Rada Ministrów przyjęła 19 grudnia 2023 r. projekt ustawy budżetowej na 2024 rok. Jakie założenia dot. dochodów, wydatków, inflacji, PKB, bezrobocia i podwyżek dla sfery budżetowej przyjmuje ten projekt?
- Projekt ustawy budżetowej na 2024 rok
- Jakie PKB, inflacja, bezrobocie, inwestycje w 2024 roku?
- Podwyżki dla budżetówki, 800 plus, 13. i 14 emerytura i inne ważniejsze wydatki budżetowe
- Stawki VAT
- Dług sektora finansów publicznych
Projekt ustawy budżetowej na 2024 rok
Projekt ustawy budżetowej na 2024 rok zakłada:
- prognozę dochodów budżetu państwa w kwocie ok. 682 mld zł,
- limit wydatków budżetu państwa na poziomie ok. 866 mld zł,
- deficyt budżetu państwa w wysokości nie większej niż 184 mld zł,
- deficyt sektora finansów publicznych (według metodologii UE) na poziomie 5,1 % PKB,
- dług sektora instytucji rządowych i samorządowych według definicji UE na poziomie 54,2 % PKB.
Jak wskazują autorzy projektu, jest to poziom powyżej wartości referencyjnej dla nominalnego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych, która została określona w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej na poziomie 3% PKB. W związku z tym, projekt zakłada wysiłek strukturalny o wartości 0,5% PKB, wymagany przez reguły UE w przypadku przekroczenia przez deficyt progu 3% PKB.
Projekt ten jest także zgodny z krajowymi regułami fiskalnymi, w szczególności ze stabilizującą regułą wydatkową, wyznaczającą maksymalny limit wydatków dla niemal całości sektora instytucji rządowych i samorządowych.
Jakie PKB, inflacja, bezrobocie, inwestycje w 2024 roku?
Prognozy Ministerstwa Finansów wskazują, że w 2024 r. nastąpi poprawa dynamiki aktywności gospodarczej w Polsce – wzrost PKB przyspieszy do 3,0%, po jego pogorszeniu w bieżącym roku.
Wpływ na wzrost dynamiki PKB w 2024 r. będzie miało zwiększenie konsumpcji prywatnej oraz wzrost inwestycji.
Projekt ustawy budżetowej zakłada spadek inflacji w 2024 roku do 6,6% w przyszłym roku (średniorocznie). Jednym z głównych czynników dla kształtowania się inflacji w 2024 r. będą zmiany cen żywności i surowców energetycznych na rynkach światowych.
W kolejnych latach oczekiwany jest dalszy spadek inflacji do 4,1% w 2025 roku oraz 3,1% w 2026 roku.
Projekt zakłada, że nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2024 r. wyniesie 9,8% (ok. 3 pkt proc. powyżej prognozowanej inflacji), m.in. w efekcie stosunkowo wysokiego wzrostu płacy minimalnej.
W przyszłym roku, ze względu na poprawę tempa wzrostu gospodarczego, zwiększy się popyt na pracę. W efekcie przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej wzrośnie o 1,2%. Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec 2024 roku ma wynieść 5,2%.
Planowany wyraźny wzrost wydatków na obronność oraz rozpoczęcie realizacji projektów z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) wpłyną na wzrost inwestycji w najbliższych latach. Projekt zakłada, że inwestycje ogółem zwiększą się w 2024 r. o 4,4%.
Podwyżki dla budżetówki, 800 plus, 13. i 14 emerytura i inne ważniejsze wydatki budżetowe
W 2024 r. rząd przeznaczy środki m.in. na:
- wzrost średnich wynagrodzeń nauczycieli o 30 proc. a w przypadku nauczycieli początkujących o 33 proc.,
- zwiększenie o 2,3 mld zł dotacji przedszkolnej dla samorządów na sfinansowanie podwyżek dla nauczycieli w przedszkolach, finansowanych dotychczas ze środków własnych JST,
- wzrost wynagrodzeń nauczycieli akademickich o 30 proc.,
- wzrost wynagrodzeń i uposażeń, w tym kwot bazowych, o 20 proc. dla wszystkich pracowników państwowej sfery budżetowej oraz żołnierzy i funkcjonariuszy (z wyłączeniem osób, które zajmują kierownicze stanowiska państwowe),
- realizację programu „Aktywny rodzic”, czyli finansowego wsparcia kobiet, które wracają na rynek pracy po urodzeniu dziecka,
- finansowanie procedury in vitro z budżetu państwa (500 mln zł),
- finansowanie telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży,
- odblokowanie wypłaty ponad 3,2 mld zł części rozwojowej subwencji ogólnej dla samorządów.
Projekt zabezpiecza środki na kontynuację programów społeczno-gospodarczych, m.in.:
- realizację programu „Rodzina 800+” – od 1 stycznia 2024 r. wysokość świadczenia na dzieci wzrośnie do 800 zł;
- realizację rodzinnego kapitału opiekuńczego,
- waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2024 r.,
- wypłatę tzw. 13. i 14. emerytury w 2024 r.
Stawki VAT
Projekt ustawy budżetowej zakłada również utrzymanie obniżonych stawek VAT:
0 proc. dla żywności oraz 0 proc. dla określonych produktów leczniczych (do 31 marca 2024 r.)
8 proc. dla określonych towarów wykorzystywanych w produkcji rolnej (w 2024 r.).
Dług sektora finansów publicznych
Aktualizacja Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2024-2027 przewiduje:
- na koniec 2023 r. relacja państwowego długu publicznego do PKB obniży się do 39,1 proc., a następnie wzrośnie do 42,5 proc. w 2024 r., pozostając bezpiecznie poniżej progu ostrożnościowego 55 proc., który jest określony w ustawie o finansach publicznych,
- relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (wg definicji UE) do PKB utrzyma się na poziomie 49,3 proc. w 2023 r., a następnie wzrośnie do 54,2 proc. w 2024 r. Oznacza to, że wartość referencyjna relacji długu do PKB na poziomie 60 proc., zawarta w traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, nie zostanie przekroczona.
Strategia zakłada utrzymanie elastycznego podejścia do kształtowania struktury finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa pod względem wyboru rynku, waluty i instrumentów, w stopniu przyczyniającym się do minimalizacji kosztów obsługi długu i przy ograniczeniach, które wynikają z przyjętych poziomów ryzyka.
Głównym źródłem finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa pozostanie rynek krajowy.
Utrzymywana będzie średnia zapadalność krajowego długu Skarbu Państwa na poziomie zbliżonym do 4,5 roku, a całego długu co najmniej 5 lat, z uwzględnieniem możliwości przejściowych odchyleń, wynikających z uwarunkowań rynkowych lub budżetowych.
Przedłożony Radzie Ministrów projekt budżetu tworzyliśmy pod presją czasu. Przygotowaliśmy go w oparciu o scenariusz makroekonomiczny zawarty w projekcie ustawy budżetowej na rok 2024, który został przyjęty przez Radę Ministrów 28 września br. Założenia dotyczące wskaźników makroekonomicznych na rok budżetowy z ówczesnego projektu są bliskie aktualnemu konsensusowi rynkowemu oraz prognozom instytucji międzynarodowych. W najbliższym czasie podejmiemy również działania mające na celu zwiększenie transparentności finansów publicznych – powiedział minister finansów Andrzej Domański.
W przyjętej Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych utrzymujemy zadania związane z rozwojem rynku finansowego, tj. zapewnienie płynności, efektywności i przejrzystości rynku skarbowych papierów wartościowych oraz efektywne zarządzanie płynnością budżetu państwa – dodał minister Domański.