Jak zorganizować pracę w placówkach handlowych na przełomie roku w związku ze zmianą stawek VAT

RADA

Aby rozwiązać Państwa problem, najwłaściwszym sposobem będzie zamknięcie sklepu 31 grudnia 2010 r. o godz. 24.00. Jeżeli nie mają Państwo ustalonych innych niż w Kodeksie pracy godzin pracy w święto, to zmiany cen towarów będzie można dokonać 1 stycznia 2011 r. w godzinach od 0.00 do 6.00.

UZASADNIENIE

Praca w placówkach handlowych w święta jest zabroniona (art. 151^9a § 1 Kodeksu pracy). Zakaz pracy w handlu w dni świąteczne dotyczy wszystkich pracowników bez względu na stanowisko pracy, jakie zajmują. W święta w placówkach handlowych mogą jednak pracować osoby niebędące pracownikami, np. właściciele sklepów, osoby zatrudnione na umowy cywilnoprawne.

Za pracę w święto uważa się pracę wykonywaną między godz. 6.00 w dniu świątecznym a godz. 6.00 w następnym dniu (art. 151⁹ § 2 Kodeksu pracy). Pracodawca w przepisach wewnątrzzakładowych może jednak ustalić inne godziny pracy w święto.

PRZYKŁAD

Pracodawca ustalił w regulaminie pracy, że praca w niedziele i święta odbywa się od godz. 0.00 danego dnia (niedzieli lub święta) i trwa do godz. 24.00 tego samego dnia. Ustalenie określające, że godziny pracy w święto będą pokrywały się z niedzielą lub świętem kalendarzowym, jest dopuszczalne.

Jeżeli nie mają Państwo ustalonych innych godzin pracy w święto niż określone w Kodeksie pracy, to praca w Państwa sklepie nie może się odbywać od godz. 6.00 1 stycznia 2011 r. do godz. 6.00 2 stycznia 2011 r. Stawki VAT zmienią się od 1 stycznia 2011 r. od godz. 0.00. W przypadku gdy Państwa sklep jest czynny całą dobę, to w związku ze zmianą stawek VAT najrozsądniejszym wyjściem będzie zamknięcie sklepu 31 grudnia br. o godz. 24.00. Następnie pracownicy będą mieli 6 godzin, aby zmienić ceny towarów, tak by sklep mógł normalnie funkcjonować 2 stycznia 2011 r. od godz. 6.00. Z Państwa pytania wynika bowiem, że zmiana cen towarów jest niemożliwa w czasie, kiedy jest czynny Państwa sklep. Zakłóci to bowiem jego funkcjonowanie.

Jeżeli pracownicy nie zdążą ze zmianą cen towarów 1 stycznia do godz. 6.00 rano, to po tej godzinie będą Państwo mogli zatrudnić do tej pracy już tylko osoby niebędące pracownikami, gdyż pracowników będzie obowiązywał 1 stycznia 2011 r. od godz. 6.00 bezwzględny zakaz pracy. Nie ma jednak przeszkód, aby w święto 1 stycznia zatrudnić do pracy przy zmianie cen towarów osoby na umowy cywilnoprawne, np. na umowę o dzieło lub umowę zlecenia. Praca polegająca na zmianie cen towarów może być bowiem wykonywana na podstawie umowy cywilnoprawnej.

PRZYKŁAD

Pracodawca prowadzący sieć sklepów, ze względu na zakaz pracy w handlu zatrudnił kilka osób na umowę o dzieło. Osoby te miały naklejać 1 stycznia na towary nowe ceny w związku ze zmianą stawek VAT. W umowie o dzieło określono, że wykonawca dzieła zobowiązuje się do naklejenia cen na 2000 sztuk towaru. Takie postępowanie pracodawcy jest prawidłowe.

Pracy w święto w placówkach handlowych nie mogą wykonywać pracownicy tymczasowi. Wprawdzie osoby te są zatrudniane przez agencje pracy tymczasowej, a nie przez pracodawców, którzy prowadzą placówki handlowe, ale zakaz pracy w handlu dotyczy placówek handlowych. Bez znaczenia jest w tej sytuacji, kto zatrudnia pracownika, który ma pracować w placówce handlowej. Ponadto pracownicy tymczasowi są również pracownikami, a zatem obowiązują ich przepisy zabraniające pracy w placówkach handlowych. Ustawa o pracownikach tymczasowych w żaden sposób nie reguluje kwestii związanych z pracą w placówkach handlowych. Natomiast w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosujemy przepisy prawa pracy dotyczące odpowiednio pracodawcy i pracownika (art. 5 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych). Zatem przy zmianie cen towarów nie będą Państwo mogli skorzystać w święto z pracy pracowników tymczasowych.

Zagrożenie

W placówkach handlowych nie można zatrudniać w święta pracowników tymczasowych.

W przypadku gdy mają Państwo ustalone godziny pracy w święto pokrywające się ze świętem kalendarzowym, to praca powinna zostać przerwana 31 grudnia o godz. 24.00. 1 stycznia 2011 r. przy pracy związanej ze zmianą cen towarów będzie można zatrudnić tylko osoby na umowy cywilnoprawne.

• art. 151⁹, art. 151^9a Kodeksu pracy,

• art. 5, art. 7 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. Nr 166, poz. 1608 ze zm.),

• art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. Nr 4, poz. 28 ze zm.).

Marek Skałkowski

specjalista w zakresie prawa pracy