Po zmianie przepisów identyfikatorem podatkowym obok numeru NIP dla osób fizycznych jest numer PESEL. Będzie on zastępował NIP, ale tylko w przypadku, gdy osoba fizyczna jest objęta rejestrem PESEL, nie prowadzi działalności gospodarczej lub nie jest zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług.
Dlatego zgłoszenia identyfikacyjnego nie będą dokonywać osoby fizyczne objęte rejestrem PESEL, nieprowadzące działalności gospodarczej lub niebędące zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług. Przepis ten wchodzi w życie dopiero 1 stycznia 2012 r. Z tym dniem zostaną zniesione numery NIP nadane osobom fizycznym objętym rejestrem PESEL, które według nowych przepisów nie są objęte obowiązkiem ewidencyjnym. Numer PESEL będzie dla tych osób jedynym numerem identyfikacyjnym.
Podatnicy podatku od towarów i usług lub podatku akcyzowego nadal są obowiązani dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu jednym z tych podatków. Osoby fizyczne będą miały taki obowiązek tylko w przypadku dokonywania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się niezależnie od zgłoszenia rejestracyjnego. Ta regulacja również będzie obowiązywać od 1 stycznia 2012 r.
Wprowadzono zasadę, że w przypadku gdy z odrębnych przepisów (np. z ustawy o VAT) wynika obowiązek podawania NIP, obowiązek ten dotyczy wyłącznie podmiotów, które są obowiązane posiadać NIP na podstawie przepisów niniejszej ustawy.
Po zmianie naczelnik urzędu skarbowego wydaje potwierdzenie nadania NIP. W przypadku osób fizycznych objętych rejestrem PESEL potwierdzenie nadania NIP zawiera również numer PESEL. Jest to nowość, gdyż do tej pory następowało to w formie decyzji. Potwierdzenie nadania NIP jest wydawane niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia wpływu poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego.
W przypadku osób fizycznych rozpoczynających działalność gospodarczą potwierdzenie nadania NIP wydaje się nie później niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu do naczelnika urzędu skarbowego poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego.
Zachowano jednocześnie regulację dotyczącą funkcjonowania tzw. jednego okienka.
Gdy podatnik wystąpi do naczelnika urzędu skarbowego o potwierdzenie nadania NIP, otrzyma zaświadczenie o nadaniu NIP zamiast dotychczasowego duplikatu decyzji. Natomiast osoby trzecie otrzymają informację o NIP nadanym podmiotowi.
Została uruchomiona centralna rejestracja i został utworzony Centralny Rejestr Podmiotów - Krajowa Ewidencja Podatników (CRP KEP) na bazie aktualnych danych znajdujących się w Krajowej Ewidencji Podatników. CRP KEP zasilany będzie również danymi ewidencyjnymi pochodzącymi z rejestru PESEL.
W związku z tą zmianą wprowadzono zmiany do kilkudziesięciu ustaw dotyczących podatków i obrotu gospodarczego, w tym do ustawy:
• z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym
Zmienione przepisy dotyczą elementów wniosków. Zmiana ma charakter techniczny, gdyż również przed zmianą osoby fizyczne mogły posługiwać się numerem NIP albo PESEL. Po zmianie z ustawy wynika, że wnioskodawca musi wpisać identyfikator podatkowy (czyli NIP lub PESEL);
• z 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej
Zmiana dotyczy elementów wniosków i ma charakter techniczny. W art. 6 ust. 2 pkt 2 „Numer identyfikacji podatkowej (NIP) producenta rolnego” usunięto stwierdzenie „jeśli został nadany”. Producent rolny, który nie jest osobą fizyczną, ma obowiązek posługiwać się NIP;
• z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym
Zmiana dotyczy oświadczeń składanych przez osoby fizyczne o przeznaczeniu kupionych olejów na cele opałowe. Teraz osoba fizyczna ma podać tylko PESEL. Także sprzedawca w miesięcznym zestawieniu oświadczeń osób fizycznych podaje tylko numer PESEL. Natomiast w przypadku podmiotów prowadzących działalność w zestawieniu będzie mógł podać NIP, PESEL lub REGON składającego oświadczenie;
• z 9 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz ustawy o transporcie drogowym
Zmiana dotyczy regulacji, które zmieniały art. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Ma charakter techniczny. Z art. 2 ust. 4 tej ustawy już wprost będzie wynikać zniesienie obowiązku ewidencyjnego dla podmiotów z UE świadczących usługi transportu międzynarodowego w Polsce, jeśli uzyskali numer identyfikacyjny na podstawie regulacji ustawy o VAT.