Od 1 stycznia 2025 roku przedsiębiorcy mogą skorzystać z nowej metody rozliczeń, jaką jest PIT kasowy. Do polskiego porządku prawnego wprowadziła go Ustawa z dnia 27 września 2024 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z tymi przepisami zapłata podatku dochodowego może zostać odroczona nawet na 2 lata. Czy metoda kasowa uchroni firmy przed utratą płynności finansowej i stanie się skutecznym narzędziem do walki z zatorami płatniczymi?
- Na czym polega PIT kasowy?
- Kto może skorzystać z PIT-u kasowego
- Warunki przejścia na PIT kasowy
- Obowiązki związane z metodą kasową
- PIT kasowy a koszty
- Wady i zalety PIT-u kasowego
Na czym polega PIT kasowy?
PIT kasowy to forma rozliczeń podatku, która uzależnia powstanie obowiązku podatkowego od faktycznej zapłaty należności przez kontrahenta. Datą wiążącą przedsiębiorcę będzie więc dzień, w którym otrzyma należną kwotę. Do tej pory w powszechnie stosowanej metodzie memoriałowej liczyła się data wystawienia faktury i nie miało znaczenia to, czy opłata została rzeczywiście uregulowana.
Założeniem ustawodawcy jest ochrona małych firm przed negatywnymi konsekwencjami tradycyjnych rozliczeń. Często bowiem dochodziło do sytuacji, kiedy przedsiębiorcy płacili podatki za przychody, których w rzeczywistości jeszcze nie otrzymali.
Kto może skorzystać z PIT-u kasowego
Ustawodawca mocno ograniczył dostęp do nowej formy rozliczeń. Z wprowadzonych rozwiązań skorzystają jedynie przedsiębiorcy, których przychód za poprzedni rok podatkowy nie przekroczył 1 mln zł. PIT kasowy będzie również dostępny dla nowopowstałych firm.
Ważna jest także forma prawna prowadzonej działalności. Metodę kasową wybiorą firmy prowadzone w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, nawet jeśli zatrudniają pracowników. Jednocześnie ustawodawca wykluczył z tego grona wspólników spółek jawnych, komandytowych i cywilnych.
Z PIT-u kasowego skorzystają podatnicy, którzy opłacają podatek dochodowy według:
- skali podatkowej,
- IP BOX,
- podatku liniowego,
- ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Oznacza to, że przedsiębiorcy prowadzący pełną księgowość nie będą uprawnieni do skorzystania z metody kasowej.
Warunki przejścia na PIT kasowy
Wybór PIT-u kasowego jest dobrowolny i odbywa się na podstawie oświadczenia o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów. Przedsiębiorcy składają je w Urzędzie Skarbowym. Pismo powinno trafić tam najpóźniej do 20 lutego. W przypadku nowopowstałych firm, termin mija 20 dnia w kolejnym miesiącu od rejestracji działalności. Firmy założone w grudniu mają czas do końca roku podatkowego.
W sytuacji, gdy przekroczony zostanie limit przychodów w danym roku, utrata prawa do stosowania kasowego PIT-u nastąpi dopiero od kolejnego roku.
Obowiązki związane z metodą kasową
Wielu przedsiębiorców dostrzega wyłącznie korzyści związane ze stosowaniem metody kasowej, bagatelizując wynikające z niej obowiązki. Jednym z nich jest konieczność prowadzenia dodatkowej ewidencji dokumentującej przychody rozliczane metodą kasową. Zestawienie będzie zawierało: datę wystawienia faktury, jej numer, kwotę należności oraz datę jej uregulowania. Jak podkreśla Arkadiusz Kacperek, Lider zespołu księgowego w CashDirector S.A.:
- PIT kasowy zmusi przedsiębiorców do stałego monitorowania wpływów i łączenia ich z fakturami. W CashDirector jestesmy w stanie uprościć to zadanie. Nasz system księgowy jest zintegrowany z systemem transakcyjnym banku, dlatego klient nie będzie musiał przesyłać nam płatności dokonanych z firmowego konta. Dzięki temu przejmiemy obowiązek łączenia płatności z fakturami, a zaangażowanie klienta będzie zmniejszone do minimum.
Z metodą kasową wiąże się jeszcze jeden obowiązek. Prowadzący rozliczenia w tej formie muszą uważać na ważne terminy. Po upływie 2 lat od wystawienia faktury trzeba rozliczyć należny podatek. Przedsiębiorcy powinni go uregulować, nawet jeżeli nie otrzymają zapłaty od kontrahentów.
PIT kasowy a koszty
Kasowy PIT nie dotyczy wyłącznie przychodów, ale również kosztów. Oznacza to, że dopóki przedsiębiorca nie opłaci faktury zakupowej, nie będzie mógł ująć jej w kosztach.
Warto podkreślić, że wybór tej metody nie ma wpływu na drugą stronę transakcji, dlatego możliwa jest sytuacja, w której w wyniku tego samego zdarzenia sprzedawca skorzysta z rozliczenia kasowego, a nabywca z metody memoriałowej. Pierwszy wyliczy zaliczkę na podatek w momencie otrzymania zapłaty, z kolei kupujący zastosuje standardowe rozliczenie i zaksięguje swoje koszty zgodnie z datą otrzymanej faktury.
Wady i zalety PIT-u kasowego
Przedsiębiorcy, którzy mają problemy z płynnością finansową, mogą ją poprawić dzięki możliwościom, jakie da im PIT kasowy. Rozliczanie tylko faktycznie otrzymanych przychodów to szansa dla takich branż jak np. budownictwo czy konsulting oraz dla podmiotów współpracujących z dużymi kontrahentami.
Nowe przepisy to także okazja na poprawę kondycji i utrzymanie się na rynku firm o niskich przychodach, borykających się z nieterminowymi płatnościami. Zmniejszy się również ryzyko podatkowe związane z koniecznością zapłaty podatku “z góry”.
Pomimo tak licznych zalet, PIT kasowy ma także słabe strony. Za jego największe wady eksperci uznają potrzebę skrupulatnej ewidencji, ograniczenie uprawnionych do podatników o mniejszych przychodach oraz możliwość odliczenia kosztów dopiero po ich opłaceniu. Zdaniem Arkadiusza Kacperka: - Metoda kasowa może się sprawdzić u tych przedsiębiorców, którzy są dobrze zorganizowani, a skala ich działalności jest mała lub średnia. Przedsiębiorcy wystawiający dużą liczbę faktur mogą napotkać problemy z ich prawidłową ewidencją, dlatego decyzję o przejściu na PIT kasowy warto skonsultować ze swoim księgowym prowadzącym. Podpowie on, czy ta forma jest dla klienta korzystna, czy lepiej pozostać przy metodzie memoriałowej i wspierać się innymi rozwiązaniami, takimi jak np. ulga na złe długi.
PIT kasowy może być dobrym rozwiązaniem problemów małych firm, szczególnie w zakresie płynności finansowej. Przyszły rok pokaże, na ile przedsiębiorcy zdecydują się na korzystanie z tej metody i w jakim stopniu spełni ona ich oczekiwania. O jej skuteczności przekonamy się na podstawie doświadczeń tych firm, które już w 2025 roku wdrożą PIT kasowy w swoich rozliczeniach.