Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
MARCIN PIELASZEK
biegły rewident, doktor, adiunkt w Katedrze Rachunkowości Menedżerskiej SGH
W polskim prawie po raz pierwszy pojawia się ono dopiero w przyjętym niedawno krajowym standardzie Leasing dzierżawa najem. Na czym polega leasing zwrotny?
- Leasing zwrotny jest szczególną formą leasingu, która polega na sprzedaży będącego własnością przedsiębiorstwa składnika aktywów przyszłemu leasingodawcy, a następnie zawarcie z tym leasingodawcą umowy leasingu tego samego składnika aktywów. W rezultacie następuje zmiana właściciela przedmiotu, a korzystającym pozostaje cały czas leasingobiorca-sprzedawca. Leasing zwrotny jest więc bardzo interesującą formą finansowania działalności przedsiębiorstw. Pozwala na pozyskanie (uwolnienie) znaczących środków pieniężnych wynikających z transakcji sprzedaży, a jednocześnie aktywa są cały czas użytkowane przez pierwotnego właściciela.
Jaka jest różnica w ewidencji leasingu zwrotnego w stosunku do standardowej umowy leasingu?
- Wpływ leasingu zwrotnego na ewidencje księgową zależy od rodzaju leasingu. Jeżeli leasing zwrotny jest leasingiem finansowym, to do transakcji sprzedaży doszło jedynie z prawnego punktu widzenia. Oznacza to, że ujmując w księgach rachunkowych finansowy leasing zwrotny, należy różnicę pomiędzy ceną sprzedaży a wartością księgową rozliczać w czasie (tak żeby nie wykazać wyniku na transakcji). Różnica ta powinna zostać ujęta jako rozliczenia międzyokresowe a następnie stopniowo korygować koszty amortyzacji.
Jeżeli leasing zwrotny jest leasingiem operacyjnym, mamy do czynienia z transakcją sprzedaży zarówno z prawnego, jak i ekonomicznego punktu widzenia. W takim wypadku leasing zwrotny powinien zostać ujęty przez leasingobiorcę jak normalna transakcja sprzedaży, na której wynik będzie równy różnicy pomiędzy ceną sprzedaży a dotychczasową wartością księgową.
Czy brak ujęcia umowy leasingu zwrotnego wpływa na sprawozdanie finansowe?
- W zasadzie nie jest możliwy brak ujęcia leasingu zwrotnego. Z transakcją tą związane jest przekazanie środków pieniężnych przez leasingodawcę na rzecz leasingobiorcy. Trudno wyobrazić sobie firmę, która nie księguje wpływów środków pieniężnych. Możliwe jest natomiast błędne zaksięgowanie umowy leasingu zwrotnego finansowego jako zwykłej transakcji sprzedaży. W takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia u leasingobiorcy z zaniżeniem aktywów i zobowiązań oraz błędnym ujęciem wyniku na sprzedaży, do której z ekonomicznego punktu widzenia nie doszło.
Rozmawiała AGNIESZKA POKOJSKA