Część przepisów znowelizowanej ustawy o rachunkowości wejdzie w życie od 1 stycznia 2009 r. Zmiany dotyczą m.in. ujmowania skutków przeszacowania wartości inwestycji.
Błędna praktyka
Michał Kołosowski, biegły rewident, członek zarządu Europejskiego Centrum Audytu, zwraca uwagę, że spółki na dzień bilansowy mogą wyceniać nieruchomości inwestycyjne zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1a ustawy o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.), czyli według ceny nabycia albo wartości godziwej. Dokonując wyceny według wartości godziwej spółka zobligowana jest do corocznej wyceny tej nieruchomości inwestycyjnej, tak aby odzwierciedlała ona rzeczywistą wartość godziwą. Brak wyraźnych wskazówek ustawowych w ujmowaniu różnicy powstałej na skutek takiej wyceny powoduje wątpliwości interpretacyjne.
- W praktyce stosowane jest często podejście analogiczne do wyceny długoterminowych aktywów finansowych, czyli wykazywania różnicy wartości w kapitale z aktualizacji wyceny - twierdzi nasz rozmówca.
Według eksperta sposób ten jest jednak błędny, ponieważ art. 28 ust. 1 pkt 1a ustawy o rachunkowości specjalnie wyłączył tę kategorię z pozostałych inwestycji. Oznacza to, że należy tu stosować inne podejście niż w przypadku pozostałych rodzajów inwestycji. Podejście to powinno być tożsame z kategorią najbliższą nieruchomościom inwestycyjnym, czyli rzeczowymi aktywami trwałymi. W tej ostatniej kategorii wszelkie zmiany wartości są prezentowane w pozostałych kosztach bądź przychodach operacyjnych.
Michał Kołosowski podkreśla, że prawidłowość takiego postępowania potwierdza nowelizacja ustawy o rachunkowości.
Doprecyzowany art. 35 ust. 4 tej ustawy stanowi, że kapitał z aktualizacji wyceny powstaje w stosunku do wszystkich inwestycji zaliczanych do aktywów trwałych innych niż wymienione w art. 28 ust. 1 pkt 1a, czyli nieruchomości i wartości niematerialnych i prawnych. Zgodnie z tą zmianą wszelkie skutki przeszacowania do wartości godziwej będą prezentowane w pozostałych kosztach bądź przychodach operacyjnych.
- Stanowisko to jest zgodne również z MSR 40 - podkreśla rozmówca.
Zmiana zasad ewidencji
Z kolei według Ewy Sobińskiej, prezesa zarządu ABES Audyt, przed nowelizacją ustawy o rachunkowości w art. 35 ust. 4 dokładnie określono, że skutki przeszacowania inwestycji zaliczanych do aktywów trwałych powodujących wzrost ich wartości do poziomu cen rynkowych - wartości godziwej, w tym nieruchomości inwestycyjnych, korespondowały z kapitałem z aktualizacji wyceny lub kosztami i przychodami finansowymi, podobnie jak w MSR 16 (Rzeczowe aktywa trwałe) i w MSR 38 (Wartości niematerialne i prawne).
- W znowelizowanych przepisach skutki ich przeszacowania ujmowane są odmiennie, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości w pozostałych kosztach i przychodach operacyjnych podobnie jak w MSR 40 (Nieruchomości inwestycyjne) - twierdzi nasza rozmówczyni.
Inne zasady w MSR
Ekspert podkreśla, że połączenie dwóch kategorii inwestycji w art. 28 ust. 1 pkt 1a powoduje w dalszym ciągu rozbieżności z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej.
Warto również przypomnieć, że od 2009 roku w ustawie o rachunkowości zacznie funkcjonować nowa definicja inwestycji. Spółki będą mogły kwalifikować do tej grupy aktywów m.in. nieruchomości (np. budynki) wytworzone we własnym zakresie, które nie będą użytkowane przez jednostkę na jej własne potrzeby, lecz będą utrzymywane w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych. Według nowej definicji o kwalifikacji aktywów do inwestycji będzie decydować przede wszystkim aktualny sposób ich wykorzystywania, a nie cel nabycia.
Ważne!
Od przyszłego roku zgodnie z nową definicją inwestycjami będą aktywa posiadane w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych
AGNIESZKA POKOJSKA
agnieszka.pokojska@infor.pl