Czym są rezerwy dewizowe NBP?
Rezerwy dewizowe Narodowego Banku Polskiego są to łatwo rozporządzalne, płynne aktywa zagraniczne. Obejmują one rezerwy walutowe, czyli aktywa w walutach obcych, głównie w formie papierów wartościowych, lokat i gotówki, oraz złoto.
Rolą rezerw walutowych jest przede wszystkim podniesienie wiarygodności finansowej kraju, przekładające się na niższe koszty finansowania na światowych rynkach, niższą zmienność kursu złotego, a także niższe ryzyko nagłego odpływu kapitału. Rezerwy dewizowe mogą być również wykorzystane do wsparcia stabilności sektora bankowego lub rynków finansowych.
Wysokość rezerw dewizowych NBP w 2022 roku
Na koniec lipca 2022 r. oficjalne aktywa rezerwowe NBP wynosiły 154,1 mld euro, a w przeliczeniu na dolary amerykańskie 157,6 mld dolarów.
Z danych banku centralnego wynika, że stan aktywów rezerwowych wyrażony w euro na koniec lipca 2022 r. był wyższy o 6,4 mld euro niż na koniec czerwca 2022 r. Z kolei stan aktywów rezerwowych wyrażony w dolarach wzrósł o 3,3 mld dolarów.
Obecna wielkość rezerw dewizowych NBP, odpowiadająca blisko 26 proc. PKB Polski zapewnia zachowanie właściwego poziomu powszechnie stosowanych wskaźników adekwatności rezerw, odzwierciedlających przede wszystkim potencjalne potrzeby bilansu płatniczego w sytuacjach kryzysowych.
Struktura walutowa i zarządzanie rezerwami dewizowymi przez NBP
Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 i art. 52 ust 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, NBP realizuje funkcje centralnej bankowej instytucji dewizowej, do zadań której należy prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi.
Rola ta polega na gromadzeniu rezerw dewizowych, zarządzaniu nimi, a także podejmowaniu czynności, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa obrotu dewizowego i płynności płatniczej kraju.
Z uwagi na nadrzędny cel, jakim jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa finansowego kraju, NBP przywiązuje największą wagę do zachowania płynności i bezpieczeństwa posiadanych aktywów, a dopiero w dalszej kolejności - do podwyższenia ich dochodowości w długim okresie.
W związku z powyższym, dominujący udział w strukturze walutowej rezerw NBP mają USD i EUR (aż 61% rezerw). Są to waluty o najwyższej płynności i najszerszych możliwościach inwestycyjnych, jakie zapewniają rynki amerykańskich, niemieckich i francuskich rządowych papierów wartościowych, przy relatywnie niskim ryzyku kredytowym.
Ponadto struktura walutowa rezerw NBP obejmuje: 12% GBP, 10% CAD, 8% AUD, 6% NOK i 3% NZD, a zatem jest dość silnie zdywersyfikowana. Dywersyfikacja walutowa pozwala na ograniczenie ryzyka rynkowego, czyli zmienności kursów walutowych, a równocześnie oddziałuje w kierunku podwyższenia dochodowości rezerw.
Zdywersyfikowana jest również struktura inwestycyjna rezerw NBP. Wprawdzie dominującą część rezerw (około 80%) stanowią rządowe papiery wartościowe, charakteryzujące się najwyższym stopniem bezpieczeństwa i płynności, NBP inwestuje również w pozarządowe papiery wartościowe, w tym przede wszystkim emitowane przez instytucje powiązane z sektorem rządowym oraz instytucje ponadnarodowe.
Niewielką część rezerw stanowią krótkoterminowe lokaty zawierane z bankami o wysokiej wiarygodności kredytowej. NBP wykorzystuje również kontrakty futures na obligacje rządowe oraz na główne indeksy akcyjne na rynkach amerykańskim, strefy euro i brytyjskim.
NBP lokuje rezerwy dewizowe również w instrumentach finansowych służących realizacji celów zrównoważonego rozwoju (sustainable investment), w tym zwłaszcza zielonych obligacjach (green bonds).
Ile złota ma NBP?
Istotny element rezerw dewizowych stanowi złoto. Złoto oferuje wyjątkowe walory inwestycyjne - przede wszystkim posiada status safe haven, który sprawia, że jego wartość zazwyczaj rośnie w warunkach podwyższonego ryzyka kryzysów finansowych, czy też geopolitycznych. Ponadto charakteryzuje się niskim poziomem korelacji z innymi klasami aktywów i walutami rezerwowymi. Cechy te sprawiają, że złoto bardzo dobrze wpisuje się w ostrożnościową funkcję utrzymywania rezerw walutowych i gromadzenia kapitału w długiej perspektywie.
Według stanu na koniec lipca 2022 r. NBP posiada 228,7 ton złota, co stanowi ponad 8% aktywów rezerwowych. „Strategia zarządzania rezerwami dewizowymi” zakłada dalsze zwiększanie zasobu złota, a skala i tempo tego procesu będą zależały od zmian poziomu rezerw dewizowych i uwarunkowań rynkowych.
Źródło informacji: Serwis Samorządowy PAP