Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej w obecnym brzmieniu nakazuje dokonywanie płatności między przedsiębiorcami - powyżej 15 tys. euro - za pośrednictwem rachunku bankowego. Za łamanie tego nakazu nie grozi jednak żadna kara.
Ministerstwo Finansów zauważyło, że w rzeczywistym obrocie gospodarczym, m.in. ze względu na bezpieczeństwo transakcji, płatności zbliżone do 15 tys. euro są najczęściej dokonywane bezgotówkowo. "Tym samym np. faktury gotówkowe opiewające na kilkadziesiąt tysięcy złotych mogą być w praktyce dokumentem dotyczącym transakcji, która nie miała miejsca" - oceniło MF w uzasadnieniu do projektu.
Dlatego resort zaproponował, by nakaz z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej powiązać z rozliczeniami podatkowymi. Płatności dokonane z jego naruszeniem nie podlegałyby zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.
Przewodnik po zmianach przepisów 2015/2016 dla firm
Równocześnie zaproponowano zmianę limitu płatności gotówkowej - z 15 tys. euro na 15 tys. zł - którego przekroczenie wiązałoby się z konsekwencjami podatkowymi.
"Obniżenie obecnie obowiązującego limitu będzie miało pozytywny wpływ na zwiększenie transparentności dokonywanych transakcji, wzrost uczciwej konkurencji między przedsiębiorcami, zmniejszanie szarej strefy i w konsekwencji przyczyni się to do zwiększenia dochodów budżetu państwa" - napisano w uzasadnieniu do projektu.
"Zmniejszenie tego limitu wraz z określeniem skutków w podatkach dochodowych dla działania niezgodnego z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej powinno sprawić, że znacząco większa część transakcji pomiędzy podmiotami gospodarczymi będzie rejestrowana na rachunkach płatniczych" - dodano.
Według resortu finansów powinno to pozytywnie wpłynąć nie tylko na ograniczanie szarej strefy w gospodarce, ale również na pełne realizowanie obowiązków podatkowych przedsiębiorców. Efektem zmian powinno być także ograniczenie fikcyjnych transakcji.
Zmiana miałaby wejść w życie 1 stycznia 2017 r.
Czy Jednolity Plik Kontrolny pozwoli dokładniej skontrolować podatnika?
Projekt przewiduje przepisy przejściowe. Zgodnie z nimi nowe regulacje miałyby zastosowanie do płatności dokonywanych po 31 grudnia 2016 r., z tym, że zasada ta nie miałaby zastosowania do płatności wynikających z transakcji zawartych przed 1 stycznia 2017 r., jeżeli wartość transakcji nie przekraczałaby dotychczasowego limitu 15 tys. euro. Poza tym nowych zasad związanych z korektą nie stosowałoby się do płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem wejście w życie niniejszej ustawy.
Zgodnie z danymi resortu finansów już w 16 krajach Unii Europejskiej (oraz innych rozwiniętych gospodarczo i infrastrukturalnie krajach świata) wprowadzony został obowiązek rozliczania transakcji dokonywanych między firmami w formie bezgotówkowej. Regulacje obniżające maksymalne progi kwotowe dla dokonywania płatności gotówkowych wprowadziła np. Francja (3 tys. euro), Portugalia (1 tys. euro), Węgry (5 tys. euro), Hiszpania (2,5 tys. euro), Bułgaria (5 tys. euro), Grecja (1 tys. euro).
"Działanie to jest związane zarówno ze zwalczaniem zjawiska unikania opodatkowania (tzw. tax avoidance) oraz ukrywania przychodów pochodzących z działalności gospodarczej (tzw. tax evasion), jak i przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu" - napisano w uzasadnieniu.
Ministerstwo Finansów podkreślało w informacji dla PAP po opublikowaniu projektu w styczniu br., że zmiana jest jednym z istotnych elementów uszczelniania systemu podatkowego. Według MF wysoki limit w wysokości 15 tys. euro jest nagminne wykorzystywany do wykonywania płatności gotówką. "Dlatego jego obniżenie będzie pełniło także istotną funkcję prewencyjną" - zaznaczono. (PAP)