność określoną w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania- taką jak:
- usługi przewozu osób samochodem osobowym, w tym taksówką, z wyjątkiem przewozu okazjonalnego,
- usługi wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.12.0),
- usługi związane z przeprowadzkami, świadczonymi na rzecz gospodarstw domowych (PKWiU 49.42.11.0),
- usługi transportu drogowego pasażerskiego pojazdami napędzanymi siłą mięśni ludzkich lub ciągnionymi przez zwierzęta (PKWiU 49.39.35.0),
- inne usługi transportu drogowego pasażerskiego,
- usługi hotelarskie i gastronomiczne.
Ważne!
Przy zastosowaniu kasy wirtualnej można wystawić i wydać nabywcy e-paragony, za jego zgodą i w sposób z nim uzgodniony.
Jakie kary grożą sprzedawcy za niewydanie paragonu?
Przedsiębiorca, który ma obowiązek prowadzić ewidencję sprzedaży na kasie rejestrującej, ma również obowiązek wydać paragon fiskalny klientowi. Jego niewydanie może być uznane za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.
Przestępstwo skarbowe jest karane grzywną do 180 stawek dziennych. Wysokość stawki dziennej zależy od kwoty minimalnego wynagrodzenia, które obecnie wynosi 2800 zł. Stawkę wymierza się w przedziale od 1/30 do jej czterystukrotności, przy czym o jej wysokości decyduje sąd. Ustalając stawkę dzienną sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.
Za wykroczenie skarbowe przewidziana jest kara grzywny od 1/10 do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. od 280 zł do 56 tys. zł. Karę grzywny można również nałożyć w drodze mandatu karnego w wysokości, która nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia - czyli do 14 tys. zł.
Chcę zgłosić, że nie dostałem paragonu fiskalnego od sprzedawcy. Jak mogę to zrobić?
Każdy ma prawo zgłosić, że nie otrzymał paragonu fiskalnego, gdy sprzedawca miał obowiązek go wystawić. Można to zrobić:
- w urzędzie skarbowym
- przez całodobowy, bezpłatny telefon interwencyjny 800 060 000
- na e-mail: powiadomKAS@mf.gov.pl
Czy klient, który nie weźmie paragonu fiskalnego, może zostać ukarany?
Przepisy nie przewidują kar dla klienta za pozostawienie paragonu fiskalnego w miejscu sprzedaży. Jednak pozostawiony paragon może być wykorzystany do nadużyć fiskalnych.
O akcji „Weź paragon”
Kampania „Weź paragon” jest organizowana przez Ministerstwo Finansów cyklicznie od 2002 roku. Jej celem jest uświadomienie Polakom roli paragonu fiskalnego i minimalizowanie negatywnych skutków nierzetelnego ewidencjonowania obrotów na kasach rejestrujących przez przedsiębiorców. Duża grupa podatników, którzy sprzedają towary i świadczą usługi, ma taki obowiązek. Jednak część przedsiębiorców uchyla się od obowiązku instalowania kas. Są również i tacy, którzy mimo tego, że posiadają kasę rejestrującą, nie ewidencjonują wszystkich swoich obrotów, a powinni to robić za każdym razem. Takie nadużycia zmniejszają wpływy z VAT do budżetu państwa, co w efekcie negatywnie wpływa na społeczeństwo, które jest odbiorcą usług finansowanych przez państwo (jak edukacja czy służba zdrowia).
Po drugie zmniejsza to konkurencyjność uczciwego sprzedawcy lub usługodawcy, który rzetelnie płaci VAT.
Po trzecie wreszcie takie zachowania przyczyniają się do powiększania szarej strefy i w efekcie osłabiają polską gospodarkę.
Ministerstwo Finansów zaprasza na stronę akcji wezparagon.gov.pl.