ZMIANA PRAWA
Sejm rozpoczął prace nad projektem nowelizacji ustawy o rachunkowości. Projekt autorstwa poprzedniego rządu znalazł się na liście dokumentów, które zostały przyjęte przez obecną Radę Ministrów i ponownie skierowane do Sejmu. Proponowane zmiany mają przede wszystkim na celu dostosowanie polskich przepisów do zmienionych dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady. Celem projektowanej ustawy jest również doprecyzowanie oraz dostosowanie obowiązujących przepisów do realiów gospodarczych. Sejmowa Komisja Finansów Publicznych powołała podkomisję, która rozpatrzy proponowane zmiany w ustawie.
Transakcje w walutach obcych
Jedną z najważniejszych zmian będzie ujednolicenie zasad przeliczania operacji wyrażonych w walutach obcych z przepisami prawa podatkowego. Księgowi będą przeliczać transakcje z zagranicznymi kontrahentami zarówno dla celów rachunkowych, jak i podatkowych według tych samych kursów walut. Po zmianach w księgach rachunkowych firmy będą ujmować operacje gospodarcze wyrażone w walutach obcych na dzień ich przeprowadzenia, jeżeli odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obrotu Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi pochodzących ze źródeł zagranicznych nie będą stanowić inaczej. Sprzedaż lub kupno walut oraz zapłata należności lub zobowiązań przeliczane będą po kursie faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji. Jeżeli przyjęcie takiego kursu nie będzie zasadne, zastosowanie znajdzie przeliczenie po kursie średnim ogłaszanym przez NBP z dnia poprzedniego.
Kwalifikacja inwestycji
Projekt zakłada również modyfikację definicji inwestycji. Obecnie za inwestycje uważane są aktywa, które zostały nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, ale nie są wykorzystywane gospodarczo. Krytykowane słowo nabyte, często rozumiane jako zakup, ma zostać zastąpione słowem posiadane, dzięki czemu nie będzie wątpliwości, że pojęcie inwestycje obejmuje wszystkie składniki, które nie są wykorzystywane na cele działalności gospodarczej firmy, niezależnie od sposobu ich nabycia (np. zakup, darowizna, przejęcie w formie aportu). Proponowane zmiany spowodują jednocześnie uściślenie kryterium zaliczania aktywów do inwestycji poprzez uwzględnienie specyfiki inwestycji w nieruchomości. Zaproponowano, że o zakwalifikowaniu nieruchomości do inwestycji będzie decydować aktualny sposób jej wykorzystania, a nie cel jej nabycia.
Certyfikat po egzaminie
Projektowane przepisy zakładają również określenie warunków prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na usługowym prowadzeniu ksiąg rachunkowych. W tym celu do ustawy zostanie wprowadzony nowy rozdział 8a zawierający regulacje dotyczące prowadzenia tej działalności spoza dotychczasowego zakresu przedmiotowego ustawy o rachunkowości.
Zgodnie z projektem działalność gospodarczą polegającą na usługowym prowadzeniu ksiąg rachunkowych będą mogli nadal wykonywać certyfikowani księgowi, biegli rewidenci oraz doradcy podatkowi wpisani do odpowiednich rejestrów. W przypadku księgowych certyfikat poświadczający kwalifikacje do świadczenia takiej usługi będzie można uzyskać wyłącznie w drodze egzaminu. Zgodnie z przepisem przejściowym o certyfikat na dotychczasowych zasadach, czyli bez zdawania egzaminu, będzie można się ubiegać do końca 2009 r.
Inne zaproponowane w projekcie zmiany dotyczą m.in. doprecyzowania zasad otwierania i zamykania ksiąg rachunkowych w sytuacjach szczególnych. Chodzi tu o takie przypadki, jak: upadłość z możliwością zawarcia układu, podział przez wydzielenie. Ponadto uporządkowano przepisy związane z konsolidacją grup kapitałowych.
Informacje w sprawozdaniu
Projekt ustawy zawiera także przepisy mające na celu dostosowanie polskich regulacji do przepisów prawa wspólnotowego. Nowelizacja wprowadza zasadę, zgodnie z którą członkowie organów spółek będą ponosili odpowiedzialność za sporządzenie i publikację sprawozdań z działalności zgodnie z wymogami ustawy oraz solidarnej odpowiedzialności za szkody wynikające z naruszenia tych obowiązków. Nowelizacja jednocześnie definiuje pojęcie członka organu jednostki oraz doprecyzowuje pojęcie kierownika jednostki.
Proponowane zmiany przewidują również wprowadzenie obowiązku wykazania w sprawozdaniu finansowym transakcji z podmiotami powiązanymi wraz z ich kwotami oraz informacji o charakterze tych powiązań, jeśli nie zostały przeprowadzone na warunkach rynkowych. Dodatkowo konieczne będzie także ujawnienie charakteru oraz celu gospodarczego zawartych umów, które nie zostały uwzględnione w bilansie, a ich charakter i cel mogą mieć znaczny wpływ na sytuację majątkową, finansową i wynik finansowy spółki. Sprawozdanie finansowe ma zostać także uzupełnione o informacje o wynagrodzeniu biegłego rewidenta lub firmy audytorskiej za świadczone za rok obrotowy usługi w zakresie obowiązkowego badania rocznego sprawozdania finansowego, inne usługi poświadczające, usługi doradztwa podatkowego oraz pozostałe usługi.
Projekt poselski
Gotowy też jest projekt zmian w ustawie o rachunkowości, który ma zostać wniesiony do Sejmu przez klub Platformy Obywatelskiej. Projekt zakłada zwiększenie progu przychodu, po przekroczeniu którego firmy zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych z obecnych 800 tys. euro do 1,2 mln euro. Zgodnie z założeniami projektu firmy, które od 1 stycznia 2008 r. rozpoczęły prowadzenie ksiąg rachunkowych w związku z osiągnięciem w 2007 roku przychodów w wysokości 800 tys. euro, będą mogły prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów od pierwszego dnia miesiąca, następującego po miesiącu, w którym wejdzie w życie nowelizacja podwyższająca próg przychodów do 1,2 mln euro.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Rządowy projekt zmian o rachunkowości
MAGDALENA MAJKOWSKA
magdalena.majkowska@infor.pl