Pytanie dotyczy uznania, w ujęciu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nadwyżek inwentaryzacyjnych za przychody oraz rozliczenia niedoborów zawinionych towarów handlowych, ujawnionych w wyniku inwentaryzacji, powierzonych do sprzedaży spółce "A." na podstawie umowy filijnej - Decyzja Izby Skarbowej w Olsztynie z 7 czerwca 2006 r. (nr PBD/4218-005-3/06).
Odpowiedź:
(...)
Zaskarżonym postanowieniem organ I instancji udzielił pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, na wniosek podatnika, zgodnie z którym ujawnione w wyniku inwentaryzacji nadwyżki towarów handlowych stanowią przychody spółki. Za niedobory zawinione należy obciążyć filianta fakturą za sprzedaż brakujących towarów i działanie to traktować jako sprzedaż towarów. Natomiast wydatki związane z nabyciem towarów spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Stanowisko urzędu skarbowego:
Dokonując rozstrzygnięcia, naczelnik urzędu skarbowego uznał za prawidłowe stanowisko podatnika odnośnie do ujawnionych nadwyżek inwentaryzacyjnych. W przypadku niedoborów zawinionych organ podatkowy nie podzielił opinii spółki.
W uzasadnieniu organ podatkowy – powołując się na przepis art. 12 ust. 3 oraz ust. 3a pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.) – stwierdził, iż nadwyżki towarów handlowych, ujawnione w toku inwentaryzacji, będą przychodem „A.” sp. z o.o. z tytułu prowadzonej działalności. Odmiennie niż spółka organ I instancji określił moment uzyskania ww. przychodów na dzień wystawienia faktury z tytułu sprzedaży ujawnionych towarów, nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym zostaną wydane towary handlowe.
Naczelnik urzędu skarbowego, zajmując stanowisko odnośnie do niedoborów zawinionych, ujawnionych w wyniku inwentaryzacji towarów handlowych, stwierdził, iż nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów spółki. Natomiast w momencie spłaty niedoboru zawinionego przez filianta tzw. utracone korzyści będą stanowiły przychód podatkowy podmiotu, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zażalenie:
W złożonym zażaleniu strona nie podziela stanowiska naczelnika urzędu skarbowego. Zarzuca organowi podatkowemu, iż interpretacja dokonana w przedmiotowym postanowieniu, dotycząca przychodów z tytułu nadwyżek inwentaryzacyjnych, jest niezrozumiała i nie ma odniesienia do szczególnej sytuacji spółki. Wbrew opinii organu podatkowego, strona twierdzi, iż nadwyżki w towarach handlowych stanowią przychód „A.” sp. z o.o., podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym w momencie rozliczenia inwentaryzacji, ponieważ ujawnienie nadwyżek powoduje wzrost aktywów przedsiębiorstwa. Natomiast korzyści ekonomiczne będą opodatkowane po dokonaniu sprzedaży ujawnionych towarów. Odnosząc się do rozstrzygnięcia organu podatkowego w zakresie niedoborów zawinionych, ujawnionych w wyniku inwentaryzacji, strona stoi na stanowisku, iż wydatki związane z nabyciem towarów będą kosztem uzyskania przychodów, ponieważ poniesione straty w ww. środkach obrotowych spółki nie są ujęte w ustawowych wyłączeniach z kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 ustawy). Z kolei otrzymane od filianta odszkodowanie, w opinii strony, w całości będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu.
Podatnik, reprezentując odmienne stanowisko niż zawarte w postanowieniu Naczelnika Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Skarbowego w Olsztynie, z 29 marca 2006 r., znak US.PD/423-1/IB/06, wnosi o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Stanowisko izby skarbowej:
Dyrektor Izby Skarbowej w Olsztynie, rozpatrując przedmiotowe zażalenie, stwierdza co następuje.
„A.” sp. z o.o. prowadzi działalność handlową w zakresie sprzedaży części zamiennych do samochodów. Sprzedaż towarów, będących własnością spółki, prowadzi w jej imieniu i na jej rzecz filiant, zgodnie z podpisanymi umowami filijnymi. Filiant ponosi odpowiedzialność za wartość powierzonego towaru, jego ilość oraz niepogorszenie jego jakości.
W toku przeprowadzonej inwentaryzacji stwierdzono nadwyżki towarów handlowych oraz niedobory zawinione tych środków obrotowych, za które przysługuje stronie odszkodowanie ze strony filianta odpowiedzialnego za powierzone mu towary.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w przypadkach, o których mowa w art. 21 i 22 ustawy, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11 ustawy, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. W myśl art. 12 ust. 3 ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarczą, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Momentem uzyskania przychodu – zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy – jest dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym wydano rzecz.
Mając powyższe na uwadze, nadwyżki towarów handlowych, ujawnione w toku inwentaryzacji, będą stanowiły przychód podatkowy spółki z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w momencie sprzedaży kontrahentom ujawnionych towarów handlowych. Za datę uzyskania tych przychodów przyjmuje się datę wystawienia faktury sprzedaży, nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym zostaną wydane towary.
Słusznie stwierdza strona, iż – na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy – podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Jednakże stosowane przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przepisy ustawy o rachunkowości nie determinują rozliczenia poszczególnych operacji, mających charakter przychodów bądź kosztów, w zakresie podatku dochodowego. Przychody podatkowe oraz koszty uzyskania przychodów są zdefiniowane w przepisach podatkowych. Dlatego też zakwalifikowanie przez spółkę w ewidencji rachunkowej ujawnionych w wyniku inwentaryzacji nadwyżek towarów handlowych do pozostałych przychodów podatkowych nie jest równoznaczne z zaliczeniem tych nadwyżek do przychodów w ujęciu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z zapisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. A zatem należy podzielić pogląd, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.
W takim ujęciu kosztami podatkowymi będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym dla zagwarantowania funkcjonowania przychodów, nawet wówczas, gdyby z obiektywnych powodów przychody nie zostały osiągnięte.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż ponoszenie strat w środkach obrotowych, w niniejszej sprawie – towarach handlowych, nie stanowi środka zmierzającego do osiągnięcia przychodów. Jest nim bowiem cały zespół działań, starań i zabiegów dokonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, m.in. zakup towarów handlowych, w celu pozyskania przychodów. A zatem kosztami podatkowymi spółki będą koszty zakupu towarów handlowych, wchodzących w skład przedmiotowych niedoborów inwentaryzacyjnych. Należy jednak pamiętać, iż warunkiem koniecznym zaliczenia do kosztów podatkowych kosztów związanych z niedoborami inwentaryzacyjnymi jest prawidłowe udokumentowanie tych niedoborów, wyjaśnienie przyczyn ich powstania oraz dochodzenie pokrycia przez filianta zaistniałej szkody.
Zdaniem naczelnika urzędu skarbowego, wyrażonym w zaskarżonym postanowieniu, w momencie spłaty niedoboru zawinionego tzw. utracone korzyści będą stanowiły przychód podatkowy spółki na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Natomiast organ odwoławczy, podzielając stanowisko strony, zawarte w zażaleniu, stwierdza, że otrzymane od filianta odszkodowanie z tytułu powstałych niedoborów w towarach handlowych w całości będzie stanowiło przychód podatkowy spółki.
Z uwagi na fakt, iż stanowisko Naczelnika Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Skarbowego w Olsztynie, zawarte w postanowieniu z 29 marca 2006 r., znak US.PD/423-1/IB/06, dotyczące rozliczenia w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych niedoborów zawinionych towarów handlowych oraz otrzymanego z tego tytułu odszkodowania, jest nieprawidłowe, organ odwoławczy był zobligowany do zmiany zaskarżonego postanowienia.
W części dotyczącej rozliczenia, w ujęciu podatkowym, nadwyżek inwentaryzacyjnych ww. środków obrotowych spółki organ II instancji podziela stanowisko naczelnika urzędu skarbowego.
(...)