SZKOLNICTWO WYŻSZE
Dnia 1 października 2011 r. weszła w życie znaczna część nowelizacji ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455), którą:
- od roku akademickiego 2011/2012 zlikwidowano stypendium za wyniki w nauce lub sporcie i zastąpiono je stypendium rektora dla najlepszych studentów;
- zwiększono autonomię uczelni w tworzeniu nowych kierunków i programów kształcenia;
- ograniczono możliwość pracy nauczycieli akademickich na wielu etatach. Nauczyciele akademiccy zatrudnieni w uczelni publicznej mogą podjąć lub kontynuować zatrudnienie w ramach stosunku pracy tylko u jednego dodatkowego pracodawcy prowadzącego działalność dydaktyczną lub naukowo-badawczą i tylko po uzyskaniu na to zgody rektora;
- wprowadzono od 1 stycznia 2012 r. odpłatność za drugi kierunek studiów.
PRAWO SPADKOWE
Dnia 23 października 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458), którą:
- wprowadzono instytucję zapisu windykacyjnego, dzięki której spadkodawca sporządzając testament notarialny będzie mógł przekazać określoną rzecz konkretnej osobie;
- dzięki ww. instytucji spadkodawca będzie miał pewność, że wskazana rzecz trafi w odpowiednie ręce, a zapisobierca stanie się jej właścicielem bez konieczności przeprowadzania postępowania sądowego;
- wydłużono z trzech do pięciu lat termin przedawnienia roszczeń o zachowek;
- zmieniono zasady dziedziczenia ustawowego w ten sposób, że jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosić będzie połowę spadku;
- wprowadzono możliwość powołania przez spadkodawcę więcej niż jednego wykonawcy testamentu.
USŁUGI PŁATNICZE
Dnia 24 października 2011 r. weszła w życie większość przepisów nowej ustawy o usługach płatniczych (Dz. U. z 2011 r. Nr 199, poz. 1175), którą:
- doprowadzono do harmonizacji przepisów krajowych z przepisami prawnymi regulującymi taką działalność na terenie całej Unii Europejskiej;
- wprowadzono na rynek nowych dostawców usług płatniczych, takich jak instytucje płatnicze i biura usług płatniczych;
- szczegółowo uregulowano zasady funkcjonowania instytucji płatniczych i biur usług płatniczych oraz poddano je nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego;
- podwyższono standardy świadczenia usług płatniczych przez skrócenie terminów realizacji usług płatniczych i wprowadzenie po stronie dostawców obowiązku informowania konsumentów o wykonanych usługach i płatnościach.
KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH
Dnia 27 października 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2011 r. Nr 201, poz. 1182), którą:
- dostosowano polskie prawo do prawa Unii Europejskiej w odniesieniu do wymogów dotyczących sprawozdawczości i dokumentacji w przypadku połączeń i podziałów spółek handlowych;
- wskazano, że nie jest wymagane:
1) sporządzenie sprawozdania zarządu każdej z łączących się spółek, lub
2) udzielenie informacji przez zarząd każdej z łączących się spółek zarządom pozostałych spółek o wszelkich istotnych zmianach w zakresie aktywów i pasywów, które nastąpiły między dniem sporządzenia planu połączenia a dniem powzięcia uchwały o połączeniu, lub
3) badanie planu połączenia przez biegłego i jego opinia, jeżeli wszyscy wspólnicy (akcjonariusze) każdej z łączących się spółek kapitałowych wyrazili na to zgodę;
- umożliwiono przekazywanie wspólnikom (akcjonariuszom) łączących się oraz dzielonych spółek kapitałowych odpisów dokumentów łączeniowych oraz podziałowych drogą elektroniczną;
- wprowadzono korzystne zmiany dla wierzycieli łączącej się spółki kapitałowej lub osobowej, polegające na tym, że wierzyciele, którzy zgłosili swoje roszczenia w terminie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu i uprawdopodobnili, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez połączenie, mogą żądać, aby sąd właściwy według siedziby spółki przejmującej albo nowo zawiązanej udzielił im stosownego zabezpieczenia ich roszczeń, jeżeli zabezpieczenie takie nie zostało ustanowione przez łączącą się spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną; podobne uprawnienia zostały przewidziane dla wierzycieli dzielonej spółki kapitałowej oraz spółki przejmującej, którzy zgłosili swoje roszczenia w okresie między dniem ogłoszenia planu podziału a dniem ogłoszenia podziału;
- wprowadzono zwolnienie od obowiązku ogłoszenia planu podziału, jeżeli jest on opublikowany na stronie internetowej spółki kapitałowej w sposób umożliwiający zapoznanie się z nim we wskazanym w nowelizacji okresie; podobne zwolnienie zostało przewidziane dla ogłoszenia planu łączenia.
OUTSOURCING BANKOWY
Dnia 27 października 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy - Prawo bankowe oraz ustawy o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 r. Nr 201, poz. 1181), którą:
- rozszerzono dotychczasową definicję przedsiębiorcy o wspólników spółki cywilnej, w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej;
- rozszerzono katalog czynności, które mogą być zlecane insourcerom;
- uregulowano zasady i warunki, na jakich może odbywać się korzystanie przez insourcerów z usług innych przedsiębiorców (podoutsourcing);
- ograniczono obowiązki informacyjne banków względem Komisji Nadzoru Finansowego dotyczące zawieranych umów outsourcingu;
- zniesiono obowiązek uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego w przypadku umów outsourcingu przewidujących, że przekazane czynności bankowe będą wykonywanie na terytorium państwa będącego członkiem Unii Europejskiej.
ORZECZNICTWO SN
Dnia 18 marca 2011 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, zgodnie z którą w sprawie o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika (art. 787 k.p.c.) nie jest dopuszczalne stosowanie domniemania faktycznego przy ustalaniu, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała za zgodą małżonka dłużnika (sygn. akt III CZP 117/2010).
Zdaniem Sądu Najwyższego, z dokumentu przedłożonego przez wierzyciela celem uzyskania na podstawie art. 787 k.p.c. klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, musi wynikać wprost, że małżonek wyraził zgodę na zaciągnięcie zobowiązania. Innymi słowy, sąd orzekający w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności nie może domniemywać istnienia zgody z dokumentu, którego treść bezpośrednio nie obejmuje wyrażenia takiej zgody.
Maciej Szulikowski
radca prawny i partner zarządzający
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna