Jak ujmować pożyczki w dokumentacji cen transferowych?
Interpelacja dotyczyła obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych, o której mowa w art. 11k ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT) oraz w art. 23w ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), w odniesieniu do transakcji finansowych obejmujących pożyczki. W interpelacji zwrócono uwagę, że zakres obowiązków dokumentacyjnych dotyczących transakcji z podmiotami powiązanymi niejednokrotnie stanowi przedmiot wątpliwości podatników. W interpelacji zadano ministrowi finansów dwa konkretne pytania:
1. Czy w przypadku uwzględnienia w sporządzanej za rok podatkowy dokumentacji cen transferowych ta sama umowa pożyczki powinna być również wykazana w dokumentacji sporządzanej w każdym kolejnym roku podatkowym aż do czasu jej spłaty także wtedy, gdyby umowa nie ulegała zmianie przez cały okres spłaty?
2. Czy badając przekroczenie progów kwotowych wymienionych w art. 11k ustawy o CIT (odpowiednio art. 23w ustawy o PIT), należy uwzględniać wartości kwot pozostałych do spłaty, dotyczących pożyczek zawartych w latach poprzednich, które były wykazane w dokumentacji cen transferowych sporządzanej za te lata?
Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych - przepisy
W odpowiedzi minister finansów przypomniał zasadnicze przepisy w tym zakresie. Otóż na podstawie art. 11k ust. 1 ustawy o CIT oraz art. 23w ust. 1 ustawy o PIT, podmioty powiązane są obowiązane do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych za rok podatkowy (do 31 grudnia 2021 roku okresem referencyjnym przewidzianym w tych przepisach był rok obrotowy). Ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2021 r. poz. 2105) zmieniono między innymi okres, za jaki sporządzana jest lokalna dokumentacja cen transferowych.
Ponadto, na podstawie art. 11k ust. 2 ustawy o CIT oraz art. 23w ust. 2 ustawy o PIT, lokalną dokumentację cen transferowych za dany rok podatkowy sporządza się dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość przekracza wskazany w ustawie próg dokumentacyjny. Dla transakcji finansowych próg ten wynosi 10 000 000 zł. Wartość transakcji jest określana na podstawie art. 11l ustawy o CIT oraz art. 23x ustawy o PIT. Zgodnie z art. 11l ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT oraz art. 23x ust. 1 pkt 1 ustawy PIT, wartością transakcji pożyczki jest wartość kapitału.
Ustawa reguluje również sposób określania wartości transakcji, precyzując, że dla transakcji finansowych wartość ustala się na podstawie umów lub innych dokumentów (art. 11l ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT oraz art. 23x ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT). W przypadku gdy określenie wartości na podstawie umów lub innych dokumentów nie jest możliwe,zgodnie z art. 11l ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT oraz art. 23x ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT, wartość transakcji można określić na podstawie otrzymanych lub przekazanych płatności.
Umowa pożyczki w lokalnej dokumentacji cen transferowych - odpowiedzi ministra finansów
Odpowiadając na pytanie nr 1 minister finansów wskazał, że na podstawie art. 11k ust. 1 ustawy o CIT oraz art. 23w ust. 1 ustawy o PIT lokalna dokumentacja cen transferowych sporządzana jest za rok podatkowy. Zatem, aby ustalić, czy w danym roku podatkowym na podmiocie powiązanym będzie ciążył obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, powinien on zbadać, czy wartość danej transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym przekroczyła próg dokumentacyjny w roku referencyjnym, za który sporządzana jest dokumentacja. Wartość progu dokumentacyjnego dla transakcji finansowej wynosi 10 000 000 zł w roku podatkowym. Przekroczenie tego progu kreuje u podatnika obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych.
W przypadku transakcji pożyczki, w celu ustalenia, czy wartość transakcji przekracza próg dokumentacyjny, należy zbadać wartość kapitału pożyczki za dany rok podatkowy, na podstawie umowy lub innych dokumentów, a gdy nie jest to możliwe – na podstawie otrzymanych lub przekazanych płatności. W przypadku umów wieloletnich podmiot powiązany musi ustalić, czy wartość kapitału danej pożyczki przekracza próg dokumentacyjny 10 000 000 zł w pierwszym i kolejnych latach podatkowych. Wartość kapitału za dany rok podatkowy jest ustalana w oparciu o najwyższą wartość udostępnionego kapitału, pozostającego do spłaty w roku podatkowym, za który sporządzana jest dokumentacja. Co do zasady, jest ona ustalana na podstawie właściwych zapisów umownych. Jednak gdy spłaty pożyczki wynikają z innych dokumentów, jak np. harmonogram spłat, noty księgowe czy salda kont, to wartość kapitału jest ustalana na podstawie tych innych dokumentów. Otrzymane lub przekazane płatności mogą być podstawą do określenia wartości transakcji, w przypadku gdy nie jest możliwe określenie tej wartości na podstawie umów lub innych dokumentów, np. w przypadku gdy brak jest ww. dokumentów lub gdy spłaty kapitału pożyczki są realizowane w sposób odbiegający od przewidzianego w harmonogramie spłat. Podsumowując, transakcja pożyczki powinna być wykazana w dokumentacji cen transferowych sporządzanej w każdym, tj. pierwszym i kolejnym, roku podatkowym aż do czasu jej spłaty, o ile w danym roku podatkowym wystąpi obowiązek dokumentacyjny – tj. wartość pożyczki przekroczy próg 10.000.000 zł.
Odpowiadając na pytanie nr 2 minister finansów wyjaśnił, że lokalna dokumentacja cen transferowych za dany rok podatkowy jest sporządzana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym (art. 11k ust. 2 ustawy o CIT oraz art. 23w ust. 2 ustawy o PIT). Oznacza to, że podmiot powiązany, ustalając wartość badanej transakcji kontrolowanej, musi określić, które z zawartych przez niego transakcji mają jednorodny charakter, a następnie obliczyć ich skumulowaną wartość.
W przypadku transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym obejmującej jedną pożyczkę, jej wartością będzie wartość kapitału pożyczki obliczona zgodnie z zasadami przedstawionymi powyżej w odpowiedzi na pytanie pierwsze.
Jeżeli transakcja kontrolowana o charakterze jednorodnym obejmuje kilka pożyczek, to podatnik ustala wartość dla każdej z tych pożyczek oddzielnie za dany rok podatkowy. Łączna wartość kapitałów pożyczek za dany rok podatkowy, za który sporządza się dokumentację, stanowi wartość transakcji o charakterze jednorodnym. Jeżeli w danym roku podatkowym przekroczy ona próg dokumentacyjny 10 000 000 zł, właściwy dla transakcji finansowych, to powstanie obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych.
W podsumowaniu minister finansów stwierdził, że dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, obejmującej kilka pożyczek, należy uwzględniać wartości kapitałów pożyczek zawartych w danym roku podatkowym, jak i w latach poprzednich, obliczone zgodnie z zasadami przedstawionymi powyżej w odpowiedzi na pytanie pierwsze. Z wyrazami szacunku
Z upoważnienia Ministra Finansów odpowiedzi udzielił Artur Soboń, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów.
oprac. Paweł Huczko