Polski Ład 3.0. Minimalny CIT
Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2022 r. minimalny podatek dochodowy dotyczy spółek (bez względu na wielkość) oraz grup kapitałowych, które w roku podatkowym poniosły stratę ze źródła przychodów innego niż zyski kapitałowe lub osiągnęły rentowność podatkową (udział dochodów w przychodach innych niż zyski kapitałowe) nie większą niż 1%. Stawka podatku wynosi 10% podstawy opodatkowania składającej się z kilku komponentów.
Ustawodawca proponuje:
- zawieszenie stosowania przepisów w okresie od 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.
- podwyższenie do 2% wskaźnika rentowności oraz zmianę zasad jego naliczania,
- wprowadzenie możliwości wyboru uproszczonej metody ustalania podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym,
- wyłącznie z opodatkowania podatkiem minimalnym niektórych kategorii podatników m.in., mali podatnicy CIT, spółki komunalne, podatnicy postawieni w stan upadłości bądź likwidacji oraz spółki świadczące usługi zdrowotne.
Ukryta dywidenda
Wprowadzone ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, przepisy dotyczące tzw. ukrytej dywidendy miały na celu zapobieganie transferowi zysków przedsiębiorstw do podmiotów powiązanych, poprzez ograniczenie w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów niektórych wydatków, należących do następujących kategorii:
- koszty, których wysokość lub termin poniesienia w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku,
- koszty, których racjonalnie działający podatnik nie poniósłby lub mógłby ponieść niższe koszty w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany, przy czym przy określaniu wysokości tych kosztów przepisy dotyczące weryfikacji i warunków ustalania cen transferowych stosuje się odpowiednio, lub
- koszty obejmujące wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem przed utworzeniem podatnika.
W przypadku stwierdzenia, iż wypłacane świadczenie ma charakter ukrytej dywidendy, podatnik nie ma możliwości rozpoznania kosztów uzyskania przychodów.
Przepisy, choć miały wejść w życie dopiero od 1 stycznia 2023 r. budziły wiele wątpliwości, w szczególności w zakresie wzajemnych zależności pomiędzy przepisami o ukrytej dywidendzie i przepisami o cenach transferowych. W związku z tym ustawodawca proponuje uchylenie unormowań.
Koszty finansowania dłużnego
Od 1 stycznia 2022 r. zmieniły się przepisy art. 15c ustawy o CIT dotyczące kosztów finansowania dłużnego. Ich celem jest ograniczenie nadmiernego finansowania działalności gospodarczej długiem, poprzez ustalenie limitu kwoty kosztów finansowania zewnętrznego, jakie mogą podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.
Do 2022 r. podatnicy byli zobowiązani wyłączać z kosztów uzyskania przychodów nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka przewyższała 30% uzyskanego w roku podatkowym EBITDA. Jednocześnie limit nie miał zastosowania jeśli nadwyżka kosztów finansowania dłużnego nie przekraczała 3 mln zł.
Podatnicy i sądy stali na stanowisku, że limit nadwyżki kosztów finansowania dłużnego należy obliczać jako 30% uzyskanego w roku podatkowym EBITDA + 3 mln zł. Z tym stanowiskiem nie zgadzały się organy podatkowe.
Ustawodawca proponuje doprecyzowanie, że wyłączona z kosztów uzyskania przychodów będzie kwota nadwyżki kosztów finansowania dłużnego przewyższająca:
- kwotę 3.000.000 zł albo
- kwotę odpowiadającą 30% uzyskanego przez podatnika EBITDA,
- tak aby nie było wątpliwości, że wyłączona z kosztów będzie kwota 3 mln zł lub 30 proc. EBITDA – w zależności od tego, która jest wyższa.
Dodatkowo przepisy dotyczące kosztów finansowania dłużnego nie będą stosowane:
- gdy finansującym jest bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa mająca siedzibę w państwie UE lub w państwie należącym do EOG;
- w przypadku finansowania dłużnego udzielonego na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych z podatnikiem.
Podatek od przychodów z budynków
Podatnik będący współwłaścicielem lub właścicielem budynku położonego na terytorium Polski, który został oddany w całości albo w części do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jest zobowiązany do zapłaty tzw. podatku od przychodów z budynków. Podatek wynosi 0,35% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc. Kwotę zapłaconego podatku można odliczyć od zaliczki na podatek dochodowy. W przypadku nieodliczenia podatku, podatek podlega zwrotowi na wniosek podatnika.
Projekt zakłada uproszczenie procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków. W przypadku braku wątpliwości co do wysokości kwoty zwrotu, nie będzie już konieczności wydawania decyzji o zwrocie.
Ceny transferowe
Przepisy ustawy o CIT nakładają na podatników i spółki niebędące osobami prawnymi obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, jeżeli dokonują transakcji kontrolowanej bądź innej niż kontrolowana z podmiotem:
- mającym rezydencję w raju podatkowym (bezpośrednia transakcja rajowa), lub
- gdy rzeczywistym właścicielem należności wynikającej z dokonywanej transakcji jest podmiot mający siedzibę w raju podatkowym (pośrednia transakcja rajowa).
Obowiązek sporządzenia dokumentacji powstaje po przekroczeniu tzw. progów istotności.
Projekt zakłada podwyższenie progów istotności do poziomu:
- 200 tys. zł dla bezpośrednich transakcji rajowych,
- 2,5 mln zł dla pośrednich transakcji rajowych (w przypadku transakcji towarowych i finansowych) i 500 tys. zł dla pozostałych pośrednich transakcji rajowych.
Proponowane zmiany obejmują również przepisy o domniemaniu rezydencji rzeczywistego właściciela w raju podatkowym. Domniemanie nie będzie miało zastosowania w sytuacji gdy podmiot otrzymujący należność wynikającą z transakcji kontrolowanej lub innej niż kontrolowana:
- nie dokonuje w roku podatkowym lub obrotowym związanych z otrzymaną należnością rozliczeń z podmiotem rajowym lub
- nie jest powiązany z podmiotem rajowym.
Dodatkowo proponuje się, że podmioty, które są zobligowane do sporządzenia informacji o cenach transferowych, nie będą już musiały składać informacji o umowach z nierezydentami (ORD-U).
Spółki holdingowe
Od 2022 r. obowiązuje w Polsce nowa instytucja spółek holdingowych. Przepisy umożliwiają polskim spółkom holdingowym, posiadającym zarówno krajowe jak i zagraniczne spółki zależne, skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dywidend i zysków ze zbycia udziałów i akcji.
Projekt zmian zakłada
- rozszerzenie katalogu form prawnych, w których może działać spółka holdingowa, o prostą spółkę akcyjną.
- całkowite zwolnienie z podatku dochodowego przychodów z dywidend otrzymanych przez holdingowe od spółek zależnych. (Obecnie zwolnieniu podlega 95% dywidend.)
Inne zmiany
Oprócz wskazanych wyżej zmian, projekt przewiduje także uproszczenie przepisów dotyczących ulgi na złe długi poprzez likwidację obowiązku wykazywania w zeznaniu podatkowym wierzytelności i długów, które mają wpływ na podstawę opodatkowania. Zmiany obejmą także przepisy dotyczące estońskiego CIT, podatkowych grup kapitałowych, zagranicznych jednostek kontrolowanych, podatku od przerzuconych dochodów oraz podatku u źródła.
W uzasadnieniu wskazano, że projektowana ustawa ma na celu udoskonalenie przepisów dotyczących opodatkowania dochodów osób prawnych w sposób, który uczyni je prostszymi, bardziej przejrzystymi i jednocześnie zapewni ich większą efektywność z punktu widzenia ich stosowania i celu, jakiemu mają służyć. Czy tak się stanie, będziemy mogli ocenić dopiero po uchwaleniu przepisów w finalnym kształcie.
Maria Wośkowiak, Tax Knowledge Administrator, Rödl & Partner Polska