4 maja 2023 r. TSUE orzekł w sprawie korekty podatku naliczonego w związku z nabyciem towarów w przypadku, gdy towary te nie będą wykorzystane w działalności gospodarczej zaś zostaną zniszczone bądź sprzedane w celach utylizacji (C-127/22).
Orzeczenie TSUE: Czego dotyczyła sprawa?
Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczyło Spółki zlokalizowanej w Bułgarii prowadzącej działalność w dziedzinie telekomunikacji. Spółka na potrzeby działalności kupowała zróżnicowane towary inwestycyjne oraz narzędzia telekomunikacyjne, w tym telefony komórkowe w celu dalszej odsprzedaży. Przedsiębiorstwo odliczało naliczany podatek dochodowy od tych dóbr. Część z tych towarów została wyksięgowana przez spółkę jako niezdatna do dalszego użytkowania z powodu ich zużycia. Towary te sprzedawane były jako odpady kolejnym przedsiębiorstwom, również będącym podatnikami VAT lub przeznaczane do utylizacji. Według bułgarskiego fiskusa spółka powinna dokonywać korekty odliczenia VAT od tych dóbr.
Odliczenie VAT: Stanowisko TSUE
Zgodnie z rt.. 185 ust. 1 Dyrektywy VAT, obowiązek korekty odliczenia VAT naliczonego powstaje w przypadkach, w których zmiana czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty tego odliczenia nastąpiła po złożeniu deklaracji VAT. W drodze odstępstwa od tej reguły korekta nie jest dokonywana między innymi w przypadku należycie udokumentowanego bądź potwierdzonego zniszczenia towarów.
Powołując się na wyżej wspomniane przepisy TSUE uznał, iż wycofanie towaru, który według podatnika nie spełnia funkcji użytkowania w ramach jego działalności gospodarczej oraz jego opodatkowana sprzedaż nie stanowi zmiany czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia. Mając na uwadze, że dobra zostały sprzedane przez podatnika w ramach transakcji podlegających VAT oraz wykorzystane w ramach opodatkowanej działalności, Spółka zachowa prawo do odliczenia podatku od tych towarów.
Warto nadmienić, że w zakresie towarów, które zostały przez spółkę zniszczone, Trybunał nie stwierdził potrzeby dokonywania korekty naliczonego podatku. Taka sytuacja w rozumieniu przywołanej dyrektywy stanowi zniszczenie niezależnie od jej charakteru. Nie powstanie obowiązek dokonania korekty w przypadku gdy zniszczenie jest prawidłowo udokumentowane bądź uzasadnione, zaś towar utracił jakąkolwiek użyteczność w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Właściwie udowodniona utylizacja dóbr winna być traktowana na równi z jego zniszczeniem, o ile wiąże się z nieodwracanym zniknięciem tego dobra.
TSUE zgodził się również z szerokim zakresem czynności powiązanych stricte z procesem wycofania towarów, które pomimo, że stanowią zmianę czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia, nie powodują konieczności dokonania korekt odliczenia VAT naliczonego.
Kiedy powstanie konieczność dokonania korekty VAT odliczonego?
Warto wspomnieć o wyroku TSUE z 6 października 2022 r. (C-293/21), który dotyczy obowiązku dokonania korekty odliczenia podatku VAT od zakupionych dóbr inwestycyjnych w sytuacji, gdy te dobra nie zostały wykorzystane w działalności gospodarczej ze względu na likwidację podatnika. TSUE stwierdził, że brak wykorzystania tych dóbr inwestycyjnych, mimo, że wynikał z trudnej sytuacji przedsiębiorstwa i ostatecznej decyzji o likwidacji, był konsekwencją działania podatnika. W takim przypadku konieczne jest dokonanie korekty odliczonego podatku VAT od tych towarów. W praktyce występują więc sytuacje, w których brak wykorzystania zakupionych towarów w działalności gospodarczej może wymagać korekty odliczenia VAT. W ocenie TSUE bułgarskie organy podatkowe zinterpretowały jednak przepisy dyrektywy zbyt szeroko.
Autor: Dominika Markowska, Radca Prawny, Doradca Podatkowy ID Advisory