Terminy zapłaty w transakcjach handlowych
VI miejsce w rankingu TOP 10, w naszej ocenie, zajmuje nowa ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 403), która weszła w życie w dniu 28 kwietnia 2013 r. Ustawa ta zastąpiła obowiązującą wcześniej ustawę o takim samym tytule. Głównym założeniem nowej ustawy było przyjęcie rozwiązań służących zwalczaniu coraz powszechniejszego problemu tzw. zatorów płatniczych. W tym celu nowa ustawa wprowadziła zasadę, zgodnie z którą terminy zapłaty w transakcjach handlowych pomiędzy przedsiębiorcami nie powinny przekraczać 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi. Nowe przepisy przewidziały jednocześnie, że ustalenie terminu zapłaty dłuższego niż termin ww. jest możliwe w drodze umowy stron, przy czym konieczne jest spełnienie pewnych dodatkowych wymogów określonych w ustawie. Powyższe zasady nie dotyczą jednak transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny. W tego typu transakcjach, zgodnie z nową ustawą, terminy zapłaty nie powinny przekraczać 30 dni od daty doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, a ich wydłużenie jest możliwe, pod pewnymi warunkami, tylko do maksymalnie 60 dni. Na mocy omawianego aktu prawnego wprowadzono także tzw. stałą rekompensatę, której kwota, w określonej w ustawie stałej wysokości, przysługuje wierzycielowi od dnia nabycia przez niego uprawnienia do naliczania odsetek z tytułu przekroczenia terminów zapłaty należności.
Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Praw
Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych
VII miejsce w naszym rankingu zajmuje ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 503), która weszła w życie w dniu 26 maja 2013 r. Przepisy przyjęte w ramach ww. nowelizacji miały na względzie głównie ochronę środowiska oraz bioróżnorodności poprzez uniemożliwienie dokonywania zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych bez właściwego nadzoru w tym zakresie. W tym celu na mocy nowelizacji przyjęto, że przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne wszystkich użytków rolnych klasy I-III, a nie tylko takich, których zwarty obszar przekracza 0,5 ha, jak to miało miejsce przed zmianami, wymaga zgody ministra właściwego do spraw rozwoju wsi. Nowelizacja wprowadziła ponadto przepis, który wprost wskazał, iż stroną podstępowania o zmianę przeznaczenia gruntów rolnych klasy I-III jest wójt lub odpowiednio burmistrz albo prezydent miasta. W ten sposób ustawodawca jednoznacznie określił, że stroną takiego postępowania nie jest ani właściciel, ani też użytkownik wieczysty nieruchomości, której przeznaczenie ma ulec zmianie. Na podstawie nowelizacji rozstrzygnięto także, że dochody budżetu województwa w postaci opłat uiszczanych z tytułu wyłączenia z produkcji gruntów rolnych są niepodatkowymi należnościami budżetowymi.
Podstawa opodatkowania w VAT w 2014 r.
Zapraszamy na forum Księgowość
Przepisy postępowania cywilnego
VIII miejsce w ww. rankingu, w naszej ocenie, zajmują ex aequo zmiany dotyczące przepisów postępowania cywilnego wprowadzone w 2013 roku.
- Pierwszą z tych zmian jest nowelizacja ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 654), która weszła w życie w dniu 7 lipca 2013 r. W ramach tej nowelizacji przyjęto szereg rozwiązań, które miały na celu zapobieżenie sytuacjom, w których tytuł wykonawczy wydawany przez sąd mógłby stać się podstawą egzekucji przeciwko osobie nie będącej w rzeczywistości dłużnikiem osoby, na rzecz której taki tytuł wydano. Najistotniejszą z takich zmian było ustalenie, że na pełne oznaczenie stron postępowania składają się, poza danymi dotychczas wymaganymi, także PESEL albo NIP (w przypadku strony będącej osobą fizyczną) lub numer, pod którym dana osoba jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym, innym rejestrze lub ewidencji (w przypadku strony niebędącej osobą fizyczną). Jednocześnie określono, że w ramach elektronicznego postępowania upominawczego (dalej „EPU”), obowiązek wskazania wymienionych powyżej numerów, w odniesieniu do obydwu stron postępowania, spoczywa na powodzie. W pozostałych przypadkach, zgodnie z nowelizacją, obowiązek ustalenia określonych powyżej danych pozwanego spoczywa zaś na sądzie. Ponadto na podstawie nowelizacji przyjęto, że EPU jest właściwe do dochodzenia tylko takich roszczeń, które stały się wymagalne nie dawniej niż trzy lata przed dniem wniesienia pozwu. Nowelizacja przyznała także stronom postępowania uprawnienie do żądania wydania przez sąd zaświadczenia stwierdzającego doręczenie wyroku zaocznego lub nakazu zapłaty przy zastosowaniu instytucji uznania za doręczone oraz zaświadczenia o utracie mocy przez nakaz zapłaty w całości lub w części, w związku ze skutecznym wniesieniem sprzeciwu od takiego orzeczenia. Nowelizacja wprowadziła także pewne środki ochrony dłużnika funkcjonujące na etapie postępowania egzekucyjnego.
- Drugą ze zmian jest nowelizacja ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 880), która weszła w życie 17 sierpnia 2013 r. Na podstawie tej nowelizacji przyjęto z kolei zasadę, zgodnie z którą oddanie pisma procesowego w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne także w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, niż Polska, jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu. Ponadto wprowadzono wyraźne uregulowanie, zgodnie z którym jedynie strony, które mają miejsce zamieszkania, zwykłego pobytu lub siedzibę w państwie niebędącym członkiem Unii Europejskiej, mają obowiązek ustanawiania tzw. pełnomocnika do doręczeń. Celem opisanych powyżej zmian było zrównanie w postępowaniu cywilnym pozycji stron mających miejsce zamieszkania, pobytu lub siedzibę w Polsce z występującymi przed sądem osobami lub podmiotami zagranicznymi, z obszaru Unii Europejskiej.
Akty prawne umieszczone na ostatnich dwóch pozycjach naszego rankingu TOP 10 zostaną omówione w następnej publikacji.
Najważniejsze zmian w prawie w 2013 r. - cz. I
Maciej Szulikowski
radca prawny i partner zarządzający