Czy pracodawca może mierzyć temperaturę ciała pracownika w związku z epidemią COVID-19?
Tak, jednak jest to możliwe w dwóch przypadkach:
- po uzyskaniu zgody pracownika na taki pomiar,
- w przypadku skierowania do pracodawcy przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub działającego z jego upoważnienia państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego decyzji nakładającej obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych w związku z zapobieganiem oraz zwalczaniem zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, tj. decyzji dotyczącej pomiaru temperatury ciała pracowników.
Należy zauważyć, że pracodawca zobowiązany jest zawsze zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy – również w czasie stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego. Pracownik ma natomiast obowiązek współdziałania z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Podjęcie przez pracodawcę takiego profilaktycznego działania, jak pomiar temperatury ciała pracownika, może mieć znaczenie dla przeciwdziałania COVID-19, szczególnie w czasie trwania epidemii.
Jednocześnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazało, że pracodawca powinien uzyskać zgodę zainteresowanego pracownika na dokonanie pomiaru temperatury ciała. Stanowisko w powyższym zakresie dostępne jest pod linkiem: https://www.gov.pl/web/rodzina/pracownik-i-przedsiebiorca-w-obliczu-koronawirusa---praktyczny-poradnik
Na jakiej podstawie Państwowa Inspekcja Sanitarna może zobowiązać pracodawcę do pomiaru temperatury ciała pracownikom?
Obowiązki w zakresie podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych mogą zostać nałożone na pracodawców przez inspektorów sanitarnych, na mocy przepisów ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zapis w powyższym zakresie wprowadzono w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
W myśl przepisów ww. ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej Główny Inspektor Sanitarny lub działający z jego upoważnienia inny organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej może wydawać pracodawcom:
- decyzje nakładające obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych oraz żądać od nich informacji w tym zakresie,
- zalecenia i wytyczne określające sposób postępowania w trakcie realizacji zadań
– w przypadku stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo w razie niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej, które może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego, w szczególności wystąpienia choroby szczególnie niebezpiecznej lub wysoce zakaźnej, o których mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do stosowania się do zaleceń i wytycznych organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Czy pracownik może odmówić pracodawcy pomiaru temperatury ciała?
Tak, jeżeli pomiar temperatury nie wynika z decyzji Głównego Inspektora Sanitarnego lub działającego z jego upoważnienia innego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej nakładającej na pracodawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych w związku z zapobieganiem oraz zwalczaniem zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, dotyczącej pomiaru temperatury ciała pracowników.
W innym przypadku, bez zgody pracującego, pracodawca nie może dokonywać pomiaru temperatury jego ciała. Nie umożliwiają bowiem takiego działania przepisy ustawy Kodeks pracy, jak również przepisów ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz przepisów wykonawczych. Pracownik może więc odmówić takiego badania.
Jaka temperatura ciała pracownika jest wskazaniem, że mogło dojść do zarażenia wirusem SARS-Cov-2?
Przepisy nie określają konkretnej temperatury ciała wskazującej na zarażenie wirusem Sars-Cov-2. Podwyższona temperatura ciała (powyżej 38 stopni C) może wskazywać na infekcję w organizmie pracownika. Nie określa ona jednak konkretnie zachorowania na COVID-19. Sam wzrost temperatury ciała, jako objaw izolowany, nie powinien być traktowany jako dowód na zakażenie wirusem SARS-CoV-2, na co wskazało Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Stanowisko w powyższej sprawie znajduje się na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich, pod linkiem: https://www.rpo.gov.pl/pl/content/koronawirus-rpo-nie-bedzie-obowiazku-mierzenia-temperatury-pracownika-przez-pracodawce
Odrębną kwestią pozostaje prawidłowość i miarodajność wykonywanych pomiarów temperatury ciała oraz właściwości użytych w tym celu urządzeń.
Czy pomiar temperatury ciała pracownika narusza przepisy w zakresie ochrony danych osobowych (RODO)?
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w dniu 12 marca 2020 roku wydał oświadczenie w sprawie koronawirusa, odnoszące się do przetwarzania danych dotyczących zdrowia na skutek działań zapobiegających rozprzestrzenianiu się patogenu Sars-Cov-2. Poinformował, że przepisy szczególne, w tym przede wszystkim zawarte w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tzw. specustawie) nie stoją w sprzeczności z zasadami przetwarzania danych i nie naruszają RODO.
Jednocześnie Prezes UODO stwierdził, że wskazane przepisy dają narzędzia do podejmowania przez pracodawców określonych działań, które wynikają zarówno z decyzji Głównego Inspektora Sanitarnego, jak i Prezesa Rady Ministrów. Podejście to nie odnosi się do działań pracodawcy nie wynikających ze wskazanych wyżej decyzji.
Prezes UODO, w swoim oświadczeniu, zaznaczył również, że wszelkie problemy związane ze zwalczaniem i zapobieganiem rozprzestrzeniania się koronawirusa powinny być w pierwszej kolejności zgłaszane do Głównego Inspektora Sanitarnego.
Stanowisko Prezesa UODO w powyższej sprawie znajduje się pod linkiem: https://uodo.gov.pl/pl/138/1456