Właściciele mieszkań bardzo często zapominają o konieczności złożenia informacji o nieruchomościach, a także o obowiązku płacenia tego podatku. Za niewywiązanie się z niego organy podatkowe mogą nałożyć bardzo surowe grzywny, nawet do 720 stawek dziennych (jedna stawka dzienna obecnie może wynieść od 37,5 zł do ponad 15 tys. zł) lub trzech lat pozbawienia wolności. Właściciele mieszkań we wspólnotach mieszkaniowych także błędnie uznają, że od części wspólnych nieruchomości podatek odprowadza wspólnota.
Obowiązek podatkowy
Andrzej Paczuski, doradca podatkowy KPT Doradcy Podatkowi, wyjaśnia, że zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.), obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości wynika z samego faktu posiadania nieruchomości.
Urszula Zarębska, doradca podatkowy i radca prawny Mazars & Guerard Audyt, dodaje, że właściciel lokalu mieszkalnego jest również podatnikiem podatku od nieruchomości od gruntu oraz tych części budynku, które stanowią współwłasność w zakresie odpowiadającym częściom ułamkowym wynikającym ze stosunku powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego do powierzchni użytkowej całego budynku.
Właściciel podatnikiem
Problem z zapłatą podatku od nieruchomości istnieje zwłaszcza we wspólnotach mieszkaniowych. Jak stwierdza Andrzej Paczuski, niejednokrotnie zdarza się, że właściciele mieszkań nie są świadomi przede wszystkim konieczności płacenia podatku od nieruchomości oraz złożenia stosownej informacji zgłaszającej nieruchomości do opodatkowania. Ekspert dodaje, że właściciele mieszkań we wspólnocie mieszkaniowej często są przeświadczeni, że to na wspólnocie mieszkaniowej ciąży obowiązek odprowadzania podatku od nieruchomości. Są przekonani, że wspólnota mieszkaniowa uwzględnia ten podatek w kwocie czynszu. Tak oczywiście nie jest. Jak wyjaśnia Urszula Zarębska, wyodrębnione lokale mieszkalne stanowią przedmiot odrębnej własności. Właścicielowi wyodrębnionego lokalu mieszkalnego przysługuje, poza prawem własności do lokalu mieszkalnego, udział w nieruchomości wspólnej, czyli w gruncie oraz częściach budynku i urządzeniach, które nie służą wyłącznie do użytku poszczególnych właścicieli lokali.
- Oznacza to, że każdy właściciel mieszkania ma określony udział ułamkowy lub procentowy we wspólnych częściach budynku i gruntu, na którym stoi budynek (takich jak: klatki schodowe, strychy, windy) - wyjaśnia nasza rozmówczyni.
Zatem wspólnota mieszkaniowa, czyli ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, nie ponosi odpowiedzialności za podatek od nieruchomości. Obowiązek podatkowy ciąży na właścicielach poszczególnych lokali mieszkalnych.
Andrzej Paczuski zwraca także uwagę, że bardzo często podatnicy utożsamiają wspólnotę mieszkaniową ze spółdzielnią mieszkaniową, na której ciąży obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości (jeśli jest właścicielem gruntu). Ekspert podkreśla, że wspólnota nie jest podmiotem zobligowanym do odprowadzania podatku od nieruchomości. A to dlatego, że nie jest posiadaczem, właścicielem poszczególnych lokali, lecz zarządcą nieruchomości.
- Z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika, że to na właścicielu mieszkania, a nie wspólnocie mieszkaniowej ciąży obowiązek uiszczania podatku od nieruchomości - stwierdza nasz rozmówca.
Termin zapłaty
Urszula Zarębska dodaje, że właściciele lokali mieszkalnych zobowiązani są złożyć w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego, tj. nabycia mieszkania czy ustanowienia odrębnej własności lokalu, informację według wzoru określanego przez radę gminy. Formularz zawiera dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania niezbędne do wymiaru i poboru podatku od nieruchomości. Informację należy złożyć organowi podatkowemu, którym jest wójt, burmistrz albo prezydent właściwy według miejsca położenia nieruchomości.
- Należy pamiętać, że w sprawach podatku od nieruchomości urząd skarbowy nie jest właściwym organem podatkowym - przypomina ekspert Mazars & Guerard Audyt.
Dodaje, że na podstawie wspomnianej informacji wójt (burmistrz, prezydent) ustala podatek od nieruchomości. Decyzja przesyłana jest listem poleconym do podatnika. Podatek za dany rok jest płatny w ratach w terminach: do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Bardzo surowe sankcje
Eksperci zwracają uwagę, że właściciele lokali mieszkalnych, którzy nie złożą informacji, narażeni są na konsekwencje: począwszy od obowiązku zapłaty odsetek od nieuiszczonego w terminie podatku w związku z niezłożeniem informacji, po odpowiedzialność karną na podstawie kodeksu karnego skarbowego.
Andrzej Paczuski przypomina, że uchylanie się od zapłaty podatku od nieruchomości może być uznane - w zależności od wagi czynu - za przestępstwo lub wykroczenie karne skarbowe. Kodeks karny skarbowy zakłada, że podatnik, który uchyla się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat trzech, albo obu tym karom łącznie.
- W praktyce jednak organ uprawniony do poboru podatku od nieruchomości wymierza stosunkowo niskie kary pieniężne - podsumowuje ekspert.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Obowiązki podatkowe właścicieli mieszkań
ŁUKASZ ZALEWSKI
lukasz.zalewski@infor.pl